Πόλεμος επιτοκίων στο τρίγωνο Φρανκφούρτη-Ουάσινγκτον-Πεκίνο

Μπορεί στην συνάντηση Τράμπ – Σι Τζινπίνγκ να επήλθε ένα “μορατόριουμ” σε ότι αφορά τους δασμούς, ο “πόλεμος επιτοκίων” παραμένει όμως σε πρώτο πλάνο για τον Αμερικανό πρόεδρο.  Έτσι, την Τετάρτη, επανέλαβε τις κατηγορίες ότι το Πεκίνο και η Φρανκφούρτη   χειραγωγούν τα νομίσματά τους προς όφελός τους και ζήτησε η Ουάσινγκτον, δηλαδή η Fed, να ακολουθήσει το παράδειγμά τους.

Όπως κάνει κάθε φορά που θέλει να ανοίξει ένα θέμα, ο Τραμπ έγραψε στο Twitter ότι η Κίνα και η Ευρώπη ρίχνουν «χρήμα στα συστήματά τους για να ανταγωνιστούν τις ΗΠΑ». Πρόσθεσε μάλιστα στην συνέχεια ότι «θα έπρεπε να ΚΑΝΟΥΜΕ ΤΟ ΙΔΙΟ, διαφορετικά θα παραμείνουμε οι βλάκες που κάθονται και κοιτάζουν».

Αποδέκτης του μηνύματος ήταν αναμφισβήτητα η κεντρική τράπεζα των ΗΠΑ (Fed) και ο επικεφαλής της Τζερόμ Πάουελ με τον οποίο ο Τραμπ έχει συγκρουστεί αρκετές φορές, δημοσίως, για την πολιτική επιτοκίων που ακολουθεί. Ο Τράμπ είναι κατά των υψηλών επιτοκίων, οι επικρίσεις του όμως στον Πάουελ και την Fed, η οποία αύξησε τέσσερις φορές τα επιτόκια το 2018, χαρακτηρίζονται ως παρεμβάσεις που θίγουν την ανεξαρτησία της κεντρικής τράπεζας.

Με το βλέμμα στον Ντράγκι

Ο πρόεδρος των ΗΠΑ, ο οποίος έχει ανοίξει μόνος του μια συζήτηση για το αν μπορεί να αποπέμψει τον Πάουελ, έγραψε το μήνυμα, έχοντας κατά νου την τελευταία ανακοίνωση της Fed. Πριν δύο εβδομάδες, κατά την ανακοίνωση της απόφασης πολιτικής της, η αμερικανική κεντρική τράπεζα (Fed) άφηνε, για πρώτη φορά, ανοιχτό το ενδεχόμενο να προχωρήσει σε μείωση επιτοκίων.

Η Ομοσπονδιακή Τράπεζα, επικαλούμενη την αύξηση των παγκόσμιων και εγχώριων οικονομικών κινδύνων, είχε αναφέρει τότε ότι δημιουργούνται οι προϋποθέσεις για να γίνει κάτι τέτοιο φέτος, πιθανόν από τον επόμενο μήνα. Η Fed είχε επικαλεστεί την αύξηση των παγκόσμιων και εγχώριων οικονομικών κινδύνων, η ανακοίνωσή της, ωστόσο, οδήγησε τις αποδόσεις των ομολόγων του αμερικανικού δημοσίου σε ένα από τα χαμηλότερα επίπεδα των τελευταίων ετών. Είχαν προηγηθεί βεβαίως, οι δηλώσεις του Μάριο Ντράγκι στην ετήσια σύνοδο της ΕΚΤ, στη Σίντρα της Πορτογαλίας, ότι η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα θα χαλαρώσει ξανά την πολιτική της, αν ο πληθωρισμός δεν κινηθεί προς τον στόχο της.

