Πρίγκηπες και πληβείοι στις ΗΠΑ – Έρευνα για τις απίστευτες διαφορές μισθών

Είναι εντυπωσιακά πλην δραματικά τα ευρήματα που φέρνουν Αμερικανοί επιστήμονες με τη φρέσκια έρευνα που δημοσιεύτηκε από το Economic Policy Institute σχετικά με τις διαφορές μισθών στις ΗΠΑ. Από τη δεκαετία του 1970 μέχρι σήμερα οι μισθοί των διευθυνόντων συμβούλων έχουν αυξηθεί κατά 1.007,5% ενώ τον υπόλοιπων εργαζόμενων μόνο 11,9%! Ο δρ. Lawrence Mishel και η ερευνήτρια Julia Wolfe του Ινστιτούτου Οικονομικής Πολιτικής στις ΗΠΑ (Economic Policy Institute) ξετυλίγουν το κουβάρι των πλέον αδικαιολόγητα υψηλόμισθων διευθυντών που “τρέχουν” τις μεγαλύτερες επιχειρήσεις στις ΗΠΑ. Φαίνεται πως στη φιλελεύθερη αμερικανική δημοκρατία, για κάποιους, το αμερικανικό όνειρο αμείβεται πολύ ακριβά, εις βάρος των υπόλοιπων.

Ενδεικτικά, το 2018, η μέση αμοιβή ενός διευθυντικού στελέχους ανάμεσα στις 350 κορυφαίες εταιρείες ήταν 17,2 εκατομμύρια δολάρια. Σύμφωνα με πιο συντηρητικούς υπολογισμούς η μέση αμοιβή ανέρχεται στα 14 εκ. δολ. Για παράδειγμα ο μισθός του διευθύνοντα συμβούλου της Tesla Έλον Ριβ Μασκ, ξεπερνά το μισό δισεκατομμύριο, συγκεκριμένα παίρνει 513,278,929 δολάρια! Σε πρόσφατο ρεπορτάζ του Bloomberg παρουσιάζονται επίσης οι πιο ακριβοπληρωμένοι των πιο ακριβοπληρωμένων.

Σε σύγκριση με την εποχή που η “χώρα της ελευθερίας” έστελνε νέα παιδιά να σακατευτούν στο Βιετνάμ, με τη δεκαετία του 1970, οι διευθύνοντες σύμβουλοι των μεγαλύτερων εταιρειών κέρδιζαν πολύ περισσότερα στη δεκαετία του 1990. Η τάση αυτή, όχι μόνο συνεχίστηκε, αλλά εντάθηκε, δίχως όμως αυτό να αντικατοπτρίζει ανάλογες ικανότητες, δίνοντας μια ακόμα πιο δραματική νότα στα ερευνητικά ευρήματα.

Τα συγκεκριμένα στελέχη δεν κερδίζουν περισσότερα επειδή έχουν τα προσόντα αλλά –όπως αναφέρει η έρευνα των Lawrence Mishel και Julia Wolfe– επειδή οι συγκεκριμένοι  χρησιμοποιούν τη δύναμή τους στην ιεραρχία για να καθορίσουν το ύψος των αμοιβών. Δεν είναι θέμα κατάρτισης, ικανοτήτων, αυξημένης ζήτησης ή υποτίθεται παραγωγικότητας. Πληρώνονται τόσα πολλά απλούστατα επειδή μπορούν. Ένα μεγάλο μέρος των αμοιβών προέρχεται φυσικά από τα δικαιώματα αγοράς μετοχών που απολαμβάνουν. Φυσικά, αυτή η αυξανόμενη ισχύς στην κορυφή οδήγησε στην αύξηση της ανισότητας στις ΗΠΑ. Πόσοι άραγε έχουν την δυνατότητα αυτή;

Η αμοιβή των διευθυντών είναι αναλογικά πολύ μεγάλη σε σχέση με την τυπική πληρωμή των εργαζομένων σε αναλογία 278 προς 1 ή 221 προς 1! Αντίθετα, ενώ τη δεκαετία του 1960 ο λόγος αμοιβής διευθυντών:εργαζόμενων ήταν 20 προς 1, το 1989, την χρονιά που νίκησε ο καπιταλισμός στον Ψυχρό Πόλεμο, το χάσμα μεγάλωσε, έγινε 58 προς 1. Από το 1978 έως το 2018, o μισθός των διευθυντών αυξήθηκε κατά 1.007,5% (940,3% στο μέτρο που εφαρμόστηκε), υπερβαίνοντας κατά πολύ τον αντίστοιχο εκείνων που δουλεύουν στον κολοσσό Standard & Poor’s όπου και εκεί μιλάμε για αύξηση στους υψηλόμισθους 706,7%! Αν πάμε να το συγκρίνουμε με ένα τυπικό Αμερικανό εργαζόμενο τότε η σύγκριση είναι καταθλιπτική, διότι ο τελευταίος είδε τον μισθό του να αυξάνεται μόλις 11,9%.

Χρειάζονται άμεσα μέτρα

Η υπερβολική αμοιβή του διευθύνοντος συμβούλου είναι ένας σημαντικός παράγοντας για την αύξηση της ανισότητας που θα μπορούσαμε να καταπολεμήσουμε, αναφέρεται στην έρευνα. Αυτή η κλιμάκωση της αμοιβής στους διευθύνοντες συμβούλους και γενικότερα σε διευθυντικά στελέχη οδήγησε στην αύξηση των εισοδημάτων του 1% με τα μεγαλύτερα εισοδήματα, αφήνοντας λιγότερους από τους καρπούς της οικονομικής ανάπτυξης στους απλούς εργαζόμενους.

Έτσι μεγαλώνει το χάσμα μεταξύ των πολύ υψηλών εισοδημάτων και του 90%. «Η εθνική οικονομία δεν θα πάθει τίποτα αν οι διευθύνοντες σύμβουλοι πληρωθούν λιγότερα ή φορολογηθούν περισσότερο» λένε οι Lawrence Mishel και Julia Wolfe. «Χρειάζεται εφαρμογή πολιτικών που θα μειώσουν τα κίνητρα των CEOs να αποσπούν περισσότερες οικονομικές παραχωρήσεις και να περιορίσουν την ικανότητά τους να το καταφέρνουν. Αυτές οι πολιτικές θα μπορούσαν να περιλαμβάνουν την αποκατάσταση υψηλότερων φορολογικών συντελεστών επί του εισοδήματος, καθορισμό υψηλότερων φορολογικών συντελεστών σε εταιρείες που εμφανίζουν μεγάλες μισθολογικές ανισότητες μεταξύ διευθυντών και εργαζομένων.

»Επίσης μπορεί να θεσπιστεί ένας φόρος έτσι ώστε για κάθε δολάριο του μισθού για ένα καθορισμένο ανώτατο όριο, μια επιχείρηση πρέπει να πληρώσει ένα δολάριο σε φόρους. Μπορεί επίσης μέσω αναμόρφωσης της εταιρικής διακυβέρνησης να παρέχονται στους άλλους μετόχους καλύτερα εργαλεία για την άσκηση αντισταθμιστικής εξουσίας έναντι των αιτημάτων αμοιβής των διευθυντών επιχειρήσεων. Οι μέτοχοι θα έχουν λόγο στις αμοιβές, δίνοντάς του το δικαίωμα να ψηφίζουν για το όριο των αμοιβών» αναφέρουν οι δύο επιστήμονες.