Πολιτικό-οικονομικό θρίλερ η διάσωση της Lufthansa

Σε πολιτικό-οικονομικό θρίλερ εξελίχθηκε η υπόθεση της διάσωσης της γερμανικής αεροπορικής εταιρείας Lufthansa, από το ομοσπονδιακό κράτος. Οι πληροφορίες που δημοσιεύθηκαν στο γερμανικό Τύπο μιλούν για πακέτο ύψους 9,5 δισ. ευρώ, με τις διαπραγματεύσεις να κορυφώνονται εντός της πρώτης εβδομάδας του Μαΐου.

Η συμφωνία, αν και δεν έχει οριστικοποιηθεί, μέχρι τη στιγμή που γράφονται αυτές οι γραμμές, ορίζει ότι το κράτος θα αποκτήσει το 25% των μετοχών της Lufthansa και θα έχει εκπροσώπηση στο εποπτικό συμβούλιο. Εκ των 9,5 δισ., τα έξι θα προέλθουν απευθείας από την ομοσπονδιακή κυβέρνηση με 9% εγγυημένο μέρισμα, και τα 3,5 δισ. με τη μορφή δανείου από την κρατική επενδυτική τράπεζα KfW. Ωστόσο, η ενεργή συμμετοχή του γερμανικού Δημοσίου βρίσκει αντίθετο το διευθύνοντα σύμβουλο Κάρστεν Σπορ, ο οποίος αναμένεται να θέσει αυτό το ζήτημα ενώπιον της ετήσιας συνεδρίασης του Διοικητικού Συμβουλίου της εταιρείας στις 5 Μαΐου.

Εν τω μεταξύ, το πλήγμα στην αεροπορική εταιρεία από την κρίση της πανδημίας καταγράφεται ζοφερό. Περί τα μέσα Απριλίου, δημοσιοποιήθηκαν τα οικονομικά αποτελέσματα για το α’ τρίμηνο του 2020, τα οποία δείχνουν απώλεια τζίρου 18% και αναμένεται ακόμα μεγαλύτερη για το β’ τρίμηνο. Μόνο οι απώλειες του Μαρτίου εκτιμώνται σε 1,4 δισ. ευρώ, έναντι 336 εκατ. που είναι η “συνήθης” διαφορά κατά την περίοδο αυτή του χρόνου με μειωμένη ζήτηση.

Μέχρι πρότινος, είχε εξασφαλίσει περίπου 4,4 δισ. ευρώ ρευστότητας, εξαντλώντας όλα τα περιθώρια δανεισμού. Το ποσό, όμως, δεν αρκεί για να αντιμετωπίσει η Lufthansa τα προβλήματά της. Πέρα από τη μείωση των πωλήσεων εισιτηρίων, δεσμεύεται από συμβόλαια προμήθειας καυσίμων, τα οποία συνήφθησαν στις υψηλότερες τιμές που ίσχυαν πριν την πρόσφατη κατάρρευση των τιμών.

Ενδοκυβερνητική κόντρα

Η επιρροή που θα έχει η ομοσπονδιακή κυβέρνηση στο νέο διοικητικό σχήμα της Lufthansa είναι το μήλο της έριδος μεταξύ των δύο κυβερνητικών εταίρων. Οι Χριστιανοδημοκράτες και το βαυαρικό CSU, από τη μια, έχουν ταχθεί υπέρ της παραμονής του γερμανικού κράτους ως σιωπηλού συνεταίρου χωρίς δικαίωμα ψήφου, με το σκεπτικό ότι η διοίκηση της Lufthansa πρέπει να μην επηρεάζεται από την πολιτική. Ο ίδιος ο Σπορ, άλλωστε, άσκησε κριτική σ’ αυτό που αποκάλεσε «υπερβολική επιρροή του κράτους στην εταιρεία», με το επιχείρημα ότι θα δώσει το έναυσμα στις κυβερνήσεις και των άλλων εμπλεκόμενων κρατών να ζητήσουν να έχουν και αυτές λόγο στο μάνατζμεντ.

Οι Σοσιαλδημοκράτες, από την άλλη, απαίτησαν κανονικά τη συμμετοχή του κράτους στο μάνατζμεντ, με το σκεπτικό οποιαδήποτε απόφαση για περικοπές προσωπικού να περάσει πρώτα από το εποπτικό συμβούλιο. «Το κράτος δεν είναι ανόητο, να δώσει τα χρήματα και να μην έχει κανένα λόγο», ανέφερε χαρακτηριστικά ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος του SPD, Κάρστεν Σνάιντερ, στην εφημερίδα Die Welt.

Βεβαίως, η ουσία δεν βρίσκεται στο να έχει λόγο το κράτος στην οργάνωση των πτήσεων, αλλά στο κατά πόσο η εταιρεία δικαιούται να καταβάλει μερίσματα στους μετόχους, εφόσον αντιμετωπίζει μια κατάσταση έκτακτης ανάγκης. Τη θέση του SPD στηρίζουν βεβαίως και τα γερμανικά συνδικάτα, όπως το Ver.di (το δεύτερο μεγαλύτερο στη Γερμανία), και το σωματείο πιλότων και μηχανικών αεροσκαφών.

