Πού είσαι καημένε Ξενοφών Ζολώτα!

Ζούμε πάλι πέραν των δυνάμεων μας. Εν μέσω προεκλογικής απεραντολογίας, στους πολιτικούς… μονολόγους – τηλελληνιστί debate- διέφυγε πάλι της προσοχής ότι ως χώρα επανήλθαμε στην υπεκατανάλωση. Αυτή τη φορά όχι του δημοσίου (λέγε με «Ολυμπιακά παίγνια» της κας Αγγελοπούλου και Σία) αλλά του ιδιωτικού τομέως.

Ενθαρρυνόμενοι από την παρατατεταμένη εκλογική περίοδο, απ’ τον επανακάμψαντα πληθωρισμόν και τις οριζόντιες επιχορηγήσεις -επί ευημερούντων και αναξιοπαθούντων- οι ιδιώτες καταναλωτές “το ‘ριξαν πάλι έξω”. Μ’ αποτέλεσμα τον τετραπλασιασμό του τρέχοντος ελλείμματος με το εξωτερικό. Σ’ αυτό βοηθάει κι η μέχρι πρότινος ανατίμηση της ενεργείας, αλλά, ενώ το φυσικό αέριο και το πετρέλαιο υποχωρούν, οι τιμές εγχωρίως -ιδίως των ειδών διατροφής “τραβούν την ανηφόρα”. Μία ένδειξη μποτιλιαρίσματος στις διατροφικές αλυσίδες είναι… τα κεράσια και τα βερύκοκα που ξεπέρασαν κάθε προηγουμένη ανατίμηση στις λαϊκές αγορές.

Κι ενώ γενικά, κρέατα κι εποχικά φρούτα, έχουν επηρεαστεί από τον καιρό (παρατεταμένη γαρ η περασμένη άνοιξη), οι τιμές καταναλωτού δεν εννοούν να υποχωρήσουν από τα επίπεδα ρεκόρ του χειμώνος. Από πάνω έρχεται τώρα η εισβολή των ξένων επισκεπτών που παρέχει ευκαιρίες μαυραγορητισμού στις περιοχές της τουριστικής ασυδοσίας κι έτσι η κερδοσκοπία κι η φοροαποφυγή (ΦΠΑ) θεριεύει… όπως και του κόστους ζωής.

Η αιτία του επιμόνου εγχωρίου πληθωρισμού δεν είναι άλλη από την συνολική εγχωρία ζήτηση. Η καταναλωτική δαπάνη, ερχομένη από μία 3ετή περίοδο συγκράτησης, λόγω πανδημίας του κινεζοϊού και ενθαρρυνομένη από την παροχο-αδολεσχία των διεκδικητών της λαϊκής ψήφου ου μην αλλά (κυρίως) απ’ την αύξηση της τραπεζικής χρηματοδοτήσεως, τροφοδοτεί την καταναλωτική δαπάνη σε αδιατήρητα επίπεδα. Πάλιν οι εισαγωγές πολυτελών αυτοκινήτων χτύπησαν “μπιέλα” πωλήσεων το πρώτο 5μηνο. Πάλι τα ακίνητα έγιναν απλησίαστα λόγω και της βραχείας ενοικίασης. Εστιατόρια, μπαρ και σκυλάδικα γεμάτα και οι αυτοκινητόδρομοι κεκορεσμένοι στην Αθήνα και την Θεσσαλονίκη.

Εδώ μερίδιον ευθύνης έχει κι η “αισιοδοξία” της επερχομένης νέας κυβερνήσεως: Η «ανάκτηση της διεθνούς πιστοληπτικής βαθμίδος» επίκειται (Μητσοτάκης), η διαφορά των επιτοκίων (το “σπρέντ” τηλελλινιστί) υπεχώρησε «κάτω και της Ιταλίας» (Σταϊκούρας) και διάφορα άλλα ηχηρά παρόμοια από τον λαλίστατο υπερυπουργό Ανάπτυξης (καλαθάκια, πάσα και επενδυτικός ορυμαγδός, χρυσές βίζες κλπ). Πάντα ταύτα διαμηνύουν στην εγχώριο αγορά ότι διανύει περίοδον “παχιών αγελάδων”.

