Πόση ζημιά θα προκαλέσει ο κορονοϊός στη διεθνή οικονομία

Αύξηση του δημοσίου χρέους στον κόσμο και ανακατατάξεις προβλέπουν ακαδημαϊκοί και ερευνητές του Imperial College Business School, εν όψει της διεθνούς αντιμετώπισης των επιπτώσεων του κορωνοϊού στις οικονομίες.

Γρηγορότερη ανάκαμψη της Κίνας διαβλέπει ο επίτιμος καθηγητής Μάρκετινγκ και Στρατηγικής, Τζορτζ Γιπ, εκτιμώντας ότι το Πεκίνο «θα προχωρήσει μπροστά και θα ενισχύσει τη θέση του στις εμπορικές διαπραγματεύσεις με τις ΗΠΑ». Η πτώση, μάλιστα, στα δυτικά χρηματιστήρια θα καταστήσει ευκολότερο για τις κινεζικές εταιρείες να εξαγοράσουν ευρωπαϊκές.

«Μακροπρόθεσμα, οι δυτικές εταιρείες θα θελήσουν να εξαρτώνται λιγότερο σε αλυσίδες εφοδιασμού από την Κίνα, ενόσω ανακάμπτουν από τις επιπτώσεις του ιού». Ωστόσο, σύμφωνα με τα λεγόμενά του, είναι πιο κοστοβόρα η εξεύρεση διαφορετικών “πιο ασφαλών” αλυσίδων εφοδιασμού, και άρα μόνο οι ισχυρές επιχειρήσεις θα κινηθούν προς αυτή την κατεύθυνση.

Στις δημόσιες δαπάνες εστιάζει ο καθηγητής Οικονομικών, Ντέιβιντ Μάιλς, προειδοποιώντας ότι η παρέμβαση των κρατών θα πρέπει να είναι «τεράστια. Τα χρέη του δημοσίου τομέα θα εκτοξευθούν», σημειώνει, όπως έγινε μετά τους δύο παγκοσμίους πολέμους. Θα υπάρξουν «δυσκολίες για τις αγορές ομολόγων να απορροφήσουν το ύψος αυτού του κρατικού χρέους που θα χρειαστεί σε λίγο χρονικό διάστημα. Για αυτό θα ήταν λογική η κεντρική τράπεζα να επεκταθεί σε αγορές κρατικών ομολόγων για να επιτρέψει τη δημοσιονομική απάντηση» στην πανδημία, κατέληξε, αναφερόμενος στην Τράπεζα της Αγγλίας, την ΕΚΤ και την αμερικανική Fed. Σχετικά με το θέμα, ο καθηγητής Χαρτζάτ Μπαμρά εξηγεί ότι η μείωση των επιτοκίων αφορά κατά κύριο λόγο στη στάση των επενδυτών.

Όλα τα κράτη θα χρειαστεί να βάλουν βαθιά το χέρι στην τσέπη, εκτιμά και ο διευθυντής του Κέντρου Οικονομικών και Επενδύσεων για το Κλίμα, Τσαρλς Ντόνοβαν, όμως θεωρεί ότι «τα τεράστια ελλείμματα δεν μπορούν να διατηρηθούν επ’ αόριστον». Μάλιστα, προτείνει τη φορολόγηση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα από την κυβέρνηση στο Ηνωμένο Βασίλειο – περίπου 50 λίρες τον τόνο. Με αυτό τον φόρο θα χρηματοδοτηθούν τα νοικοκυριά και είναι μια παλιά ιδέα, «σήμερα πιο αναγκαία από ποτέ».

Στήριξη εργαζομένων και επιχειρήσεων

Την ανάγκη για μεγάλες, συλλογικές πρωτοβουλίες εκ μέρους της επιστημονικής κοινότητας τονίζει ο Άλεξ Ριμπέιρο Κάστρο, ειδικός στο Data Science (ανάλυση δεδομένων). Ήδη γίνονται βήματα στον τομέα της τεχνητής νοημοσύνης και της νοημοσύνης των μηχανών και έχουν δημιουργηθεί πλατφόρμες όπως το Kaggle. Εκεί, υπάρχει «πρόσφατη δημοσίευση με πακέτα δεδομένων για τον Covid-19 που ελπίζουμε ότι θα βοηθήσουν ιδιώτες και ομάδες έρευνας να αντεπεξέλθουν στις προκλήσεις ακριβούς διάγνωσης και προσδιορισμού του ιού».

Από την πλευρά του, ο καθηγητής Οικονομικών Ταρούν Ραμαντοράι εκφράζει ανησυχίες για τη «δυνατότητα των αναπτυσσόμενων οικονομιών να αντιμετωπίσουν την καταιγίδα που έρχεται καθώς η πανδημία επεκτείνεται στον υπόλοιπο κόσμο». Ο λόγος είναι ότι τα νοικοκυριά, σε αυτές τις χώρες, δεν διαθέτουν την απαιτούμενη ρευστότητα για να υποστηρίξουν παρατεταμένο lockdown. Αν σε αυτό προστεθεί και το χαμηλό επίπεδο δημόσιας υγείας και πρόνοιας, «φοβάμαι ότι θα δούμε ανθρώπους να υποφέρουν, εκτός αν παρθούν οικονομικά μέτρα από την παγκόσμια κοινότητα να υποστηρίξουν τις ανερχόμενες οικονομίες».

Στο ίδιο μήκος κύματος, ο καθηγητής Τομάσο Βαλέτι τονίζει ότι προτεραιότητα πρέπει να είναι «βραχυπρόθεσμα, τεράστια οικονομικά μέτρα για τη στήριξη του ευάλωτου πληθυσμού και των μικρών επιχειρήσεων. Ύστερα θα χρειαστεί οικονομική αναδιάρθρωση» ώστε να χτιστεί –όπως λέει χαρακτηριστικά– «το παραγωγικό οικοσύστημα που απαιτεί συνεχή δημόσια επένδυση, εμπορικούς κανόνες που εμποδίζουν το ντάμπινγκ, και αποφυγή κατάχρησης κεφαλαίου». Οι όποιες διασώσεις θα πρέπει να εστιάζουν στους εργαζόμενους και να μπει όριο στα μερίσματα και τις αποζημιώσεις των μεγαλοστελεχών, στις περιπτώσεις οικονομικής στήριξης προς επιχειρήσεις.

Για την επιβίωση των επιχειρήσεων είχε μιλήσει και η Ιλιάνα Στιλιάνι, καθηγήτρια Σχεδιασμού και Καινοτομίας, εστιάζοντας στις δυνατότητες προσαρμογής στα νέα δεδομένα. «Βλέπουμε εμπορικά καταστήματα να κλείνουν αλλά να ενισχύουν τις υπηρεσίες διανομής τους, τα εστιατόρια να κλείνουν αλλά να γίνονται γρήγορα takeaway, την Amazon να προσλαμάνει 100.000 νέους υπαλλήλους για τις αποθήκες και τη διανομή στις ΗΠΑ, τα γυμναστήρια και τα πανεπιστήμια να προσφέρουν διαδικτυακά μαθήματα». Στην ουσία, η καινοτομία δεν προκύπτει πια από επιθυμία για κάτι νέο αλλά από ανάγκη.