Στη μέγγενη του ελληνικού χρέους το Βερολίνο

Λίγες ώρες μετά την ολοκλήρωση του άτυπου Eurogroup στην Σόφια, το οποίο άνοιξε επί της ουσίας την συζήτηση για την ελάφρυνση του ελληνικού χρέους και δρομολόγησε εξελίξεις για τον Ιούνιο, εντείνονται οι πιέσεις προς το Βερολίνο, προκειμένου να αρθούν  οι αντιρρήσεις του και να ληφθούν τώρα οι σχετικές αποφάσεις.

Η συζήτηση για αυτό το θέμα, το οποίο εκτιμάται ως κρίσιμο όχι μόνο για την μεταμνημονιακή πορεία της Ελλάδας, αλλά και για την πορεία της ίδιας της ΕΕ, μπήκε σε βάθος από την προηγούμενη εβδομάδα, στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού, κατά την εαρινή Σύνοδο του ΔΝΤ. Τώρα η συζήτηση ανοίγει και επί ευρωπαϊκού εδάφους, εκεί δηλαδή, όπου πρέπει να ληφθούν και οι αποφάσεις.

Στο Eurogroup της Σόφιας οι υπουργοί Οικονομικών ενημερώθηκαν για τα βασικά θέματα που αφορούν την πετυχημένη ολοκλήρωση του ελληνικού προγράμματος και ο Έλληνας υπουργός Οικονομικών  παρουσίασε το στρατηγικό πλάνο ανάπτυξης της Ελλάδας, όπως αναφέρει και το επίσημο ανακοινωθέν. «Πληροφορήθηκαν επίσης και για τα τεχνικά σημεία που έχουν επιτευχθεί έως τώρα σχετικά με τον μηχανισμό αναπτυξιακής προσαρμογής, ως μέρος των πιθανών μεσοπρόθεσμων μέτρων ελάφρυνσης του χρέους για την Ελλάδα», συμπληρώνει το ίδιο κείμενο.

Τα όσα συζητήθηκαν έδωσαν στον Ευκλείδη Τσακαλώτο τον απαραίτητο πολιτικό χώρο  να δηλώσει «πολύ ικανοποιημένος» για τα αποτελέσματα, αναφέροντας ότι στην σύνοδο «υπογραμμίστηκε ότι όλα θα τελειώσουν στις 21 Ιουνίου». Σε ένα άλλο Eurogroup, στο οποίο  θα ολοκληρωθεί και η συζήτηση για το χρέος, που –όπως είπε- συνεχίζεται. Τι περιλαμβάνει όμως αυτή η συζήτηση, πέρα από τα καθαρά οικονομικά μεγέθη που απασχολούν ένα συμβούλιο υπουργών Οικονομικών;

Σφήνες από Κερέ και Ρεγκλινγκ

Αφήνοντας πίσω τις επιδοκιμασίες των ευρωπαϊκών θεσμών και των υπουργών οικονομικών του Eurogroup για την, όντως, καλή πορεία των βασικών οικονομικών μεγεθών της Ελλάδας, στο ζήτημα της ελάφρυνσης του χρέους και της «μεταμνημονιακής εποπτείας» φαίνεται ότι υπάρχουν ακόμη αρκετά ανοιχτά ζητήματα. Άλλωστε εκεί πλέον γίνεται το «παιχνίδι».

Το τελευταίο διάστημα μάλιστα υπήρξε μία ιδιαίτερη ένταση ανάμεσα στην Γερμανία και την Γαλλία για το επίπεδο του «πολιτικού ελέγχου» που θα πρέπει να διατηρήσουν οι πιστωτές απέναντι στον μηχανισμό ελάφρυνσης χρέους. Τον μηχανισμό, ο οποίος θα καθορίζει τις αποπληρωμές του ελληνικού χρέους ανάλογα με την οικονομική απόδοση της χώρας, στο πλαίσιο της «ρήτρας ανάπτυξης» που προώθησε ο Γάλλος Πρόεδρος Μακρόν.

