Πως ο επιχειρηματίας θα γίνει από “τσοπανόσκυλο” πετυχημένος “ποιμένας”

Μέσα σε συνθήκες υψηλής οικονομικής, κοινωνικής και πολιτισμικής ρευστότητας, η λειτουργία της επιχείρησης στη χώρα μας καθίσταται απαιτητικότερη προκειμένου να επιτευχθεί και διατηρηθεί η ανταγωνιστικότητά της εντός και εκτός συνόρων. Δύσκολο μα όχι και ανέφικτο στο βαθμό που η διοίκηση διασφαλίζει συνθήκες υγιούς “εξόρυξης” του διανοητικού πλούτου των ανθρώπων της, ενθαρρύνοντας την ανάπτυξη των ιδεών και πρωτοβουλιών τους, παρέχοντας απαραίτητα εργαλεία, αναγνώριση και ανταμοιβή, αποτρέποντας ταυτόχρονα την… αυτομόλησή τους.

“Εξόρυξη” όλο πλεονεκτήματα καθώς φέρνει στην επιφάνεια πλούτο που αυγαταίνει με τη χρήση του, παραμένει εκεί όπου τον εκτιμούν και τον σέβονται κληροδοτώντας τον στις επόμενες γενιές, σε αντίθεση με τα απτά ορυκτά των οποίων η θυσία μόνο πρόσκαιρα εισοδήματα προκαλεί, αφήνοντας δυσαναπλήρωτο κενό και κατάλοιπα υψηλού κόστους διαχείρισης.

Απαραίτητη συνθήκη συνιστά η αναβάθμιση του “λειτουργικού συστήματος” της μηχανής του νου κάθε επιχειρηματία περνώντας από το “γραμμικό” στο “παραθυρικό” περιβάλλον λειτουργίας, διευρύνοντάς του τον ορίζοντα αλλά και την αντίληψη ότι η επιχείρηση χρειάζεται ανθρώπους με υψηλά προσόντα για την αποκαθήλωσή της. Δηλαδή, στελέχη των οποίων οφείλει να δικτυώσει τα μυαλά ενθαρρύνοντας την αποκλίνουσα σκέψη η οποία, με συνεργό τη συγκλίνουσα σκέψη, μπορεί να δημιουργήσει εκθετική προοπτική εξέλιξης υποστηριζόμενη από την εταιρική “Συλλογική Νοημοσύνη”.

Η εταιρική νοημοσύνη υπερτερεί της ατομικής λόγω των συνεχώς αναδυόμενων τριβών και ανταλλαγής απόψεων που προκαλούν σπίθες νέων ιδεών, οδηγώντας στη στερεοσκοπική θεώρηση του περιβάλλοντος. Εξάλλου, στην γενικότερή της εκδοχή η συλλογική συνιστά τη βάση της “Τεχνητής Νοημοσύνης” η οποία, ενέχοντας τον κίνδυνο ελέγχου των εφαρμογών της από τους δημιουργούς τους, θα προτείνει λύσεις κοινές στη βάση τους για όλους. Συνεπώς, η ποθητή διαφοροποίηση και διατήρηση του συγκριτικού πλεονεκτήματος θα εξαρτάται και πάλι από τη “Συλλογική Νοημοσύνη” της εταιρίας και τον τρόπο χρήσης της “Τεχνητής”.

Η αξιοποίηση της εταιρικής νοημοσύνης μειώνει τον κίνδυνο μετατροπής του κώνου της γνώσης σε δίνη που “καταπίνει” την επιχείρηση και τον επιχειρηματία πολλές φορές, λόγω εμμονής σε παρωχημένες ιδέες και πρακτικές. Η ανάγκη στελέχωσης από ανθρώπους ικανούς να τους ανεβάσουν ψηλά ή, τουλάχιστον, να συμβάλλουν στη διάσωσή τους, καθίσταται ακόμη πιο έκδηλη από τον συνεχιζόμενο αποδεκατισμό τους. Όντας, ευάλωτοι σε κάθε επιδείνωση του επιχειρηματικού κλίματος, η τόλμη στο όνειρο προϋποθέτει τη σοβαρή θεώρηση της πραγματικότητας και τη συνειδητοποίηση ότι τα οράματα θέλουν τα κατάλληλα ράμματα για να υφανθούν.

