Πόσο ευθύνεται ο Ανδρέας Παπανδρέου για τη κρίση χρέους και τα Μνημόνια

Ποιος είναι ο ένοχος για τη σύγχρονη ελληνική κρίση και τη φτωχοποίηση των Ελλήνων; Μα φυσικά ο Ανδρέας Παπανδρέου! Αυτό είναι το κλασικό μοτίβο με το οποίο βομβαρδίζεται όλα τα τελευταία χρόνια η κοινή γνώμη. Το τεράστιο μη βιώσιμο χρέος της δεκαετίας του 1980 εξερράγη το 2009, τρεις ολόκληρες δεκαετίες αργότερα, με αποτέλεσμα την υπογραφή του πρώτου Μνημονίου το 2010, λένε οι “δικαστές” του Ανδρέα. Τόσο απλά.

Από όλους τους επώνυμους και μη οικονομολόγους και οικονομολογούντες που τον σταυρώνουν, κανένας δεν έκανε τον κόπο να προσφύγει στον πιο έγκυρο κατά τεκμήριο ανώτερο “δικαστή”: στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, του οποίου τα στατιστικά στοιχεία πολύ δύσκολα μπορεί να αμφισβητήσουν οι ίδιοι. Ας δούμε λοιπόν τι λέει το ΔΝΤ για την πορεία του ελληνικού για τις επίμαχες περιόδους που μας ενδιαφέρουν.

Σύμφωνα με το IMF World Economic Outlook Database 2019, και παρόμοια στοιχεία της Eurostat, η πορεία του χρέους ως ποσοστό του ΑΕΠ, φαίνεται στο ιστόγραμμα που παρουσιάζεται εδώ από όπου μπορεί ο καθένας να βγάλει κατάλληλα συμπεράσματά. Στην πρώτη περίοδο της διακυβέρνησης του Ανδρέα Παπανδρέου (18 Οκτωβρίου 1981—23 Νοεμβρίου 1989), το χρέος αυξήθηκε συνολικά κατά 33,14%, με μέση ετήσια αύξηση κατά 4,14%. Στη δεύτερη περίοδο της διακυβέρνησής του (13 Οκτωβρίου 1993—22 Ιανουαρίου 1996), αυξήθηκε συνολικά κατά 1,05%, με μέση ετήσια αύξηση κατά 0,34%.

Αντίθετα, στην περίοδο 1989-1993 όπου κυριάρχησε η ΝΔ, σε λιγότερο δηλαδή από τέσσερα χρόνια, το χρέος αυξήθηκε κατά 40,47% με ετήσιο μέσο όρο κατά 9,04% εκτινάσσοντάς το στο 100,2% του ΑΕΠ. Θυμίζουμε ότι την περίοδο 1 Ιουλίου 1989-11 Οκτωβρίου 1989 είχαμε την κυβέρνηση Τζανή Τζανετάκη με τη συνεργασία ΝΔ και Συνασπισμού του ΚΚΕ και της ΕΑΡ. Το διάστημα 23 Νοεμβρίου 1989-11 Απριλίου 1990 ανέλαβε η οικουμενική κυβέρνηση Ξενοφώντα Ζολώτα με τη στήριξη ΝΔ, ΠΑΣΟΚ και Συνασπισμού και από 11 Απριλίου 1989 μέχρι την 13η Οκτωβρίου 1993 κυβέρνηση η ΝΔ υπό τον Κωνσταντίνο Μητσοτάκη.

Στα χρόνια της Ευρωζώνης

Από την ένταξή μας στην Ευρωζώνη τον Ιανουάριο του 2002 μέχρι τα τέλη του 2009, η συνολική αύξηση του χρέους ανήλθε σε 21,89%, με μέση ετήσια αύξηση κατά 2,42%. Στην περίοδο μετά την κρίση το 2008 και μέχρι σήμερα, η αντίστοιχη αύξηση ήταν 49,89% και ετήσιο μέσο όρο 5%. Κοντολογίς, σε έντεκα χρόνια συνολικής διακυβέρνησης της χώρας από τον Ανδρέα Παπανδρέου, το χρέος αυξήθηκε κατά 33% και ετησίως +3,1%, έναντι πολύ υψηλότερης μέσης ετήσιας αύξησής του σε άλλες περιόδους μέσα και έξω από την Ευρωζώνη.

Τέλος, υπολογίζοντας την συνολική απουσία του Ανδρέα από το τιμόνι της οικονομίας στις περιόδους 1989-1993 και 1996-2009, το χρέος αυξήθηκε κατά 65,88%, δηλ. διπλασιάστηκε σε σχέση με το 1989 (33,14%). Η νέα οικονομική πολιτική του νεοφιλελευθερισμού μετά τον Ανδρέα, δεν κατάφερε να προστατέψει την χώρα από την καταστροφική φύση των κοινωνικών μεταρρυθμίσεων που εφαρμόστηκαν την δεκαετία του 1980. Αντίθετα, την πολλαπλασίασε επί δύο.

Σύμφωνα με τα διεθνή μακροοικονομικά μοντέλα του ΔΝΤ, ότι το αποδεκτό ύψος του χρέους ανέρχεται σε επίπεδα της τάξης του 60%, ποσοστό δηλ. που δεν ξεπέρασε η κυβέρνηση του Ανδρέα, o οποίος τον Νοέμβριο του 1989, στα τέλη της επίμαχης οχταετίας, το παρέδωσε στο 59,8% του ΑΕΠ. Στη σημερινή εποχή στα τέλη του 2019, ο μέσος όρος του χρέους της Ευρωζώνης ανέρχεται σε 86,1%, της Γερμανίας σε 58% ενώ σε πολύ υψηλότερα επίπεδα βρίσκονται τα χρέη χωρών όπως η Ιταλία (133,4%), η Πορτογαλία (119,4%), το Βέλγιο (99,5%), η Γαλλία (99,2%) κλπ.

Ύστερα από όλα αυτά, οι ατεκμηρίωτοι κατήγοροι και άδικοι “δικαστές” του Ανδρέα Παπανδρέου που του επιρρίπτουν το κύριο βάρος για την κρίση του 2009, είναι καιρός να αναζητήσουν αλλού τα αίτια και τους ένοχους. Και σίγουρα όχι σε έναν οραματιστή πολιτικό που ακολούθησε μια κεϊνσιανική πολιτική ενίσχυσης της εσωτερικής ζήτησης, με αναδιανομή του εισοδήματος υπέρ των ασθενέστερων τάξεων, σύμφωνα με το πρόγραμμά του και τις οικονομικές και κοινωνικές του παρακαταθήκες. Για αυτό και παρ’ όλη την πολεμική εναντίον του, είναι ο δημοφιλέστερος πρωθυπουργός από την μεταπολίτευση μέχρι σήμερα, γεγονός που δεν μπορεί να το αλλάξουν όποια στατιστικά μαγειρέματα και διαστρεβλώσεις της ιστορίας.