Πώς και πόσο θα επηρεάσει ο κορονοϊός την παγκόσμια οικονομία;

Πανικός, είναι η σωστή λέξη για να περιγράψουμε αυτό που επικρατεί τις τελευταίες εβδομάδες που ξέσπασε ο κορονοϊός. Παρακολουθώντας λοιπόν το φαινόμενο, επιχείρησα να προχωρήσω σε μια έρευνα για τις επιπτώσεις του ιού στην παγκόσμια οικονομία. Ήδη, μέσω συνεντεύξεων είχα υποστηρίξει για τις σοβαρές επιπτώσεις που θα έχει, όχι τόσο ο ίδιος ο ιός, αλλά ο φόβος που σκορπάνε τα ΜΜΕ.

Ένας φόβος που εξελίσσεται σε μαζική υστερία και χτυπά στην καρδιά της παγκόσμιας οικονομίας. Εκτίμησή μας είναι ότι πρόκειται για χτύπημα που είναι πολύ μεγαλύτερο από στρατιωτικές ενέργειες, όπως η επίθεση στην Aramco και τον θάνατο Σουλεϊμανί. Σύμφωνα, λοιπόν, με επεξεργασμένα στοιχεία από επίσημες διεθνείς πηγές, προκύπτουν με σαφήνεια, ορισμένα πολύ σοβαρά αποτελέσματα.

Η τρέχουσα εκτίμησή μου, λοιπόν, με τα μέχρι σήμερα δεδομένα, είναι ότι ο αντίκτυπος του κοροναϊού, θα συνεχιστεί με μεγάλη ένταση, ολόκληρο τον Φεβρουάριο αλλά και σχεδόν όλο τον μήνα Μάρτιο. Στη συνέχεια, θα υποχωρήσει σταδιακά ως και τον Ιούλιο του 2020. Τότε θα ξεκινήσει η κανονικότητα, μιας και ο ιός θα έχει υπερνικηθεί από την καλοκαιρία και οι δημοσιογράφοι στα κεντρικά ΜΜΕ, απλώς δεν θα έχουν κάτι να πουν, έτσι ώστε να διογκώσουν τα “Fear Premiums”, δηλαδή τα ασφάλιστρα φόβου.

Η Κίνα, θα υποστεί μια τεράστια καθίζηση στο τουριστικό της προϊόν, η οποία θα είναι δραματική το πρώτο τρίμηνο και θα συνεχίσει αρνητικά το δεύτερο τρίμηνο. Το γεγονός αυτό θα έχει σοβαρό αντίκτυπο στη διεθνή αγορά ενέργειας, λόγω της μεγάλης του διάρκειας και της αποτυχίας των στόχων που τέθηκαν από την προηγούμενη χρονιά.

Το 2019, σχεδόν όλοι οι αναλυτές προέβλεπαν ότι η διεθνής αγορά ενέργειας το 2020, θα παρουσιάσει μια μεγάλη αύξηση που θα κυμαίνεται περίπου στα συν 1,2 εκατ βαρέλια ημερησίως. Όμως, τα στοιχεία που επεξεργάστηκα δείχνουν ότι ο φόβος του κοροναϊού εξανεμίζει όλες αυτές τις θετικές προβλέψεις και στην ουσία εξαερώνει κάθε θετικό πρόσημο από την αγορά. Σύμφωνα με τα μέχρι στιγμής στοιχεία, η παγκόσμια αύξηση ζήτησης πετρελαίου εξαλείφεται σχεδόν εξ ολοκλήρου και αντί για αύξηση 1,2 εκατ βαρελιών τη μέρα, θα έχουμε μια αναιμική αύξηση της τάξης των 0,1 εκατ βαρελιών.

Τα υπόλοιπα 1,1 εκατ βαρέλια χάνονται εντελώς λόγω κοροναϊού. Το αξιοσημείωτο είναι ότι μόνο 0,2 εκατ. χάνονται ως ζήτηση από όλες τις χώρες του πλανήτη, ενώ τα 0,9 εκατ. βαρέλια χάνονται από τη μείωση της ζήτησης εντός της Κίνας. Τέτοιο γεγονός, που να επηρεάζει, δηλαδή, τη ζήτηση για ένα ολόκληρο τρίμηνο, είχε να εμφανιστεί εδώ και επτά χρόνια, δηλαδή λίγο πριν το μεγάλο κραχ της αγοράς ενέργειας του 2014.