Επιχειρηματίας και διανοητική ιδιοκτησία

Συνεπώς, τόσο ο νεόκοπος όσο και ο παλιός επιχειρηματίας, είναι συνετό να μην εμπιστεύεται πολύ τη διαίσθησή του όταν λειτουργεί σε ένα περιβάλλον χωρίς σταθερές στήριξης της λήψης απόφασης, με δεδομένη την περιορισμένη του γνώση. Ο κίνδυνος κάθε απόφασης είναι διπρόσωπος καθώς στη μία όψη του είναι γνωστές οι πιθανότητες εκδήλωσής του αλλά άγνωστο το αποτέλεσμα και στην άλλη, της αβεβαιότητας, τόσο οι πιθανότητες εμφάνισης όσο και τα αποτελέσματά της παραμένουν άγνωστα.

Στη χώρα της αβεβαιότητας για να γίνει πραγματικότητα το όνειρό τους απαιτείται κατάλληλη προετοιμασία, χωρίς την οποία θα εξελιχθεί σε… ονειροβασία οδηγώντας τους σε ανώμαλη και πιθανώς επιχειρηματικά θανατηφόρα προσγείωση. Δοθέντος δε, ότι το χρηματικό κεφάλαιο είναι δύσκολα προσβάσιμο αφού ορίζεται από εκείνους που προτάσσουν τα δικά τους συμφέροντα έναντι πάντων και ιδιαίτερα των μικρομεσαίων, μόνο το διανοητικό κεφάλαιο είναι ικανό να το αναπληρώσει ή και να υπερκεράσει.

Κατά συνέπεια, η πλέον ενδεικνυόμενη στρατηγική είναι αυτή της “Διαφοροποίησης Βάσει Ανθρώπινων Πόρων” η αξιοποίηση των οποίων ενισχύει το χαρτοφυλάκιο της άυλης περιουσίας. Η διανοητική ιδιοκτησία, όπως αλλιώς ονομάζεται, όχι μόνο καθίσταται σημαντικότερη της εμπράγματης αλλά και διασφαλίζει τη χρηματοδότηση από πηγές εκτός τραπεζικού συστήματος (π.χ. crowdfunding, κεφάλαια συμμετοχών κλπ.), ή σύναψης στρατηγικών συμμαχιών (π.χ. ΒΙΟΛΕΞ με BIC για το ξυραφάκι μιας χρήσης της πρώτης και το μέγα-μάρκετινγκ της δεύτερης που τάραξε την αγορά πριν 50 χρόνια).

Από τον “τσοπάνη” στον “ποιμένα”

Η χώρα μας, παρά το μεγάλο brain drain το οποίο έχει υποστεί και εξακολουθεί να υφίσταται, διαθέτει ακόμη το ισχυρό απόθεμα στελεχών ικανών να ενισχύσουν την ανταγωνιστικότητά της. Η ανάσχεση, ή και η παλιννόστηση, προϋποθέτει τη μετάβαση από το μάνατζμεντ του “τσοπάνη” με τα “μαντρόσκυλα και την απειλητική γκλίτσα”, προς εκείνο του ενθαρρυντικού “ποιμένα” που ηγείται μιας ομάδας (ούτε αγέλης, ούτε ασκεριού) τα μέλη της οποίας έχουν τα κίνητρα να υπηρετήσουν τον κοινό σκοπό.

Προς ένα στυλ διοίκησης, δηλαδή, ανάδειξης των ταλέντων, ανάδυσης των δημιουργικών ικανοτήτων και ενίσχυσης της καινοτομικής τους λειτουργίας, υποστηριζόμενο από τον αναγκαίο εξοπλισμό και τη διασφάλιση συνθηκών αξιοπρεπούς διαβίωσής τους. Σε κάθε περίπτωση, όσο ικανός και αν αισθάνεται ο Έλληνας επιχειρηματίας, είναι σχεδόν αδύνατο να διαχειριστεί την πολυπλοκότητα που τον περιβάλλει, επιβάλλοντάς του την επιλογή ικανών ανθρώπων των οποίων η “απάντληση”  της άρρητης γνώσης τους και η μετατροπή της σε ρητή, απαιτεί επιδέξιους χειρισμούς προκειμένου να εμπλουτίσει την ανταγωνιστική του φαρέτρα.

Εκτιμώντας τους ανθρώπους του καθίσταται ικανός να διακρίνει καλύτερα τι συνιστά τον άυλο πλούτο του (πατέντες, εμπορικά σήματα και μυστικά, άδειες χρήσης, προσωπικά δεδομένα, φήμη κλπ.), να τον αποτιμά και να τον διαχειρίζεται αποδοτικότερα. Συνεχίζοντας, όμως, μια διοίκηση κατά τον τρόπο που κυβερνάται η χώρα, είναι βέβαιο ότι θα τον αφανίσει καθώς δεν περισσεύουν “σωτήρες” παρά μόνο για τους πειθήνιους πολιτικούς της.