λλάΕνδεικτικές του κλίματος που επικρατεί στους ευρωπαϊκούς θεσμούς, σχετικά με αυτήν την συζήτηση, είναι οι δηλώσεις που έκαναν,  o γενικός διευθυντής του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας, Κλάους Ρεγκλινγκ, και το μέλος της ΕΚΤ, Μπενουά Κερέ. Την ώρα, που από την Αθήνα ο πρόεδρος της Κομισιόν Ζαν Κλοντ Γιούνκερ έκανε λόγο για την «πιο καθαρή έξοδο» για την Ελλάδα, ο Ρέγκλινγκ έβαζε τους δικούς του όρους. «Η απάντηση στο πώς η Ελλάδα θα τερματίσει το τρίτο πρόγραμμα συνδέεται με το πόση ελάφρυνση του χρέους θέλει», είπε ο Ρέγκλινγκ στο CNBC, συνδέοντας ευθέως την «μεταμνημονιακή εποπτεία» με την ελάφρυνση χρέους. Κάτι ανάλογο είπε και ο Τσακαλώτος στους FT, αλλά μετά τις αντιδράσεις προχώρησε σε διευκρινίσεις.

Από την πλευρά του, ο Μπενουά Κερέ, μέλος της εκτελεστικής επιτροπής της ΕΚΤ και υπεύθυνος για την αγορά ομολόγων, αμέσως μετά την συνεδρίαση του Eurogroup, έστειλε το μήνυμα ότι οι μεγάλες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες, με επικεφαλής το Βερολίνο, πρέπει να συμφωνήσουν «σε ισχυρά και αξιόπιστα μέτρα για το χρέος». Η παρέμβαση αυτή της ΕΚΤ εκτιμάται ως πίεση προς την Γερμανία, προκειμένου να τρέξουν οι διεργασίες σχετικά με το ελληνικό χρέος.

Ανάλογες πιέσεις έγιναν και από το Παρίσι, καθώς «οι Γερμανοί δεν έχουν δείξει ευελιξία τις τελευταίες εβδομάδες», όπως επισημαίνει στους FT ανώνυμος αξιωματούχος. Η βρετανική εφημερίδα, επικαλούμενη διπλωματικές πηγές, αναφέρεται και σε παρέμβαση που έκανε στο Eurogroup ο Γάλλος υπουργός Οικονομικών, Μπρουνό Λε Μέρ, προειδοποιώντας ότι ο χρόνος εξαντλείται πριν την προθεσμία του Ιουνίου.

Πόσα μπορεί να αντέξει η Μέρκελ

Το ερώτημα πλέον είναι τι θέλει να κάνει το Βερολίνο, αλλά και τι μπορεί να προωθήσει στην δεδομένη συγκυρία η Γερμανίδα καγκελάριος. Απούσα για μήνες από το ευρωπαϊκό προσκήνιο, λόγω της πολιτικής κρίσης, «τραυματισμένη» από τις εκλογές και με τους ακροδεξιούς στην Μπουντεσταγκ, η Μέρκελ ξέρει ότι οφείλει να είναι προσεκτική, τόσο για τις αντιδράσεις στην Βουλή, όσο και στην κοινωνία.

Αυτό επισημαίνει σε ένα «άρθρο – γροθιά» σχετικά με το ελληνικό χρέος και την στάση του Βερολίνου, το Stern, υπογραμμίζοντας ότι η γερμανική κυβέρνηση θα βρεθεί  αντιμέτωπη και με τις αντιλήψεις που καλλιεργήθηκαν τα τελευταία χρόνια γύρω από την γερμανική ηγεμονία της Ευρώπης, τον «καλό Βορρά» και τον «διεφθαρμένο Νότο.

Εξηγώντας με λεπτομέρειες το πώς στήθηκαν οι μηχανισμοί χρηματοδότησης της Ελλάδας το γερμανικό περιοδικό επισημαίνει ότι «η ελάφρυνση του ελληνικού χρέους δεν κοστίζει στον Γερμανό φορολογούμενο ούτε μια δεκάρα». Χαρακτηρίζει μάλιστα «προσβολή» την μη ελάφρυνσή του, αναγνωρίζοντας όσα έκανε η Ελλάδα, ειδικά την περίοδο διακυβέρνησης Τσίπρα. Το άρθρο θέτει επίσης ζητήματα ευρωπαϊκής συνοχής και κινδύνων από την «κινεζική εισβολή» στις ευρωπαϊκές οικονομίες και το ελληνικό λοξοκοίταγμα προς Ανατολάς.