Κορμός των αιτημάτων τους είναι να υπάρξουν εγγυήσεις από την πλευρά της εργοδοσίας για την απασχόληση, δεδομένου ότι λαμβάνει βοήθεια με χρήματα των φορολογουμένων. Σημειωτέον ότι και τα κόμματα της αντιπολίτευσης, η Αριστερά και οι Πράσινοι, ζητούν επιπρόσθετες δικλείδες ασφαλείας έναντι οποιασδήποτε διάσωσης της Lufthansa, που έχουν να κάνουν με τη διασφάλιση των θέσεων εργασίας και περιβαλλοντικές δεσμεύσεις.

Το δίλημμα του ομίλου

Σε κάθε περίπτωση, το πρόβλημα που αντιμετωπίζει η γερμανική εταιρεία είναι τόσο μεγάλο που η διοίκηση θεωρεί αναπόφευκτη τη συρρίκνωση του ομίλου. Το επόμενο διάστημα αναμένεται να λειτουργήσει, έχοντας απωλέσει 10.000 θέσεις εργασίας και 100 αεροσκάφη, σε σύνολο 760 που διαθέτει ο στόλος της. Αυτή τη στιγμή, σύμφωνα με το γερμανικό περιοδικό Manager, σε λειτουργία βρίσκονται 60 αεροσκάφη και ακυρώνονται 3.000 πτήσεις την ημέρα. Κάθε ώρα που περνάει χάνει ένα εκατ. ευρώ.

Πρέπει να σημειωθεί ότι ένας ακόμα “πονοκέφαλος” για τον όμιλο είναι η συμμετοχή της Αυστρίας, της Ελβετίας και του Βελγίου στο πακέτο διάσωσης, καθώς στη Lufthansa υπάγονται και η Austrian Airlines, η Swiss Airlines και η Brussels Airlines αντίστοιχα. Η Βιέννη δεν αποκλείει την απευθείας συμμετοχή της για να διασφαλίσει την ομαλή λειτουργία της AUA και του αεροδρομίου της πρωτεύουσας.

Από την πλευρά της, η Βέρνη εξετάζει την παροχή εγγυήσεων για τη δανειοδότηση της “δικής” της εταιρείας με 1,4 δισ. ευρώ. Η εμπλοκή των κυβερνήσεων των χωρών αυτών περιπλέκει το ζήτημα της διάσωσης, καθώς, σε αντάλλαγμα της βοήθειάς τους εγείρουν τις δικές τους απαιτήσεις. Η διοίκηση της Lufthansa, όμως, δεν επιθυμεί περαιτέρω “εξωτερικό” έλεγχο.

Τέλος, αναμένεται να επανέλθει στην επιφάνεια το θέμα των μερισμάτων των μετόχων. Έγγραφο της Κομισιόν που διοχετεύθηκε στους Financial Times προβλέπει ότι θα απαιτηθεί από τις επιχειρήσεις που λαμβάνουν κρατική διάσωση άνω του 20% του κεφαλαίου τους να μην καταβάλουν μερίσματα και μπόνους και να μην προχωρούν σε επαναγορά μετοχών τους.

Μύδροι από την Ryanair

Πάντως, η περίπτωση της Lufthansa δεν είναι ακριβώς ίδια με τη διάσωση, με 10 δισ. ευρώ, της σύμπραξης Air France-KLM, στην οποία ήδη είχαν ποσοστό συμμετοχής το γαλλικό και το ολλανδικό κράτος. Άλλες εταιρείες έχουν αρνηθεί την απευθείας διάσωση. Για παράδειγμα, η Easyjet εξασφάλισε έκτακτη δανειοδότηση από το βρετανικό κράτος ύψους 600 εκατ. στερλινών, ενώ ο μητρικός όμιλος IAG, που περιλαμβάνει την British Airways και την ισπανική Iberia δεν θα λάβουν κρατική βοήθεια.

Η Ryanair, επίσης, δήλωσε ότι θα αντιμετωπίσει με ιδία κεφάλαια την κρίση, ανακοινώνοντας ήδη 3.000 απολύσεις. Ο διευθύνων σύμβουλος της ιρλανδικής εταιρείας, Μάικλ ο’Λίρι εξαπέλυσε σφοδρή επίθεση κατά της Lufthansa τον περασμένο μήνα, κατηγορώντας τη ότι χρησιμοποιεί την κρίση του κορωνοϊού (όπως και η Air France) για να πλουτίσουν οι μέτοχοι με κρατικό χρήμα. Η Lufthansa «είναι σαν χρήστης κοκαΐνης», ήταν ο χαρακτηρισμός που χρησιμοποίησε, μιλώντας στο Sky News.

Ο ο’Λίρι είναι γνωστός για την ευθύτητά του όταν κάνει δημόσιες δηλώσεις, αλλά αυτό δεν καθιστά λιγότερο κρίσιμους τους όρους μιας κρατικής διάσωσης του γερμανικού κολοσσού. Δεν είναι τυχαίο ότι –σύμφωνα με πληροφορίες που προέρχονται από τα συνδικάτα– στο τραπέζι βρισκόταν και σχέδιο να κηρύξει πτώχευση η εταιρεία και να ζητήσει το λεγόμενο στη Γερμανία καθεστώς προστασίας, αν ασκούνταν υπερβολικές πιέσεις στο διοικητικό συμβούλιο να παραδώσει το μάνατζμεντ στο δημόσιο. Η “πρόταση” αυτή ουσιαστικά εκβιάζει την κυβέρνηση, ειδικά τους Χριστιανοδημοκράτες, που δεν θέλουν σε καμία περίπτωση να υποστούν το πολιτικό, διπλωματικό και οικονομικό κόστος μιας ενδεχόμενης διάλυσης της Lufthansa.