Σε ωρολογιακές βόμβες κάθονται κορυφαίες τουρκικές εταιρείες

Οι τουρκικές επιχειρήσεις με χρέη σε ξένο νόμισμα είναι οι πρώτες στη σειρά να υποστούν τις συνέπειες από μια κατάρρευση. Σύμφωνα με τα στοιχεία της Κεντρικής Τράπεζας της Τουρκίας, το εξωτερικό χρέος των μη χρηματοπιστωτικών επιχειρήσεων ανερχόταν σε 217 δισ. δολάρια τον Μάιο του 2018. Λίγα χρόνια πριν όμως, το 2010 το χρέος ήταν 74 δισ. δολάρια και διευρύνθηκε λόγω του δανεισμού.

Η τάση αυτή εντατικοποιήθηκε σημαντικά μετά το 2013 εν μέσω προσφορών για ιδιωτικοποιήσεις και μεγάλα σχέδια για κατασκευή υποδομών με το καθεστώς της συνεργασίας δημοσίου και ιδιωτικού τομέα (ΣΔΙΤ). Μερικές από αυτές τις επιχειρήσεις ανήκουν στο μεταποιητικό τομέα, αλλά σύμφωνα με τα στοιχεία της Κεντρικής Τράπεζας οι περισσότερες επιχειρήσεις με υψηλά χρέη σε συνάλλαγμα είναι αυτές που εμπλέκονται σε ΣΔΙΤ στους τομείς των υποδομών, της ενέργειας και των μεταφορών.

Σύμφωνα με στοιχεία της Παγκόσμιας Τράπεζας οι επιχειρήσεις που εμπλέκονται σε μεγάλα επενδυτικά σχέδια και έχουν υψηλό δανεισμό σε συνάλλαγμα είναι: η Limak Holding με επενδύσεις 43 δισ. δολάρια, η Cengiz Holding με 40 δισ. δολάρια, η Kolin επίσης με 40 δισ. δολάρια και η MNG με 18 δισ. δολάρια. Μαζί με την Kalyon, αυτές οι τέσσερις επιχειρήσεις κατασκευάζουν το τρίτο αεροδρόμιο της Κωνσταντινούπολης. Ακόμη η IC Group, η οποία κατασκευάζει την τρίτη γέφυρα στο Βόσπορο έχει  επενδύσεις ύψους 16 δισ. δολαρίων. Στον ενεργητικό τομέα η Sabanci Holding, στενά συνδεδεμένη με το κόμμα του Ερντογάν, έχει επενδύσει 5 δισ. δολάρια σε έργα ΣΔΙΤ.

Έχοντας χρησιμοποιήσει σημαντικό δανεισμό σε συνάλλαγμα για να φέρουν εις πέρας όλα αυτά τα έργα, οι διαπλεκόμενες αυτές επιχειρήσεις βρίσκονται τώρα στη κόψη του ξυραφιού λόγω κρίσης. Οι περισσότερες από αυτές ήταν νικήτριες σε σειρά διαγωνισμών ιδιωτικοποιήσεων στον ενεργειακό τομέα, πληρώνοντας το τίμημα σε ξένο νόμισμα μέσω δανειακών πόρων από το εξωτερικό. Το ίδιο συμβαίνει σε μεγάλο βαθμό και με τις κατασκευαστικές επιχειρήσεις ακινήτων.

Στον υπέρμετρο αυτό δανεισμό συμμετείχαν και τουρκικές τράπεζες, χορηγώντας δάνεια σε ξένο νόμισμα με δάνειακούς πόρους. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να βρίσκονται και αυτές σήμερα εκτεθειμένες σε μεγάλο κίνδυνο.