Σκιές του 2008 στις εταιρείες Τεχνητής Νοημοσύνης…

Από την άλλη πλευρά, ο εξοπλισμός απαξιώνεται σε μικρό χρονικό διάστημα, η αναχρηματοδότηση των χρεών εξελίσσεται επικίνδυνα και οι κερδοσκοπικές κινήσεις της αγοράς πιέζουν ασφυκτικά την κατάσταση των εταιρειών. Ο αγώνας δρόμου για τις υποδομές της Τεχνητής Νοημοσύνης (ΑΙ) οδηγεί τα κέντρα δεδομένων να υπαγορεύουν νέους κανόνες στην χρηματοοικονομία της τεχνολογίας.

Μόνον στο 2025, εκδίδονται τίτλοι χρέους ύψους $25,4 δισεκατομμυρίων, μέγεθος αυξημένο κατά 112% σε σχέση με τα $12 δισεκατομμύρια του 2024, και από το 2022 οι εκδόσεις χρεωστικών τίτλων αυξάνονται κατά 1.854%. Η τερατώδης αύξηση των χρεωστικών μεγεθών οφείλεται στις γιγαντιαίες απαιτήσεις κεφαλαίων για τις υποδομές της Τεχνητής Νοημοσύνης (ΑΙ), από την στιγμή που τα τεράστιας κλίμακας κέντρα δεδομένων, εξοπλισμένα με καινοτόμους μικροεπεξεργαστές, απαιτούν δισεκατομμύρια επενδύσεων για να καλύψουν δαπάνες ενέργειας, ψύξης και δικτύων.

Οι μεγάλοι όμιλοι, όπως της ALPHABET, της META και της ORACLE, υπερδανείζονται, με εκδόσεις τίτλων χρέους ύψους $75 δισεκατομμυρίων στο δίμηνο Σεπτεμβρίου-Οκτωβρίου του 2025, μέγεθος μεγαλύτερο από το διπλάσιο του ετήσιου μέσου όρου δανεισμού τους από το 2015 έως το 2024. Τα υπερσύγχρονα κέντρα δεδομένων του τομέα έχουν δανεισμό με εγγυήσεις στοιχείων του ενεργητικού τους και αντίστοιχο ενυπόθηκο (εξοπλισμός-μικροεπεξεργαστές) ύψους $49 δισεκατομμυρίων, με την MORGAN STANLEY να υπολογίζει πως τα κέντρα δεδομένων Τεχνητής Νοημοσύνης (ΑΙ) θα προχωρήσουν στην περίοδο 2025-2028 σε δαπάνες ύψους $2,9 τρισεκατομμυρίων, με το 50% να απαιτείται να προέλθει από εξωτερική χρηματοδότηση.

Η εικόνα των γιγάντων της ΑΙ

Ο ρυθμός αύξησης των δαπανών κεφαλαίου στα κέντρα δεδομένων Τεχνητής Νοημοσύνης (ΑΙ) δοκιμάζει πιεστικά τα όρια που υποστηρίζονται από τις ταμειακές ροές των εταιρειών, με τις συγκεκριμένες να απορροφούν το 94% των λειτουργικών ταμειακών ροών, εξαιρουμένων των μερισμάτων και των επαναγορών, έναντι του 76% του 2024, με αποτέλεσμα να αυξάνεται η εξάρτησή των εταιρειών από την αγορά δανείων.

Αν και οι γίγαντες του τομέα, όπως ο όμιλος της META, που διαθέτει ταμειακή ρευστότητα ύψους $60 δισεκατομμυρίων, αντισταθμίζοντας δανεισμό ύψους $37 δισεκατομμυρίων, δεν εμφανίζουν ακόμα προβλήματα, οι μικρότερες εταιρείες αναγκάζονται να αποδεχθούν μεγαλύτερους κινδύνους, προσφεύγοντας σε κερδοσκοπικές δανειοδοτήσεις, που ίσως πυροδοτήσουν στάσεις πληρωμών και ευρύτερα χρηματοοικονομικά πλήγματα.