Αδύνατη η ανάκαμψη

Ορισμένοι που πιστεύουν ότι χώρες με αναπτυσσόμενες οικονομίες όπως η Ινδία, θα βοηθήσουν στην ανάκαμψη της ζήτησης πετρελαίου, εκτιμώ ότι θα διαψευστούν σύντομα. Ο λόγος είναι ο εξής: ερευνώντας τους δείκτες ανάπτυξης του ΑΕΠ πχ της Ινδίας, η πρόβλεψη για 5,8% ανάπτυξη για το έτος 2020 επαναπροσδιορίζεται σήμερα προς τα κάτω, κοντά στο 5%.

Μάλιστα, σε συνδυασμό με το γεγονός ότι οι ευρωπαϊκές χώρες δεν αύξησαν καθόλου τη βιομηχανική τους παραγωγή, καθιστούν αδύνατη την ανάκαμψη του χαμένου εδάφους από τις επιπτώσεις του κοροναϊού. Γιατί, ποιος άλλος μπορεί να βοηθήσει και να ανακτηθεί το χαμένο έδαφος της πτώσης της ζήτησης σε πετρέλαιο, εκτός από τους Ευρωπαίους και τις αναπτυσσόμενες οικονομίες, όπως η Ινδία; Κανείς!

Όπως έχουμε αναφέρει, η κινεζική ζήτηση πετρελαίου αντιπροσώπευε το 13% του παγκόσμιου συνόλου το 2019, φτάνοντας στα 13,6 εκατ βαρέλια. Ας μείνουμε, όμως, λίγο στα καύσιμα των αεροσκαφών, δηλαδή το jet fuel, για να κατανοήσουμε πλήρως τι πρόκειται να συμβεί. Ήδη, τον μήνα Ιανουάριο, η ζήτηση για jet fuel στην Κίνα μειώθηκε κατά 30%, ενώ για τον Φεβρουάριο η μείωση της ζήτησης αναμένεται να φτάσει στο εκρηκτικό 60%. Στα ίδια επίπεδα (-60%) εκτιμώ ότι θα κυμανθεί η μείωση και τον μήνα Μάρτιο.

Με δεδομένο ότι τον Απρίλιο ξεκινά η έντονη τουριστική σεζόν για την Κίνα, ο φόβος του κοροναϊού θα επηρεάσει αρνητικά τους τουρίστες και τους επισκέπτες, με αποτέλεσμα να χτυπήσει στην καρδιά της κινεζικής βιομηχανίας τουρισμού, ακόμα και μέχρι τον Ιούλιο μήνα.

Κοροναϊός vs SARS

Αν θέλουμε να είμαστε ειλικρινείς, οι ιοί κι ο φόβος για πανδημία, αποτελούν ad hoc γεγονότα με άμεσο αντίκτυπο στη ζήτηση και στους καταναλωτές. Τα ίδια είχαμε και το 2003, όταν και πάλι από την Κίνα και μάλιστα την ίδια χρονική περίοδο, είχε ξεσπάσει ο ιός SARS ο οποίος εξαέρωσε όλη την αύξηση ζήτησης καυσίμων. Ενώ είχε προβλεφτεί αύξηση κατά 200.000 βαρέλια ετησίως, αυτή η αύξηση στην Κίνα δεν συνέβη ποτέ λόγω του ιού SARS.

Βέβαια από τότε και μετά, η Κίνα πραγματοποίησε εντυπωσιακά άλματα στις οικονομικές της επιδόσεις, διαψεύδοντας όσους μιλούσαν για ανεπανόρθωτη ζημιά. Για παράδειγμα, σήμερα η Κίνα αντιπροσωπεύει ένα 14% των παγκόσμιων επιβατών που κινούνται με αεροσκάφη, ενώ ως χώρα διεξάγει το 13% το παγκόσμιου εμπορίου. Δηλαδή, έχει διπλασιάσει τα μεγέθη της σε σχέση με το 2003, γεγονός που στεναχωρεί πολλούς ανταγωνιστές.