Η πολιτική της μπυραρίας

Το ίδιο δημοσίευμα χτυπάει ωστόσο καμπανάκι για την συνοχή της γερμανικής κυβέρνησης σε μια ενδεχόμενη ψηφοφορία για ελάφρυνση του χρέους των Αθηνών και αναφέρεται στην καταψήφιση, το 2015, της «βοήθειας» προς την Ελλάδα από 60 βουλευτές. «Τόσους πολλούς διαφωνούντες δεν μπορεί να αντέξει η νέα κυβέρνηση, η πλειοψηφία θα εξανεμιστεί. Η Άνγκελα Μέρκελ και ο Ολαφ Σολτς θα τελείωναν, πριν καν ξεκινήσουν», σημειώνει το άρθρο.

Συμπληρώνει ακόμη ότι «το AfD και το FDP γνωρίζουν αυτόν τον κίνδυνο και θα προκαλέσουν αναταραχή στο συνασπισμό, θα κακολογούν τους “πτωχευμένους Έλληνες”, θρηνώντας τα δισ. που υποτίθεται ότι έστειλαν στην Αθήνα οι Γερμανοί φορολογούμενοι και πολλοί δήθεν ειδικοί και δήθεν σοβαροί δημοσιογράφοι θα συνταχθούν με τον χορό». Άλλωστε, όπως καταλήγει το Stern «τίποτα δεν είναι πιο εύκολο για να ευχαριστήσεις τους θαμώνες στα γερμανικά στέκια από ό, τι με την ρητορική κατά των τεμπέληδων Ελλήνων και το κακό ευρώ».

Τα βρήκαν Γάλλοι και Γερμανοί;

Το μεσημέρι του Σαββάτου πάντως, με το κλείσιμο των εργασιών του Ecofin στην Σόφια,  ο Γάλλος υπουργός Οικονομικών, Μπρουνό Λεμέρ, δήλωσε ότι τις επόμενες εβδομάδες οι συζητήσεις για το ελληνικό ζήτημα θα επικεντρωθούν στο χρέος και στο «πλαίσιο» της μεταμνημονιακής εποπτείας. Έχουμε αρχίσει να συζητάμε το «πλαίσιο» εποπτείας μετά το ελληνικό πρόγραμμα, σε συνδυασμό με το ζήτημα του χρέους, είπε χαρακτηριστικά ο Λεμέρ, σημειώνοντας ότι αυτό «πρέπει να είναι σαφές, συνολικό και αξιόπιστο για τις αγορές».

Η τοποθέτηση Λεμέρ δείχνει μια προσέγγιση Παρισιού και Βερολίνου και μάλλον δεν είναι τυχαίο  ότι οι δηλώσεις του έγιναν σε κοινή συνέντευξη τύπου με τον Γερμανό ομόλογό του Όλαφ Σολτς. Μια κοινή συνέντευξη των δύο υπουργών Οικονομικών, που -όπως παρατήρησε ο ίδιος- εδώ και πολλά χρόνια ήταν ασυνήθιστη. Τόνισε τέλος ότι αυτή η «κοινή συνέντευξη» στέλνει ένα σαφές μήνυμα για την ισχυρή βούληση των δύο χωρών να βρουν λύση στα θέματα που αφορούν την εμβάθυνση και την ολοκλήρωση της ευρωζώνης.

Ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών τόνισε και αυτός ότι τον Ιούνιο θα πρέπει να ληφθούν αποφάσεις και σημείωσε ότι η Γερμανία εργάζεται διμερώς με τη Γαλλία, αλλά και με άλλες χώρες πάνω σε όλα τα ζητήματα που αφορούν την ευρωζώνη.