“Κουμάντο” στο ταμείο ανάκαμψης θα κάνει η Κομισιόν

Φως προσπάθησε να ρίξει στις “σκιές” της συμφωνίας για το ταμείο ανάκαμψης της ΕΕ, ο Ευρωπαίος Επίτροπος Οικονομίας, Πάολο Τζεντιλόνι. Σε συνέντευξή του στην εφημερίδα “La Repubblica”, επιβεβαίωσε ότι τα χρήματα θα φτάσουν στα κράτη-μέλη τουλάχιστον μετά από ένα χρόνο, σπεύδοντας όμως να καθησυχάσει σχετικά με τη δυνατότητα αντιρρήσεων που μπορεί να εκφέρει κάποια χώρα για το αίτημα άλλης.

Πρώτα απ’ όλα, όπως ήταν αναμενόμενο, ο Ευρωπαίος Επίτροπος εξήρε το αποτέλεσμα της Συνόδου Κορυφής. Υποστήριξε ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση, μετά από μια δεκαετή κρίση, Brexit και μεταναστευτικό, «πέρασε από την άρνηση της αμοιβαιοποίησης του ρίσκου στην αλληλεγγύη». Χαρακτήρισε την απόφαση για το ταμείο ανάκαμψης και τον προϋπολογισμό την «πιο σημαντική, σε οικονομικό επίπεδο, μετά την εισαγωγή του ευρώ».

Ως προς το ζήτημα της συμφωνίας για το ταμείο ανάκαμψης, ο Τζεντιλόνι έδωσε την πληροφορία ότι οι «πληρωμές θα ξεκινήσουν στο δεύτερο μισό του 2021, εκτός από ένα 10% που αναμένεται να έρθει με την έγκριση του σχεδίου». Όπως αναφέρεται και στα συμπεράσματα του Συμβουλίου, θα πρέπει πρώτα να ολοκληρωθεί η διαδικασία έγκρισης από τα εθνικά κοινοβούλια και το χρονοδιάγραμμα για την έγκριση των εθνικών προγραμμάτων κάθε χώρας, ως τον Απρίλιο του 2021.

Ο ίδιος πάντως δεν θεωρεί ότι κάποια από τις κυβερνήσεις των κρατών-μελών θα αντιμετωπίσει πρόβλημα στο να περάσει η συμφωνία της 21ης Ιουλίου από το κοινοβούλιο. Στη συνέχεια, η Ευρωπαϊκή Ένωση θα βγει στις αγορές με ενιαία ομόλογα για να αντλήσει τα αντίστοιχα χρήματα, ενώ παράλληλα θα θέσει σε λειτουργία μια σειρά εργαλείων που θα αποφέρουν απευθείας έσοδα στις Βρυξέλλες. Σε αυτά περιλαμβάνεται, για παράδειγμα, ο λεγόμενος ψηφιακός φόρος και ο φόρος για τις εκπομπές ρύπων.

Η Κομισιόν θα έχει τον τελευταίο λόγο

Δεν παρέλειψε να κάνει, ωστόσο, και μια αναφορά στο επίμαχο ζήτημα των προϋποθέσεων υπό τις οποίες θα μπορέσει κάθε χώρα να εκταμιεύσει τις δόσεις που της αναλογούν. Αν και ο Τζεντιλόνι απαντούσε αναφορικά με την Ιταλία, τα όσα είπε αφορούν κάθε κράτος-μέλος. Πρωτίστως εξήγησε ότι πρέπει να ληφθούν υπόψη οι συστάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για μια σειρά από τομείς (οικονομία, δημόσια διοίκηση, απασχόληση, ασφαλιστικό κ.λπ.).

Επίσης, επεσήμανε ότι «θα πρέπει να συνδυαστούν τα έκτακτα μέτρα με στρατηγικές ανάκαμψης και δαπάνες στο μεσοπρόθεσμο ορίζοντα όπου η καμπύλη του χρέους θα πρέπει να επιστρέψει σε πτώση. Όλα τα εθνικά σχέδια θα πρέπει να περιλαμβάνουν μεταρρυθμίσεις και επενδύσεις προς την κατεύθυνση της οικολογικής μετάβασης, της ψηφιακής καινοτομίας».

Σε κάθε περίπτωση, αυτά θα «εγκριθούν με ειδική πλειοψηφία των υπουργών Οικονομικών κατά πρόταση της Κομισιόν» – να θυμίσουμε ότι πρόκειται για τη διαδικασία κατά την οποία απαιτείται η ψήφος 15 εκ των 27 μελών και ταυτόχρονα τα κράτη αυτά να αντιπροσωπεύουν τουλάχιστον το 65% του συνολικού πληθυσμού της Ένωσης. Οι εκταμιεύσεις «ακόμα κι αν ενεργοποιηθεί το “φρένο έκτακτης ανάγκης” και υπάρξει συζήτηση στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, στο τέλος θα εγκριθούν από την Κομισιόν. Η υπόθεση περί ομόφωνης ψήφου και δικαιώματος βέτο έχει απορριφθεί».

Πρόβλημα που περιμένει στη “γωνία”

Ο Τζεντιλόνι έσπευσε μάλιστα να διευκρινίσει ότι «δεν βρισκόμαστε πια στη δεκαετία του 2010 και γι’ αυτό δεν είμαστε στη λογική των [μνημονιακών] όρων που επιβάλλονταν από κάποιες χώρες σε άλλες». Για την ακρίβεια, η Κομισιόν «θα εγγυηθεί τις κοινές προτεραιότητες μέσω διαλόγου με τις κυβερνήσεις. Αν, για παράδειγμα, η Ιταλία προωθήσει την ψηφιοποίηση των πληρωμών ή τη συντόμευση των αστικών εκδικάσεων, συνδέει τις μεταρρυθμίσεις με τις επενδύσεις». Για κάθε χώρα θα υπάρχει “task force”, όμως, που δεν αποκλείεται σε ορισμένες πρωτεύουσες να ιδωθεί ως “τρόικα”.

Ένα πρόβλημα που περιμένει στη “γωνία” άλλωστε τα μέλη της ευρωζώνης, στο τέλος του επόμενου χρόνου, είναι η παύση της αναστολής του Συμφώνου Σταθερότητας, το οποίο δεν ισχύει λόγω της κρίσης της πανδημίας. Επ’ αυτού ο Τζεντιλόνι ανέφερε ότι αναμένεται να συζητηθεί στην άνοιξη του 2021. «Χρειαζόμαστε λιγότερο προκυκλικούς κανόνες», δηλαδή λιγότερη λιτότητα κατά τις περιόδους κρίσης-ύφεσης, και «περισσότερο φιλικούς προς τις επενδύσεις».