Στην πεπατημένη το Νέο Αναπτυξιακό Μοντέλο του Κυριάκου

Πως μπορεί κανείς στην Ελλάδα να μιλάει για Νέο Αναπτυξιακό Μοντέλο όταν το τραπεζικό σύστημα λειτουργεί ως καρτέλ και χρωστάει στο κράτος αναβαλλόμενους φόρους 13 δισ. ευρώ και η JP Morgan, δικαιολογημένα εγείρει ερωτήματα σχετικά με τη σχετική ποιότητα του κεφαλαίου των ελληνικών τραπεζών; …με κεφαλαιοποίηση περί τα 23 δισ. ευρώ.

Πως μπορεί κανείς στην Ελλάδα να μιλάει για Νέο Αναπτυξιακό Μοντέλο όταν όλοι οι μικρομεσαίοι χρηματοδοτούνται με μόλις το 2% του ΑΕΠ (4,5 δισ. ευρώ) και οι αγρότες παίρνουν ένα μικρό κλάσμα από αυτό, ήτοι κάτω από το 1% του ΑΕΠ.

Μα μπορεί ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης που το ανακοίνωσε έντρομος όταν του είπαν πως παρέλαβε τη χώρα με επενδυτικό κενό 100 δισ. ευρώ και τώρα είναι στα 150! …και ότι ο Αναπτυξιακός Νόμος που έκανε το 2022 δεν λέει και χρειάζεται άμεση ριζική ανασκευή.

Έτσι, οι πάσες παίχτηκαν ως εξής: ενόψει της γενικής συνέλευσης του ΣΕΒ (Πέμπτη, 24) το Ινστιτούτο Αλέξη Τσίπρα οργάνωσε ημερίδα για την οικονομία και την ακρίβεια, την ίδια μέρα βγαίνει ο πρωθυπουργός μαζί με τον Θεοδωρικάκο και ανακοινώνουν το ΝΑΜ και μετά στον ΣΕΒ γίνονται μερικές μπαλιές μεταξύ Μητσοτάκη και Θεοδωρόπουλου σε πλαίσιο πολιτικής ορθότητας. Κοινός παρανομαστής επώδυνες μεταρρυθμίσεις, μόνο που δεν είπαν για ποιον θα είναι επώδυνες.

Το ΝΑΜ του Κυρ. Μητσοτάκη

Η πολιτική ρητορική για ένα ΝΑΜ χρονολογείται από την εποχή της εισαγωγής του ευρώ, ενίοτε το λένε και «μετασχηματισμό της οικονομίας» και κάθε πρωθυπουργός ήταν και είναι υποχρεωμένος να ανακοινώσει μέτρα τα οποία υποτίθεται ότι συνιστούν μια μεγάλη τομή που θα αλλάξει τις παραγωγικές δομές, θα εκτινάξει το ΑΕΠ και τις εξαγωγές στα ουράνια. Φευ, τίποτα από αυτά δεν έγινε, εκτός από το χρηματιστηριακό κραχ του 1999-2000, τη χρεοκοπία 2009-2010, τα μνημόνια και την αποσάθρωση του όποιου παραγωγικού ιστού και των μεσαίων στρωμάτων.

Εννοείται ότι μετά από μια χρεοκοπία, τα μνημόνια, ένα τεράστιο επενδυτικό κενό και ένα μυθώδες χρέος, η πολιτική οικονομία δεν μπορεί να ασκηθεί με συμβατικούς όρους, ειδικά με την κλεψύδρα να αδειάζει το 2032. Συνεπώς, η χώρα από το 2019 χρειαζόταν ένα στιβαρό εθνικό σχέδιο επιθετικής αναδιάταξης όλων των τομέων (άμυνα, υγεία, παιδεία, οικονομία, δικαιοσύνη κλπ) και προφανώς μια ριζική αλλαγή του αναπτυξιακού μοντέλου που επί έξι χρόνια, όχι μόνο δεν έγιναν, αλλά κατασπαταλήθηκαν πόροι και εκποιήθηκαν κρίσιμα παραγωγικά κομμάτια και δημόσια περιουσία.

Ένα σοβαρό ΝΑΜ για τη μεταμνημονιακή Ελλάδα θα έπρεπε να περιλαμβάνει στρατηγικούς εθνικούς στόχους για κάθε κλάδο, έτσι ώστε τα ελληνικά προϊόντα να παύσουν να είναι ακριβότερα από τα εισαγόμενα, ιδίως στον κλάδο των τροφίμων. Η υποκατάσταση των εισαγωγών και η αύξηση των εξαγωγών είναι αυτονόητη. Επειδή λοιπόν οι πόροι είναι εξαιρετικά περιορισμένοι θα έπρεπε να συγκεντρωθούν σε κρίσιμους τομείς της παραγωγής. Ένα ολοκληρωμένο σχέδιο ΝΑΜ προϋποθέτει και την αναπροσαρμογή του κρατικού μηχανισμού στην εξυπηρέτησή του.

