Πόσο έκαμψε τη Ρωσία ο οικονομικός πόλεμος των Δυτικών

Μετά τα αλλεπάλληλα πακέτα των δυτικών κυρώσεων που αποφασίσθηκαν από τις ΗΠΑ και συνιστούν τον οικονομικό πόλεμο κατά της Ρωσίας, οι μεγάλες προσδοκίες για καταστροφή της ρωσικής οικονομίας διαψεύστηκαν. Ο οικονομικός πόλεμος, που είχε σκοπό να μετατρέψει τη Ρωσία σε παρία, αποδείχτηκε μπούμερανγκ για τους Ευρωπαίους.

Είναι ενδεικτικό ότι ουδείς σήμερα ελπίζει στην οικονομική κατάρρευση της Ρωσίας. Οι δυτικές προσδοκίες έχουν μεταφερθεί σε άλλα πεδία (στρατιωτικό, πολιτικό, δικαστικό), στα οποία ούτε οι ίδιοι οι Δυτικοί πλέον ελπίζουν. Στο τέλος του 2022, μια νέα αδήριτη οικονομική πραγματικότητα αποτυπώνεται με τα οικονομικά στοιχεία των πλέον έγκυρων Διεθνών Οργανισμών που παραθέτουμε:

Σύμφωνα με τα παραπάνω στοιχεία από την Έκθεση της Τράπεζας της Ελλάδος, οι δυτικές οικονομίες βαδίζουν το 2023 προς ύφεση, σε μικρότερο ή μεγαλύτερο βαθμό, τάση που ξεκίνησε ήδη από το τελευταίο τρίμηνο του 2022. Οι ικανοποιητικοί ρυθμοί ανάκαμψης, μετά τα έτη ύφεσης (συρρίκνωσης) λόγω πανδημίας, που στηρίχθηκαν σε σημαντικό μαξιλάρι διαθεσίμων, χαμηλού κόστους δανεισμό και εκτεταμένες επιδοματικές πολιτικές, τώρα ανατρέπονται. Ανατρέπονται λόγω των κυρώσεων και του πολέμου, που δημιουργούν περιβάλλον αυξανόμενης αβεβαιότητας, ανασφάλειας, αυξημένου κόστους δανεισμού και εκτόξευσης του κόστους ενέργειας, πρώτων υλών και τροφίμων.

Ο οικονομικός πόλεμος της Δύσης

Στην Ελλάδα, η ισχυρή καταναλωτική ζήτηση βοηθούσης και της παραοικονομίας που στήριξε το ρυθμό ανάπτυξης το 2022, δείχνει σημεία συρρίκνωσης απ’ το τρίτο καλλίτερο τρίμηνο του έτους. Στη Ρωσία, οι δυτικές προσδοκίες για συρρίκνωση του ΑΕΠ κατά 8-10% λόγω κυρώσεων, δεν επαληθεύτηκαν. Οι εκτιμήσεις στο τέλος του 2022 αναθεωρήθηκαν συνεχώς προς τα κάτω, στα επίπεδα (ύφεσης) του 2-3%, μια τάση που πιθανόν να οδηγήσει σε θετικό πεδίο το 2023, λόγω της ισχυρής τόνωσης της ζήτησης από τον εξωτερικό τομέα.

Ο πληθωρισμός, από ένα σχεδόν ανύπαρκτο πρόβλημα στις δυτικές χώρες για δεκαετίες, ξεκίνησε με τα προβλήματα στην εφοδιαστική αλυσίδα λόγω πανδημία, αλλά ήταν μάλλον αντιμετωπίσιμος. Σήμερα αποτελεί πλέον κυρίαρχο πρόβλημα. Οι Κεντρικές Τράπεζες, με τις συνεχείς αυξήσεις των επιτοκίων, αδυνατούν να αντιμετωπίσουν το πρόβλημα του πληθωρισμού κόστους, ένα ενεργειακό σοκ στην πλευρά της προσφοράς, ιδιαίτερα όταν οι πολιτικές αυτές συναντούν τις αντίθετες επιδοματικές δημοσιονομικές πολιτικές που επιδιώκουν τη συγκάλυψη του τεράστιου προβλήματος των επιπτώσεων στους πολίτες.