Ο Τραμπ βιάζεται και πιέζει την Fed για μια άμεση παρέμβαση. Το ίδιο έκανε σήμερα και ο οικονομικός σύμβουλός του Larry Kudlow, καλώντας την Ομοσπονδιακή Τράπεζα να προχωρήσει σε μείωση των επιτοκίων, παρά το γεγονός ότι η αμερικανική οικονομία είναι ισχυρή. Ακριβώς σε αυτό το σημείο όμως βρίσκεται και ο κίνδυνος για τον Αμερικανό πρόεδρο.

Η είδηση ότι οι θέσεις εργασίας στις ΗΠΑ αυξήθηκαν τον Ιούνιο κατά 224.000, ένα επίπεδο πολύ υψηλότερο από τις εκτιμήσεις, οδήγησε σε μείωση των προσδοκιών για μείωση των επιτοκίων από τη Fed, εντός του Ιουλίου. Παρά το γεγονός ότι η μείωση των επιτοκίων παραμένει το πιθανότερο ενδεχόμενο, ο Τραμπ θέλει να προλάβει μια ενδεχόμενη αναδίπλωση της Ομοσπονδιακής Τράπεζας.

ΕΚΤ και Λαγκάρντ

Αν και ο Τραμπ δεν αφαίρεσε ποτέ από το τραπέζι την συζήτηση για τον “πόλεμο των επιτοκίων”, αυτός φούντωσε στα μέσα Ιουνίου από τις δηλώσεις του Ντράγκι για νέες παρεμβάσεις της ΕΚΤ, προκειμένου να αντιμετωπιστεί η επιβράδυνση της ευρωπαϊκής οικονομίας. Οι δηλώσεις εκείνες είχαν προκαλέσει ράλι των ευρωπαϊκών μετοχών, για αρκετές ημέρες, αλλά και πτώση του ευρώ έναντι του δολαρίου. Κάτι που ο Τραμπ δεν άφησε ασχολίαστο.

 «Ο Ντράγκι μόλις ανακοίνωσε ότι μπορεί να έρθουν περισσότερα μέτρα οικονομικής τόνωσης, κάτι που αμέσως έριξε το Ευρώ έναντι του Δολαρίου, καθιστώντας αδίκως ευκολότερο γι’ αυτούς να ανταγωνίζονται τις Ηνωμένες Πολιτείες» είχε γράψει ο Τραμπ. Πρόσθετε βεβαίως, με τα απαραίτητα καρφιά προς την Fed, ότι «Το κάνουν αυτό (οι Ευρωπαίοι) χωρίς αντίδραση εδώ και χρόνια, μαζί με την Κίνα και άλλους».

Αντιδράσεις είχαν υπάρξει όμως και στην Ευρώπη, ιδιαίτερα στην Γερμανία, όπου ακούστηκαν  φωνές για «ανησυχητικά σινιάλα», με τα οποία ο Ντράγκι επιχειρεί να δέσει τα χέρια του διαδόχου του σε ό,τι  αφορά τη μελλοντική νομισματική πολιτική της ευρωζώνης. Οι Γερμανοί δεν περίμεναν βεβαίως, τότε, ότι για διάδοχος του Ντράγκι θα προταθεί η Λαγκάρντ.

Ο Ντράγκι πάντως “διάβασε ” τις προθέσεις του ομολόγου του Πάουελ, μία ημέρα πριν η Αμερικανική Ομοσπονδιακή Τράπεζα ανακοινώσει την απόφασή της. Και τις “διάβασε” καλά προβλέποντας ότι ο Πάουελ θα “προετοιμάσει το έδαφος” για μείωση των επιτοκίων αργότερα φέτος. Σε αυτήν την “προετοιμασία του εδάφους” εστιάζονται και οι φόβοι του Τραμπ. Γιατί, μπορεί οι αγορές να προεξοφλούν μια μείωση των επιτοκίων κατά 25 μονάδες βάσης τον Ιούλιο, υπάρχει όμως πάντα και η πιθανότητα, η Fed να επιλέξει μια λιγότερο δυναμική παρέμβαση και να τα αφήσει αμετάβλητα.