Έξι χρόνια μετά την ανάληψη της πρωθυπουργίας από τον Κυριάκο Μητσοτάκη και 2-3 χρόνια μετά την επισημοποίηση της διαπίστωσης ότι οι ξένοι έρχονται μόνο για αρπαχτές (κόκκινα δάνεια κ.ά.) και για real estate, μετά την εκποίηση μπιρ παρά της κρατικής περιουσίας και τον ιδιοκτησιακό έλεγχο του μεγαλύτερου τμήματος της εθνικής βιομηχανίας του τουρισμού από ξένους, ο κ. Μητσοτάκης αναφέρθηκε σε πέντε «παρατηρήσεις» (sic) για το παραγωγικό μοντέλο που οικοδομεί η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας: Oριστική και μη αναστρέψιμη πορεία ανάκαμψης της εθνικής οικονομίας. Δεν πρόκειται να επιστρέψουμε στην επίπλαστη ευημερία του 2010. Αυξάνεται η συμμετοχή της μεταποίησης και της βιομηχανίας στο ΑΕΠ κ.ο.κ.

Και στη γενική συνέλευση του ΣΕΒ εξειδίκευσε: 1) ύπαρξη υγιούς ανταγωνισμού που «πλήττουν πάντα οι αθέμιτες πρακτικές και η αισχροκέρδεια, όπου αυτή υπάρχει». 2) ανάγκη επανεπένδυσης του μεγαλύτερου μέρους των κερδών, τα «δεν είναι μόνο για να αποταμιεύονται ή για να μοιράζονται σε μερίσματα». 3) καλύτεροι μισθοί και συνθήκες εργασίας, με τους υπαλλήλους μιας εταιρείας να λειτουργούν ως συμμέτοχοι στην πρόοδό της και ενδεχομένως στα κέρδη της. 4) κατάρτιση και επανακατάρτιση των εργαζομένων 5) προσανατολισμός της εταιρικής ευθύνης σε επίκαιρες κοινωνικές ανάγκες.

Το πακέτο Θεοδωρικάκου

Ο υπουργός Ανάπτυξης Τάκης Θεοδωρικάκος εξήγησε ότι η εθνική στρατηγική για το νέο παραγωγικό μοντέλο αρθρώνεται με τη στρατηγική μας για τη βιομηχανία, τη χωροταξία και το περιβάλλον, την έρευνα και την καινοτομία, το δημογραφικό πρόβλημα, τις υποδομές, τον πρωτογενή τομέα της οικονομίας μας, την παιδεία και την κατάρτιση. Αυτά τα γράφουμε εδώ και σαράντα χρόνια, αλλά πρόκειται για κλασικούς πολιτικάντικους βερμπαλισμούς:

