Πως μια χούφτα τράπεζες ελέγχουν την Fed

Όμως μετά την Μαύρη Δευτέρα του 1987 και την απότομη ανάκαμψη των αγορών, αναπτύσσεται επικοινωνιακά και συμβουλευτικά, η αποκαλούμενη Μετοχική Ιδέα που ωθεί εκατοντάδες μικρομεσαίους επενδυτές στα χρηματιστήρια και τις αγορές ομολόγων. Ένα ακραίο παράδειγμα της αλλαγής συμπεριφοράς αποτελεί το ελληνικό χρηματιστήριο, όπου στο πρώτο εξάμηνο του 1990, παρατηρείται τουλάχιστον πενταπλασιασμός της τιμής του Γενικού Δείκτη, χάρη στον συνωστισμό δεκάδων χιλιάδων μικρομεσαίων επενδυτών.

Στο σκέλος, που αφορά τους εμπλεκόμενους θεσμικούς επενδυτές στο ομοσπονδιακό σύστημα των 12 τραπεζών, οι οποίες συγκροτούν την Ομοσπονδιακή Κεντρική Τράπεζα (Fed) των ΗΠΑ, αποκαλύπτονται οι χρηματοοικονομικές σχέσεις ισχύος και η δυναμική των χρηματοοικονομικών μεγαθηρίων κυριολεκτικά στον πυρήνα του συστήματος.

Ένα Υβριδικό Σύστημα Αυτομάτου Ελέγχου

Με δεδομένη την εμπλοκή της Fed στην διαμόρφωση της νομισματικής και της χρηματοοικονομικής πολιτικής, αλλά και στην άσκηση ρυθμιστικών ελέγχων στο αμερικανικό χρηματοπιστωτικό σύστημα, όπως και την δυσανάλογα δεσπόζουσα θέση της στο διεθνές χρηματοοικονομικό σύστημα, προκύπτουν ορισμένες σοβαρές ανησυχίες.

Αν και επίσημα η κεντρική τράπεζα δηλώνει πως αποτελεί μία εντελώς ανεξάρτητη οντότητα που λειτουργεί στα πλαίσια της εκάστοτε κυβέρνησης, χωρίς να αποτελεί ιδιοκτησία κανενός και χωρίς επίσης να συνιστά κερδοσκοπικό οργανισμό, η πραγματικότητα αποκαλύπτεται αρκετά διαφορετική. Οι 12 περιφερειακές ομοσπονδιακές τράπεζες αποτελούν τους λειτουργικούς βραχίονες του κεντρικού τραπεζικού συστήματος της χώρας, οργανωμένες κατά τα πρότυπα των ιδιωτικών τραπεζών.

Οι μετοχές τους κατέχονται από άλλες τράπεζες, αλλά με βάση την ισχύουσα νομοθεσία, δεν επιτρέπεται να μεταπωληθούν σε άλλους ιδιωτικούς φορείς, να αποτελέσουν αντικείμενο συναλλαγής ή να αξιοποιηθούν με την μορφή εγγύησης σε σύναψη δανείων και αποδίδουν ένα σταθερό ετήσιο μέρισμα της τάξης του 6%. Στην κορυφή του πίνακα με τους 50 μεγαλύτερους θεσμικούς επενδυτές στο κεντρικό ομοσπονδιακό τραπεζικό σύστημα, πιστοποιείται πως και στο συγκεκριμένο τομέα οι “Τρεις Μεγάλοι” κατέχουν τα μεγαλύτερα αναλογικά μερίδια στο μετοχικό κεφάλαιο των συγκεκριμένων θεσμικών επενδυτών.

Ακραία συγκέντρωση ισχύος

Κατά σειράν συνολικού μεγέθους ενεργητικού η J.P. Morgan ακολουθούμενη από τις Bank of America, Citigroup, Wells Fargo, Goldman Sachs και Morgan Stanley, αποτελούν τους μεγαλύτερους επενδυτές στο σύστημα.