Η ORACLE διπλασιάζει σε μία δεκαετία τον έντοκο δανεισμό της στα $111,6 δισεκατομμύρια, με την τράπεζα BARCLAYS να υποβαθμίζει το αξιόχρεο της εταιρείας, με ταυτόχρονη σύσταση ρευστοποίησης των δανειακών της τίτλων. Οι εξελίξεις προκαλούν ανησυχία στους επενδυτές, με το πενταετές ασφάλιστρο κινδύνου (CDS) της εταιρείας να εκτοξεύεται στο 100 από το 55 των αρχών του έτους, εμφανίζοντας την μεγαλύτερη απότομη άνοδο από τα τέλη του 2023. Η ευρύτερη πάντως αύξηση των ασφαλίστρων κινδύνου (CDS) του τομέα πιστοποιεί πως οι επενδυτές εμφανίζονται διατεθειμένοι να αποδεχθούν μεγαλύτερο κόστος για να προστατευθούν από ενδεχόμενες στάσεις πληρωμών.

Η OPEN AI

Ένα άλλο ζήτημα αναδύεται στην γνωστή OPEN AI, όταν ο συνιδρυτής και Διευθύνων Σύμβουλος Sam Altman ερωτάται από ομάδα μετόχων και επενδυτών στην εταιρεία στις αρχές Νοεμβρίου, για το πως με έναν ετήσιο κύκλο εργασιών της τάξης των $18 δισεκατομμυρίων και μεγάλες ζημίες στα αποτελέσματα, προγραμματίζει δαπάνες ύψους $1,4 τρισεκατομμυρίων σε νέες υποδομές έως το 2030.

Ο Altman απαντά πως διαβουλεύεται με την κυβέρνηση για έναν κύκλο επιδοτήσεων και φοροαπαλλαγών, προκαλώντας όμως ένα νέο όργιο φημών και ψιθύρων για ενδεχόμενη στην πραγματικότητα διάσωση της εταιρείας. Τελικά ο από μηχανής θεός εμφανίζεται με τον γιγαντιαίο επενδυτικό όμιλο SOFTBANK να ρευστοποιεί την ύψους $5,83 δισεκατομμυρίων θέση του στην NVIDIA, για τοποθετηθεί στην OPEN AI, με τα έσοδα της ρευστοποίησης. Η συγκεκριμένη μεταβολή στο χαρτοφυλάκιο της SOFTBANK πραγματοποιείται μερικές ημέρες πριν από την δημοσίευση των τριμηνιαίων αποτελεσμάτων της NVIDIA, που εμφανίζουν εκπληκτική άνοδο.

Η εταιρεία επενδύσεων του γνωστού Peter Thiel της PALANTIR TECHNOLOGIES, FOUNDERS FUND, επίσης ρευστοποιεί την θέση της στην NVIDIA, ύψους $100 εκατομμυρίων στις 30 Σεπτεμβρίου, χωρίς να αναμείνει την δημοσίευση των τριμηνιαίων αποτελεσμάτων. Η NVIDIA πάντως παρουσιάζει στο τρίτο τρίμηνο συνολικά έσοδα ύψους $57,0 δισεκατομμυρίων, αυξημένα κατά 22% έναντι του προηγουμένου τριμήνου και κατά 62% έναντι του αντίστοιχου τριμήνου του 2024. Για το τέταρτο τρίμηνο η εταιρεία δηλώνει πως αναμένει συνολικά έσοδα ύψους $65,0 δισεκατομμυρίων, με μία απόκλιση της τάξης του +/- 2%, με το μεικτό περιθώριο κέρδους να φθάνει το 75%.

