Στη γραμμή Σόιμπλε για το χρέος και ο Σεντένο

του Κώστα Μελά  – 

Το ζήτημα της διευθέτησης του χρέους αποτελεί ένα κρίσιμο στοίχημα για την ελληνική οικονομία. Ο νέος πρόεδρος του Eurogroup, ο Πορτογάλος Μάριο Σεντένο, επανέλαβε όσα δήλωνε και ο προκάτοχός του: το ζήτημα του ελληνικού χρέους θα εξεταστεί στο τέλος του προγράμματος.

Βεβαίως είχαμε και τις δηλώσεις του αντιπροέδρου της ΕΕ, Βάλντις Ντομπρόβσκις, ότι οι συζητήσεις θα αρχίσουν τον Φεβρουάριο-Μάρτιο 2018. Όμως, δεν πρέπει να λησμονούμε ότι το συγκεκριμένο θέμα αποτελεί αρμοδιότητα του Eurogroup, όπου συμμετέχουν οι χώρες-μέλη, οι οποίες ουσιαστικά είναι υπεύθυνες για το δανεισμό των χωρών της Ευρωζώνης. Συνεπώς μεγαλύτερο βάρος έχει αυτό που υποστηρίζει ο επικεφαλής του Eurogroup.

Από τη μεριά της ελληνικής κυβέρνησης, το ελάχιστο ζητούμενο, ώστε να υπάρξει μια αναγκαία (αν και όχι ικανή) κανονικότητα, είναι να εφαρμοστούν τα ήδη αποφασισμένα μεσοπρόθεσμα μέτρα. Επιπλέον, να ληφθούν ορισμένα ακόμα, όπως το πώς θα χρησιμοποιηθούν τα περίπου 25 δισ ευρώ που θα περισσέψουν από τη δανειακή σύμβαση των 86 δισ ευρώ που συνοδεύει το 3ο Μνημόνιο.

Το χειρότερο σενάριο

Το χειρότερο σενάριο είναι τα χρήματα αυτά να επιστραφούν στον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας και επομένως να μην υπάρχουν πόροι για πιθανή χρησιμοποίησή τους: Πρώτον, για συμμετοχή στη δημιουργία του αποθέματος ύψους 15 δισ ευρώ που θα χρησιμεύσει ως κάλυψη των υποχρεώσεων της χώρας, τουλάχιστον για το πρώτο έτος μετά τη λήξη του προγράμματος. Δεύτερον, σε περίπτωση ανάγκης ανακεφαλαιοποίησης του τραπεζικού συστήματος. Τρίτον για την αποπληρωμή των δανείων του ΔΝΤ.

Το ζήτημα του χρέους έχει πάρει μια περίεργη κατεύθυνση από τη στιγμή που ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας αναθεώρησε τις εκτιμήσεις του σχετικά με τη μείωση που θα επιφέρουν στον λόγο Δημόσιο Χρέος προς ΑΕΠ τα βραχυπρόθεσμα μέτρα ελάφρυνσης του χρέους.

Οι τελευταίες εκτιμήσεις θεωρούν ότι ο λόγος αυτός θα μειωθεί κατά περίπου 25 ποσοστιαίες μονάδες έως το 2060. Επίσης, ο λόγος Ακαθάριστων Αναγκών Χρηματοδότησης προς το ΑΕΠ θα μειωθεί κατά περίπου έξι ποσοστιαίες μονάδες. Η προηγούμενη εκτίμηση του Μηχανισμού ήταν για μείωση του χρέους ως ποσοστού επί του ΑΕΠ κατά 20 ποσοστιαίες μονάδες.

Βαφτίζοντας βιώσιμο το μη βιώσιμο

Πάντως ένα είναι βέβαιον: το ελληνικό χρέος για τους Ευρωπαίους κρίνεται «βιώσιμο» έως το 2022, δηλαδή για τα επόμενα 5 χρόνια. Κι αυτό σε αντίθεση με τις απόψεις του ΔΝΤ, αλλά και της ΕΚΤ. Αυτό σημαίνει ότι την προσεχή πενταετία λίγα ουσιαστικά πράγματα θα επιτρέψουν οι Ευρωπαίοι να συμβούν, πάντοτε εντός του πλαισίου που έχουν οι ίδιοι χαράξει.

Εκτός της επίτευξης των πρωτογενών πλεονασμάτων ύψους 3,5% του ΑΕΠ, οι ιδιωτικοποιήσεις φαίνεται ότι θα αποτελέσουν τα κριτήρια πίεσης για περαιτέρω πιθανές διευκολύνσεις όσον αφορά την αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους. Συγκεκριμένα, τα ποσά που προβλέπεται να συλλεγούν από τις ιδιωτικοποιήσεις για τα έτη 2017, 2018 και 2019 είναι αντίστοιχα: 1,4 δισ ευρώ, 2,0 δισ ευρώ και 1,0 δισ ευρώ, έναντι 0,3 δισ ευρώ και 0,5 δισ ευρώ το 2015 και το 2016 αντίστοιχα.

Βεβαίως, θα πρέπει να περιμένουμε τις αποφάσεις, προκειμένου να τις αξιολογήσουμε. Δοθείσης της ευκαιρίας, πάντως, θα πρέπει να σημειώσουμε ότι πλέον καμία αντίθεση (ιδεολογική, πολιτική) δεν προβάλλεται από την κυβέρνηση όσον αφορά τις ιδιωτικοποιήσεις σχεδόν του συνόλου της δημόσιας περιουσίας.