Στενεύουν τα περιθώρια, αναδιάρθρωση τώρα

του Διονύση Χιόνη  – 

Το χρέος συνεχίζει να αποτελεί το κυρίαρχο θέμα στην συζήτηση και για την μεταμνημονιακή εποχή. Δεν χρειαζόταν οι εξομολογήσεις των απερχομένων Βίζερ και Ντάισελμπλουμ αλλά και του Independent Evaluation Office του ΔΝΤ για να αντιληφθούμε το λάθος της μη ουσιαστικής αναδιάρθρωσης του ελληνικού χρέους.

Αρκεί να ρίξουμε μια ματιά στους αριθμούς διότι όπως σε όλα τα προγράμματα σταθεροποίησης έτσι και στην Ελλάδα τα μακροοικονομικά δεδομένα μετράνε. Το γεγονός ότι το σύνολο των τοκοχρεωλυσίων μέχρι το 2021 ανέρχεται στα 58,7 δισ. ευρώ και αφορά μια οικονομία με ΑΕΠ περίπου στα 180 δισ. ευρώ αποτελεί την ουσιαστική προσδιοριστική παράμετρο της δυσκολίας σχεδιασμού της μεταμνημονιακής εποχής.

Όπως είναι γνωστό το τρίτο πρόγραμμα ολοκληρώνεται τον Αύγουστο του 2018. Μετά η Ελληνική Δημοκρατία πρέπει να καλύπτει τις ανάγκες από τις κεφαλαιαγορές. Με άλλα λόγια το ζητούμενο θα είναι η έγκαιρη πληρωμή των τοκοχρεωλυτικών δόσεων χωρίς την προσφυγή στον ESM ή στο ΔΝΤ.

Προς το παρόν δεν συζητείται κάτι σχετικό για αναδιάρθρωση. Αυτό το οποίο φαίνεται να αποτελεί το κυρίαρχο σενάριο είναι η χρήση τα 27 δισ. ευρώ και η εμπλοκή των ελληνικών τραπεζών στην αγορά των ελληνικών ομολόγων. Σε αυτή την άποψη υπάρχουν δύο σημαντικά ερωτήματα: πρώτον αν είναι αρκετά και δεύτερο αν θα μπορέσουν οι ελληνικές τράπεζες, στην κατάσταση που βρίσκονται, να αγοράσουν ελληνικά ομόλογα.

Εκκίνηση αναδιάρθρωσης

Η επόμενη λύση για την στήριξη των ελληνικών ομολόγων είναι η προληπτική γραμμή χρηματοδότησης. Όμως και αυτή η επιλογή συναντά δυσκολίες για δύο λόγους. Ο πρώτος είναι ότι οι Ευρωπαίοι εταίροι δεν φαίνεται να έχουν καμία διάθεση για την “χρηματοδότηση” του ελληνικού προγράμματος. Ο δεύτερος λόγος έχει να κάνει με το γεγονός ότι η οποιαδήποτε γραμμή χρηματοδότησης συνοδεύεται από πρόγραμμα δημοσιονομικής σταθεροποίησης.

Αυτή η συμφωνία-μνημόνιο θα είναι εξαιρετικά δύσκολη ως προς την πολιτική διαχείριση εντός και εκτός Ελλάδας. Αυτό που μένει είναι η εκκίνηση μιας πιο ουσιαστικής αναδιάρθρωσης χρέους. Τόσο τον Μάιο του 2016 όσο και τον Δεκέμβριο του ίδιου έτους το Eurogroup, όσο και αν εξόρκισε την ονομαστική διαγραφή χρέους. άφησε περιθώρια επανεκτίμησης της κατάστασης το καλοκαίρι του 2018.

Αυτή η αναδιάρθρωση μπορεί να μην επεμβαίνει στην ονομαστική αξία (στην αρχή) αλλά κάλλιστα μπορεί να μετακινήσει πληρωμές, να μειώσει επιτόκιο ή τέλος να συνδέσει τις πληρωμές με την πορεία του ΑΕΠ. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους είναι κάτι που προσπαθούν με πολλούς τρόπους να την αποφύγουν. Ωστόσο η λογική των αριθμών μετά το καλοκαίρι του 2018 δεν αφήνει πολλά περιθώρια.