• Νέα χρηματοδοτικά εργαλεία και κίνητρα για επενδύσεις με έμφαση στις μεγάλες παραγωγικές επενδύσεις και τις περιφέρειες που μειονεκτούν μέσω της κινητοποίησης Κεφαλαίων ύψους περίπου 8,5 δισ. ευρώ περίπου (σ.σ. πάνω από 3 δισ. η κρατική δαπάνη στην τριετία και πάνω από 5 δισ. από τη δυνατή μόχλευση), καθώς και μια σειρά από κίνητρα για περισσότερη καινοτομία και έρευνα.
• 150 εκατ. ευρώ σε φοροαπαλλαγές για το καθεστώς των μεγάλων επενδύσεων άνω των 10 εκατ. ευρώ.
• Προωθούμε ειδικό Καθεστώς Γενικής Επιχειρηματικότητας Παραμεθόριων περιοχών και Θεσσαλίας ύψους 150 εκατ. ευρώ για επενδύσεις που θα αναπτυχθούν στις παραμεθόριες περιοχές ύψους άνω του ενός εκατ. ευρώ.
• Περνάμε στο δεύτερο κύμα αλλαγών ενάντια στη γραφειοκρατία. Ο στόχος μας είναι η μείωση εντός της διετίας κατά τουλάχιστον 25% του διοικητικού γραφειοκρατικού βάρους για τις εξαγωγικές επιχειρήσεις με την κατάργηση 15 χρονοβόρων γραφειοκρατικών διαδικασιών.
• Το βάρος πέφτει στις μεγάλες επενδύσεις, στις παραμεθόριες περιοχές, σε όλο το βόρειο τόξο της Μακεδονίας και της Θράκης, αλλά και στη Θεσσαλία.
  • Έχοντας ως στόχο την δημιουργία Βιώσιμων Εμπορευματικών Κέντρων και την ενίσχυση της εφοδιαστικής αλυσίδας, μέσω της Εθνικής Στρατηγικής Logistics, σχεδιάζουμε και προχωράμε στη δημιουργία δύο νέων logistics centers, ένα στην Αθήνα στο Θριάσιο και ένα στη Θεσσαλονίκη στην περιοχή του πρώην στρατοπέδου Γκόνου, με σκοπό τη μετεγκατάσταση σε αυτά μεγάλου αριθμού εταιρειών μεταφοράς που θα έχει ως άμεσο αποτέλεσμα την αποσυμφόρηση κεντρικών οδικών αρτηριών και τη βελτίωση της κίνησης στις δύο πόλεις. Είναι σε εξέλιξη οι σχετικές διαγωνιστικές διαδικασίες από το ΤΑΙΠΕΔ προϋπολογισμού 150 και 300 εκατ. ευρώ αντίστοιχα. Παράλληλα, εξετάζονται άλλες περιοχές σε όλη την Ελλάδα όπως οι χώροι των λιμανιών σε Αλεξανδρούπολη, Βόλο, Πάτρα, Κόρινθο, Ηγουμενίτσα αλλά και οι Σέρρες.
• Χρειαζόμαστε κατεπειγόντως την έρευνα και την τεχνολογία, που θα ενσωματωθεί στα παραγόμενα προϊόντα και υπηρεσίες, οδηγώντας σε νέα συγκριτικά πλεονεκτήματα την ελληνική παραγωγή. Και τέτοια σοβαρή δουλειά γίνεται στα 14 ερευνητικά και τεχνολογικά ινστιτούτα, που θέλουμε να συνδεθεί ακόμη περισσότερο με τη βιομηχανία μας.
• Τίθεται σε λειτουργία η κυβερνητική επιτροπή για τη βιομηχανία.
• Στήριξη της φαρμακοβιομηχανίας με 200 εκατ. ευρώ, μέσω του λεγόμενου επενδυτικού clowback.
• Πρόγραμμα των 170 εκατ. ευρώ – ότι μπορούν να γίνουν πράξη σπουδαίες επενδύσεις που αφορούν στην ασφάλεια των αεροπορικών μεταφορών, την αυτάρκεια της χώρας σε υλικά όπως το χαρτί, την παραγωγή χρήσιμων προϊόντων όπως το οινόπνευμα και την πολύ σημαντική συμβολή στην αμυντική βιομηχανία.
• Πρόγραμμα των 102 εκατ. ευρώ του υπουργείου Ανάπτυξης για τη ψηφιακή μετάβαση των Μικρομεσαίων Επιχειρήσεων.
• Ενισχύεται ο καθετοποιημένος μεταποιητικός αγροδιατροφικός τομέας με το πακέτο 600 εκατ.
• Επενδύουμε άνω του 300 εκατ. ευρώ σε κίνητρα για την έρευνα και την καινοτομία και ακόμη 350 εκατ. ευρώ για την αναβάθμιση των υποδομών των ερευνητικών και τεχνολογικών ινστιτούτων, από τα οποία τα 212 είναι από το RRF.
• Χρηματοδοτούμε με 300 εκατ. ευρώ τη δράση «Ερευνώ – Καινοτομώ» για ερευνητικά έργα μεμονωμένων ΜμΕ, ομάδες επιχειρήσεων ή και συμπράξεων επιχειρήσεων με ερευνητικούς οργανισμούς και ΑΕΙ.
  • Διοχετεύονται 100 εκατ. ευρώ από το RRF –μέσω της Ελληνικής Αναπτυξιακής Τράπεζας Επενδύσεων – για τη δημιουργία fund μεταφοράς τεχνολογίας και άλλα 200 εκατ. ευρώ από το ΕΣΠΑ αξιοποιούνται για τη δημιουργία του EquiFund II –το οποίο διαχειρίζεται το European Investment Fund (EIF) – για επενδύσεις στη βιοτεχνολογία.
  • Λειτουργεί από την Ελληνική Αναπτυξιακή Τράπεζα (HDB) το Ταμείο Εγγυοδοσίας Development Law Financial Instrument Guarantee Fund (DeLFI GF) ύψους 500 εκατ. ευρώ. Το ταμείο παρέχει εγγύηση για τη λήψη βραχυπρόθεσμου δανείου έναντι της επιχορήγησης και μακροπρόθεσμου για την υλοποίηση των επενδυτικών σχεδίων των πολύ μικρών, μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων.

Όλα αυτά αναμφίβολα είναι θετικά, αλλά λείπει ο κοινός παρανομαστής που θα επιφέρει την επενδυτική και εξαγωγική έκρηξη. Όλα επαφίενται στην “αγορά” που ξέρει τα κενά και θα τα συμπληρώσει. Η μεταπολιτευτική 50ετία δεν έπεισε για κάτι τέτοιο, ένας αυτοσχεδιασμός ήταν χωρίς στρατηγική στόχευση. Σε κάθε περίπτωση το πακέτο Θεοδωρικάκου είναι θετικό, αλλά δεν μοιάζει να δημιουργεί τις επενδυτικές συνέργειες που κάνουν τη διαφορά, κυρίως στην βιομηχανία που είναι η αχίλλειος πτέρνα του ελληνικού ισοζυγίου εξωτερικών συναλλαγών.