Στον πίνακα εμφανίζονται επίσης αν και με δραστικά μικρότερα μετοχικά μερίδια, η AIG με συνολικό ενεργητικό $460 δισεκατομμύρια, η General Electric Capital Corporation, η Bank of New York Mellon Corporation και η Bancorp, με τις τελευταίες τρείς να εμφανίζουν συνολικό ενεργητικό μικρότερο των $400 δισεκατομμυρίων.

Εξαιρουμένου του επενδυτικού σχήματος του Buffett, οι υπόλοιποι 5 μεγάλοι θεσμικοί επενδυτές κατέχουν συνολικά το 21% της J. P. Morgan, το 18% της Bank of America, το 19% της Citigroup, το 18% της Wells Fargo, το 16% της Goldman Sachs, το 16% της Morgan Stanley, το 36% της AIG Group, το 17% της General Electric Capital Corporation, το 16% της New York Mellon και το 17% της Bancorp.

Οι συγκεκριμένες συμμετοχές (χωρίς να συμπεριλαμβάνονται και άλλες μικρότερες διαφόρων επενδυτικών σχημάτων) αποκαλύπτουν τις λεπτομέρειες της σχετικής και της απόλυτης δομικής ισχύος στον πυρήνα του χρηματοοικονομικού συστήματος, με βάση μία ιδιαίτερα σημαντική οπτική γωνία.

Με κριτήριο την συγκεκριμένη αντιμετώπιση, επιβεβαιώνεται η ακραία συγκέντρωση ωμής χρηματοοικονομικής ισχύος, αλλά και εσωτερική ή και συστημική επιρροή στην κορυφή του συστήματος. Κρίνεται μάλιστα μάλλον περισσότερο από πιθανό να διακρίνει κάποιος το σχετικό βάρος ή την δυναμική των χρηματοοικονομικών μεγαθηρίων που εντοπίζονται στο ανώτατο ή στο ενδιάμεσο επίπεδο του πυρήνα του ιδιοκτησιακού καθεστώτος και το εύρος του ελέγχου που ασκούν έστω και δυνητικά, με μοχλό τα μετοχικά τους μερίδια σε μεγάλους χρηματοπιστωτικούς φορείς.

Ίσως η περισσότερο σημαντική λεπτομέρεια αφορά το γεγονός ότι η VANGUARD αναδεικνύεται στην “πρώτη μεταξύ ίσων”, αποτελώντας έναν από τους πέντε μεγαλύτερους θεσμικούς επενδυτές στο μετοχικό κεφάλαιο των δέκα πρώτων χρηματοπιστωτικών φορέων που συμμετέχουν στο μετοχικό κεφάλαιο των 12 ομοσπονδιακών τραπεζών της Fed.

Οι τράπεζες πίσω από την Fed

Η Blackrockκαι η State Street επίσης ανήκουν στην ομάδα των πέντε μεγαλύτερων, ακολουθούμενες από τις Fidelity και Berkshire Hathaway του Warren Buffett, με την τελευταία να κατέχει τα μεγαλύτερα μερίδια σε τέσσερις ζωτικούς χρηματοπιστωτικούς φορείς.

Κατά κανόνα η οικονομική ειδησεογραφία και συνεπακόλουθα οι επενδυτές, παρακολουθούν, προσδίδοντας ιδιαίτερη βαρύτητα, τις εξελίξεις και τις κινήσεις γιγαντιαίων τραπεζικών ομίλων, όπως της Goldman Sachs, της J.P. Morgan, της Citibank, της HSBC, της Bank of America, της Wells Fargo ή της Morgan Stanley.

Στην πραγματικότητα τα μεγάλα τραπεζικά σχήματα συγκροτούν ένα ενδιάμεσο επίπεδο ελέγχου του χρηματοοικονομικού τομέα, από την στιγμή που το μετοχικό τους κεφάλαιο και κατά συνέπεια οι κρίσιμες αποφάσεις τους ελέγχονται από έναν μικρό αριθμό μεγαλομετόχων, στον οποίο συμπεριλαμβάνονται οι VANGUARD GROUP, BLACKROCK, STATE STREET CORPORATION, FIDELITY MANAGEMENT & RESEARCH-FMRC LLC, CAPITAL RESEARCH & MANAGEMENT (αναδιαμορφώνεται σε CAPITAL GROUP COMPANIES).