Οι Αγγλοσάξονες επέβαλλαν διακοπή του ενεργειακού εφοδιασμού της Ευρώπης από τους φθηνούς και για δεκαετίες αξιόπιστους ρωσικούς ενεργειακούς πόρους χάριν της αυτοκτονικής ιδέας της απεξάρτησης. Απεξάρτηση και εξάρτηση απ’ το πανάκριβο, περιβαλλοντικά πιο βρώμικο και με αβεβαιότητες εφοδιασμού LNG απ’ τις ΗΠΑ και το Κατάρ. Εδραιώνεται έτσι η συνέχιση του υψηλού πληθωρισμού, που συνιστά βόμβα στα θεμέλια της ευρωπαϊκής ανταγωνιστικότητας. Συνέπεια είναι η αποβιομηχάνιση με φυγή ευρωπαϊκών επιχειρήσεων προς τις ΗΠΑ (Inflation Reduction Act).

Η σύγκριση των οικονομικών στοιχείων

Στη Ρωσία, μετά από σημαντική άνοδο 20% στην αρχή του πολέμου, ο πληθωρισμός παρουσιάζει συνεχή αποκλιμάκωση και σήμερα κινείται κοντά στο 12%, γεγονός που επέτρεψε τη μείωση των επιτοκίων στο 7,5%. Τα υψηλά δημοσιονομικά ελλείμματα, αναγκαία για τη στήριξη της οικονομίας λόγω πανδημίας, συνεχίζονται πλέον αν και σε μικρότερο μέγεθος, για την κάλυψη του υψηλού ενεργειακού κόστους. Μέχρι σήμερα για τον σκοπό αυτό, δαπανήθηκαν από τις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις περίπου 700 δισ. και ακόμη 300 δισ. από πολίτες και επιχειρήσεις για να αντιμετωπιστεί το πανάκριβο πλέον κόστος της ενέργειας. (Bruegel).

Χωρίς αυτά, η κοινωνική δυσαρέσκεια και τα επίπεδα του πληθωρισμού θα λάμβαναν ανεξέλεγκτες διαστάσεις. Ως πότε, όμως, θα συγκαλύπτεται το πρόβλημα με νέα δανεικά, όταν οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις, με το πρόσχημα της ρωσικής απειλής, οδηγούνται και σε συνεχώς αυξανόμενες στρατιωτικές δαπάνες με αγορά όπλα κυρίως από τις ΗΠΑ; Οι άλλες ανάγκες των κοινωνιών παύουν πλέον να αποτελούν δημοσιονομική προτεραιότητα. Όλα υποτάσσονται και υπηρετούν έναν πόλεμο που δεν είναι δικός τους.

Στην περίπτωση της Ρωσίας, παρά τον πόλεμο, το δημόσιο έλλειμμα είναι περίπου το μισό ως ποσοστό του ΑΕΠ (-2%), σε σύγκριση με τις χώρες που επιβάλλουν τις κυρώσεις. Όλες οι προβλέψεις για δημοσιονομική κατάρρευση της Ρωσίας λόγω του πολέμου, αποδείχθηκαν φρούδες ελπίδες της Δύσης ή προϊόν προπαγάνδας. Συγχρόνως, η Ρωσία με δημόσιο χρέος 16% ως ποσοστό του ΑΕΠ, το χαμηλότερο από όλο το Δυτικό κόσμο, έχει τα πλέον υγιή δημόσια οικονομικά, δεδομένου ότι το δημόσιο έλλειμμα και το χρέος αποτελούν τα κριτήρια, όπως είναι γνωστά και από το Μάαστριχτ.

Φρέναρε ο ρυθμός ανάπτυξης της Δύσης

Τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος, που προέρχονται από το ΔΝΤ, επιβεβαιώνουν το πολλαπλάσιο δημόσιο χρέος των χωρών της Δύσης. Δραματική είναι η χειροτέρευση στο ισοζύγιο πληρωμών των δυτικών χωρών, που δείχνει τις εξωτερικές συναλλαγές σε προϊόντα και υπηρεσίες, λόγω εκτόξευσης του κόστους εισαγωγών τους. Ο εξωτερικός τομέας, με τη ραγδαία μεταβολή των σχετικών τιμών εισαγωγών-εξαγωγών και τη μεταφορά εισοδήματος στις χώρες εξαγωγής των προϊόντων αυτών, φρενάρει τον ρυθμό ανάπτυξης.