Όπως βλέπετε και στο παραπάνω σχεδιάγραμμα, αυτή είναι η πρόβλεψη της επίδρασης του κοροναϊού στην κινεζική οικονομία και συγκεκριμένα στον κλάδο που στηρίζεται η χώρα αυτή. Στο εμπόριο, στις μεταφορές καθώς και στον τουρισμό. Παρουσιάζω την τελική ζήτηση από τον Ιανουάριο του 2019 στην Κίνα και τις προβλέψεις ζήτησης ως το 2021. Ανάμεσα στη διακεκομμένη γραμμή και στην κανονική, βλέπετε με ευκολία τις απώλειες που υπέστη και θα υποστεί η ζήτηση σε jet fuel ακόμη και έξι μήνες μετά.

Επίδραση ιού στην κινεζική οικονομία

Όπως καταλάβατε, δεν έχουμε φτάσει ακόμα στην κορύφωση της αρνητικής επίδρασης του ιού στην οικονομία της Κίνας. Κάτι τέτοιο, κατά την άποψή μου, αλλά και πολλών άλλων οικονομολόγων και ειδικά οικονομετρών, πρόκειται να γίνει από τα μέσα Φεβρουαρίου και θα κορυφωθεί περίπου στα τέλη του Μαρτίου. Για 45 περίπου μέρες, η ζήτηση jet fuel στην Κίνα θα χάνει ως και 890.000 βαρέλια την ημέρα, σε σχέση με όσα προέβλεπαν από πέρυσι όλοι οι διεθνείς οργανισμοί και αναλυτές.

Μπαίνοντας στο δεύτερο τρίμηνο του 2020, η ζήτηση θα χάνει πάνω από 400.000 βαρέλια ημερησίως. Η επαναφορά στην κανονικότητα, όταν δηλαδή, η καμπύλη της “πραγματικής ζήτησης” στο σχεδιάγραμμα θα συναντήσει την καμπύλη της “προβλεπόμενης ζήτησης”, θα συμβεί στο τρίτο τρίμηνο του έτους. Περίπου στα τέλη Ιουλίου με αρχές Αυγούστου, θα καταφέρει η Κίνα να επανέλθει στα προβλεπόμενα επίπεδα ζήτησης. Εντούτοις, θα έχει απολέσει ένα τεράστιο μέγεθος από τη μεγάλη αύξηση που ανέμεναν οι Κινέζοι και διεθνείς αναλυτές.

Όλα αυτά συμβαίνουν, όχι λόγω του ίδιου του ιού, αλλά κυρίως λόγω του φόβου που προκαλεί η υπέρμετρη προβολή του από τα κεντρικά ΜΜΕ του πλανήτη. Και πλέον δεν μιλάμε μόνο για φόβο αλλά για μαζική υστερία.

Σε επόμενη ανάλυση θα δούμε τελικά ποιους εξυπηρετεί όλο αυτό. Όλοι δείχνουν με το δάχτυλο τον Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος λίγο πριν ξεσπάσει ο ιός, έκλεισε μια συμφωνία με την Κίνα. Η τελευταία –όλα δείχνουν– δεν θα μπορέσει να ανταποκριθεί στις ρήτρες της συμφωνίας, ειδικά σε αυτές που προβλέπουν εγγυημένες ποσότητες εισαγωγών υδρογονανθράκων από τις ΗΠΑ. Αυτό είναι η εξήγηση στην επιφάνεια του παγόβουνου.

Προσωπικά, θέλω να δω αν θα αντέξουν αυτά τα χαμηλά επίπεδα τιμών πετρελαίου οι Αμερικανοί παραγωγοί που προέρχονται από το κραχ του 2014. Θα καταφέρει ο Τραμπ να αποτρέψει νέες πτωχεύσεις αμερικανικών πετρελαϊκών εταιρειών ή θα έχει να αντιμετωπίσει όπως ο Ομπάμα, ένα νέο κύμα μαζικών αιτήσεων στον αμερικανικό πτωχευτικό κώδικα; Ό,τι και αν συμβεί πάντως, ένα είναι το σίγουρο: ο τρίτος παγκόσμιος πόλεμος διεξάγεται κανονικά. Απλώς, διεξάγεται με άλλα μέσα.