Οι “ισχνές” είναι εν τούτοις πιθανότερες. Καθώς η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έκλεισε την κάνουλα των εξαιρέσεων εκ της ενεργειακής κρίσεως, απ’ το 2023 αρχίζουν οι περικοπές του Ταμείου Ανάπτυξης και τα υψηλότερα τοκοχρεωλύσια του δημοσίου χρέους, που ξεπέρασε εφέτος τα 440 δισ. ευρώ.

Προς νέα επιτήρηση

Τι θα έπρεπε να γίνη; Εάν είχαμε την ελευθερία των πιστωτικών περιορισμών και της αυξήσεως του προεξοφλητικού επιτοκίου, η Τράπεζα της Ελλάδος θα έπρεπε ήδη να έχει τραβήξει το φρένο, προτού το όχημα της ιδιωτικής οικονομίας το πάρει η κατηφόρα και το Γιούρογκρουπ τραβήξει απότομα το φρένο. Αλλ’ αυτή ασχολείται με την κουλτούρα περισσότερο απ’ την οικονομία και δυστυχώς αυτονομία της νομισματικής πολιτικής δεν επιτρέπεται μέσα στην Ευρωζώνη όπου οι ανάγκες της Γερμανίας είναι εκείνες που σύρουν τον χορό της χαλαρότητας κι η οποία φαίνεται να εισέρχεται εις φάσιν υφέσεως.

Τώρα πληρώνουμε το κόστος του «ένα το μέγεθος υποδημάτων στα πόδια όλων των Ευρωπαίων» ή άλλως του ενιαίου νομίσματος αλλά όπως και η προηγουμένη κρίσις του 2009-10, έτσι και η επερχομένη προέρχεται από το ανισοζύγιο εξωτερικών συναλλαγών που διαφέρει από χώρα σε χώρα της ΕΕ. Εφ’ όσον τα εισερχόμενα κεφάλαια εν οις και τα επενδυτικά μαζί με το καθαρό πλεόνασμα του τουρισμού δεν επαρκούν για να καλύψουν το εμπορικό έλλειμμα, τότε η εγχώρια οικονομία υπερθερμαίνεται.

Όταν, το επόμενο έτος, θα πρέπει να δημιουργηθή «δημοσιονομικός χώρος 2,5% του ΑΕΠ» για την εξυπηρέτηση του δημοσίου χρέους, είτε το ΑΕΠ θα πρέπει να αυξηθή θεαματικά σε πραγματικές τιμές –πράγμα απίθανο– είτε θα επανέλθουν τα μνημόνια, οι έκτακτοι φόροι κι οι περικοπές κοινωνικών δαπανών. Με δύο λόγια: η αγρία επιτήρηση. Διότι ο αυτόματος σταθεροποιητής που είναι η ισοτιμία του νομίσματος ελλείπει. Και οι νοσταλγοί της μπελ- επόκ της δραχμής αναλογίζονται: Πού είσαι καημένε Ζολώτα; (*)
————————————–
(*) Ο καθηγητής Ξενοφών Ζολώτας κυριάρχησε στην οικονομική πολίτική της Ελλάδος αμέσως μετά την γερμανική κατοχή. Διηύθυνε επιτυχώς την νομισματική πολιτική ως διοικητής της Τραπέζης της Ελλάδος αρχικά μαζί με τον αείμνηστο Κυριάκο Βαρβαρέσο. Εν συνεχεία μόνος μέχρις τον Δεκέμβριο του 1967. Επανήλθε με την Μεταπολίτευση κι έγινε δύο φορές υπουργός Συντονισμού. Το 1989 διετέλεσε πρωθυπουργός στην κυβέρνηση εθνικής ενότητας. Απεβίωσε υπεραιωνόβιος το 2004.Υπήρξε μπον-βιβέρ, άριστος χορευτής και χειμερινός κολυμβητής. Εφημίζετο για την σώφρονα αντίληψη του για την ελληνική οικονομία.