Αντίθετα η Ρωσία, ως εξαγωγέας των πλέον περιζήτητων προϊόντων (ενέργεια, πρώτες ύλες και αγροτικά προϊόντα) εκτόξευσε το σύνηθες εμπορικό της πλεόνασμα σε πρωτοφανή επίπεδα. Σε απόλυτα μεγέθη, από ένα πλεόνασμα περίπου 60 δισ. τα τελευταία χρόνια, πλησιάζει φέτος τα 300 δισ., γεγονός που συμβάλλει θετικά στην αναπτυξιακή διαδικασία.

Η Ελλάδα έχει εμπορικό έλλειμμα 32,2 δισ. το 2022, από 20,5 δισ. το 2021. Οι εξαιρετικές επιδόσεις του Τουρισμού και της Ναυτιλίας έδωσαν πλεόνασμα 18,7 δισ., που δεν μπόρεσε να καλύψει το εμπορικό έλλειμμα, το οποίο εκτιμάται να φτάσει το 8% του ΑΕΠ, θυμίζοντας τα διπλά ελλείμματα της εισόδου μας στην κρίση. Βρισκόμαστε στην αρχή μιας αδιέξοδης επιλογής για την Ευρώπη.

Η αυτοκαταστροφική πορεία της ΕΕ

Το νέο τείχος διαχωρισμού και διακοπής κάθε σχέσης με τη Ρωσία, τη μεγαλύτερη ευρωπαϊκή χώρα, που επιβλήθηκε από τις ΗΠΑ και εφαρμόστηκε από τις ευρωπαϊκές ηγεσίες, αποτελεί τραγικό λάθος και δείχνει ιστορική άγνοια. Είναι αδιανόητο να μην συνεργάζεσαι με τη χώρα που σου επιβάλει η γεωγραφική πραγματικότητα, όταν αυτή η χώρα διαθέτει τους πλέον περιζήτητους πόρους, αναντικατάστατους για την ευρωπαϊκή ανταγωνιστικότητα και ευημερία.

Ο τερματισμός του πολέμου και η επανένωση της Γηραιάς Ηπείρου που είχε επιτευχθεί τις τελευταίες δεκαετίες, πρέπει να αποτελέσει πάλι κορυφαία προτεραιότητα για την ΕΕ. Είναι η μόνη διέξοδος απ’ την αυτοκαταστροφική πορεία της, η μόνη κίνηση που θα αποτρέψει πιο επώδυνες εξελίξεις στο μέλλον. Η άκριτη αποδοχή της εξωτερικής πολιτικής των ΗΠΑ, που χαράσσεται από τυχοδιωκτικά πολεμοκάπηλους κύκλους του Δημοκρατικού Κόμματος αποδεικνύεται ολοένα και περισσότερο αυτοκτονική για την Ευρώπη και επικίνδυνη για την ανθρωπότητα.

Στην αδιέξοδη αμερικανική πολιτική αποστολής στην κατεστραμμένη Ουκρανία πλημμύρας όπλων, πακτωλού δισεκατομμυρίων και μισθοφόρων με ουκρανικές στολές, έχουν προσδεθεί και οι ευρωπαϊκές ηγεσίες. Απολογούμενοι για το ναυάγιο, μας εξηγούν πως η δημοκρατία και η ελευθερία έχουν κόστος. Το ίδιο ισχύει και στην Ελλάδα. Δυστυχώς, στην αντιπολίτευση δεν υπάρχουν πολιτικές δυνάμεις που να αμφισβητούν έστω την τωρινή πορεία αυτοκαταστροφής. Έτσι, η –σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις– πλειοψηφία των Ελλήνων, παρά την τεράστια προπαγάνδα, αρνείται πεισματικά να δεχθεί πως ο πόλεμος των Αγγλοσαξόνων εναντίον της Ρωσίας είναι και δικός του πόλεμος. Κι αυτή η πλειοψηφία δεν εκφράζεται στο πολιτικό σύστημα.