Η έκρηξη επενδύσεων οδηγεί σε κατάρρευση εταιρειών

Πάντως στην τελευταία του συνέντευξη στο τηλεοπτικό δίκτυο BBC, ο Διευθύνων Σύμβουλος της ALPHABET και της GOOGLE, Sundar Pichai, αναγνωρίζει πως καμία εταιρεία δεν πρόκειται να παραμείνει αλώβητη από καταρρεύσεις, λόγω της επικίνδυνης έκρηξης των επενδύσεων στην Τεχνητή Νοημοσύνη (ΑΙ), συμπεριλαμβάνοντας και τις εταιρείες που διευθύνει. Παράλληλα, προειδοποιεί πως η ταχύτατη ανάπτυξή της θα οδηγήσει σε σημαντικές κοινωνικές ανατροπές, με την παραδοχή του για τις ετήσιες επενδύσεις της GOOGLE σε υποδομές Τεχνητής Νοημοσύνης (ΑΙ) ύψους $90 δισεκατομμυρίων να ανακλά το μέγεθος της τεράστιας κλίμακας και τον ταχύ ρυθμό των διεθνών επενδύσεων στον τομέα.

Πάντως οι ιδιωτικές αγορές πιστώσεων και οι εκδόσεις ομολογιακών τίτλων με εγγύηση στοιχεία του ενεργητικού, αποτελούν ζωτικά μέρη του συγκεκριμένου χρηματοοικονομικού πεδίου, με τις ιδιωτικές πιστώσεις προς τα κέντρα δεδομένων Τεχνητής Νοημοσύνης (ΑΙ) σχεδόν να διπλασιάζονται μόλις μέσα σε ένα δωδεκάμηνο.

Η έκρηξη χρεών πυροδοτείται με μοχλό νέες χρηματοοικονομικές δομές, με τους δανειστές και τους εκδότες ομολογιακών τίτλων να αξιοποιούν χρεόγραφα με εγγυήσεις στοιχείων του ενεργητικού (Asset-Backed securities-ABS), που διαφοροποιούν τα επίπεδα κινδύνων, από την στιγμή που κάθε τίτλος υποστηρίζεται από ένα κλάσμα των στοιχείων. Ταυτόχρονα αξιοποιούνται και τίτλοι με ενυπόθηκες εγγυήσεις (Commercial Mortgage-Backed securities-CMBS) σταθερού εισοδήματος, που υποστηρίζονται από τις αδειοδοτήσεις των κέντρων δεδομένων Τεχνητής Νοημοσύνης (ΑΙ), οπότε πρόκειται για υποκείμενες εμπορικές αξίες και όχι για πάγια στοιχεία.

Ο μηχανισμός των δανειοδοτήσεων αποδεικνύεται χρηματοοικονομικά περίπλοκος, με τις εταιρείες επενδύσεων χαρτοφυλακίου (ETF) της BLACKROCK, που αποτελούν έναν από τους μεγαλύτερους επενδυτές στο τελευταίο ομολογιακό δάνειο του ομίλου της META, ύψους $2,3 δισεκατομμυρίων για ένα κέντρο δεδομένων Τεχνητής Νοημοσύνης (ΑΙ), να πιστοποιούν πως οι θεσμικοί επενδυτές επιδιώκουν μεγαλύτερες αποδόσεις από την νέα κατηγορία χρεών. Οι συγκεκριμένοι χρηματοδοτικοί μηχανισμοί συχνά υπόσχονται μεγαλύτερες αποδόσεις, αλλά εμπεριέχουν μεγαλύτερους κινδύνους, από την στιγμή που συνήθως βασίζονται σε αναμενόμενες και όχι κατοχυρωμένες με συμβάσεις ροές εσόδων.

Οι χρηματοοικονομικοί αναλυτές προειδοποιούν πως πολλά νέα κέντρα δεδομένων Τεχνητής Νοημοσύνης (ΑΙ), χρηματοδοτούνται πριν εξασφαλίσουν μακροπρόθεσμες υπεκμισθώσεις ή μόνιμους πελάτες, που μάλλον θα συμπιέσουν δραστικά τις ταμειακές ροές, εάν η ζήτηση στον τομέα της Τεχνητής Νοημοσύνης αρχίσει να περιορίζεται. Το χρέος που βασίζεται σε κερδοσκοπικές δομές αποδεικνύεται ιδιαίτερα ευάλωτο, εάν αυξηθούν τα επιτόκια ή εάν το κόστος της ενέργειας και των ακινήτων διογκωθεί ταχύτερα από όσον προβλέπεται.