Στο μικροσκόπιο της Κομισιόν οι γίγαντες της τεχνολογίας – Ετοιμάζει “μαύρη λίστα”

Στα σκαριά βρίσκεται η περιβόητη λίστα της Κομισιόν, η οποία έχει βάλει στο στόχαστρο τις μεγάλες επιχειρήσεις τηλεπικοινωνιών και τεχνολογίας. Σε αυτήν περιλαμβάνονται ως και 20 μεγάλες εταιρείες, όπως βεβαίως η Apple και το Facebook, οι οποίες θα βρεθούν ενώπιον ενός αρκετά αυστηρότερου ρυθμιστικού πλαισίου. Συνεργάτες της αντιπροέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Μαργκρέτ Βεστάγκερ, διοχετεύουν νέες πληροφορίες στον Τύπο για τις πρωτοβουλίες των Βρυξελλών.

Αρχικά οι προτάσεις της Επιτροπής αφορούσαν σε περισσότερους κλάδους και είχαν αντικείμενο τη γενικότερη παρέμβαση στο θέμα του ανταγωνισμού. Αυτό όμως αλλάζει και φαίνεται ότι η “Νέμεσις” των εταιρειών τεχνολογίας, Βεστάγκερ, προωθεί την επικέντρωση στις εταιρείες τεχνολογίας και επικοινωνιών.

• Πρώτον, σχεδιαζόταν η δημιουργία ενός νέου “Εργαλείου Ανταγωνισμού” (New Competition Tool – NCT) που θα ερευνά την αγορά και θα διευκολύνει τις αρμόδιες Αρχές να δράσουν άμεσα και αποφασιστικά. Το NCT προοριζόταν να εφαρμοστεί σε μια σειρά από τομείς, από τις χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες ως τη διατροφική βιομηχανία.
• Δεύτερον, προωθείτο νομοθετική πρόταση για τις ψηφιακές υπηρεσίες (Digital Services Act – DSA), που αφορά τους τεχνολογικούς κολοσσούς όπως η Google, η Amazon κ.λπ., και αναμένεται να γνωστοποιηθεί στο τέλος του 2020.

Ωστόσο αυτές οι δύο πρωτοβουλίες συγχωνεύονται σε μία. Όπως ανέφερε και η ίδια η επίτροπος πριν λίγες μέρες «εργαζόμαστε πάνω σε μια νέα νομοθετική πρόταση που εστιάζει στις ψηφιακές αγορές, με δύο συμπληρωματικούς πυλώνες. Ένα συνδυασμό προκαθορισμένων κανόνων και επιβολής τους κατά περίπτωση». Η διαβούλευση έχει ξεκινήσει ήδη για να καταρτιστεί ο δεκάλογος που θα αφορά τους λεγόμενους πυλωρούς, δηλαδή τις πολυεθνικές ψηφιακής τεχνολογίας που εκ θέσεως και εκ των πραγμάτων ελέγχουν τη δυνατότητα άλλων επιχειρήσεων να επικοινωνήσουν με το πελατειακό κοινό τους.

Οι νέες εξουσίες της Βεστάγκερ

Σύμφωνα με όσα έχουν γίνει γνωστά, οι νέοι κανόνες δεν βασίζονται μόνο στην επιβολή προστίμων, που θεωρείται μάλλον αντιαναπτυξιακό μέτρο. Θα κινούνται περισσότερο στην κατεύθυνση της ρύθμισης της αγοράς. Για παράδειγμα, δεν θα επιτρέπουν πια σε μια εταιρεία να ευνοεί τις δικές της υπηρεσίες μέσα από τις εφαρμογές που διαθέτει, ενώ θα απαγορεύει την κατ’ αποκλειστικότητα διάθεση προεγκατεστημένων εφαρμογών σε λειτουργικά συστήματα.

Επίσης, οι “μεγάλοι παίκτες” θα υποχρεούνται να μοιράζονται δεδομένα με μικρότερους ανταγωνιστές τους, ενώ θεσπίζονται νέες πρακτικές διαφάνειας για τον τρόπο που συλλέγονται αυτά τα δεδομένα. Οι νέοι κανόνες θα είναι σαφώς “μεροληπτικοί” ενάντια στις επιχειρήσεις με πολύ μεγάλο μερίδιο αγοράς, τζίρου και αριθμού χρηστών (πχ. Facebook) ή αυτές που τα εργαλεία τους είναι απολύτως απαραίτητα ακόμα και για τη δραστηριότητα των ανταγωνιστών τους. Για τους παροικούντες την Ιερουσαλήμ, είναι σαφές ότι στο στόχαστρο μπαίνουν εκείνοι που είναι «πολύ μεγάλοι για να ενδιαφερθούν».

Σε εξαιρετικές περιπτώσεις, μάλιστα, η Ευρωπαϊκή Ένωση θα έχει τη δυνατότητα να απαιτεί τη διάσπαση εταιρειών ή την πώληση τμημάτων και θυγατρικών, αν θεωρεί ότι οι πρακτικές τους λειτουργούν καταστροφικά για τον ανταγωνισμό. «Οι μεγάλες πλατφόρμες είναι πολύ επεμβατικές, πληρώνουν ελάχιστο φόρο και καταστρέφουν τον ανταγωνισμό. Δεν είναι αυτό το διαδίκτυο που θέλαμε», ανέφερε πρόσωπο με εσωτερική πληροφόρηση, στους Financial Times.

Ποιον ευνοεί το νέο πλαίσιο

Τα πράγματα μοιάζουν δύσκολα για τις εταιρείες τεχνολογίας, καθώς εδώ δεν πρόκειται απλώς για μια πολιτικά υποκινούμενη διαδικασία, στο πλαίσιο του ανταγωνισμού Γερμανίας/ΕΕ και Ηνωμένων Πολιτειών. Είναι γνωστό ότι η Apple και η Amazon, για παράδειγμα, βρίσκονται υπό έρευνα από την ομάδα της Βεστάγκερ. Και δεν υπάρχει αμφιβολία ότι θα εντείνουν το λόμπινγκ και τις πιέσεις στις Βρυξέλλες ενάντια στην πρόταση της Κομισιόν.

Όμως, ο κλάδος τους βρίσκεται στο στόχαστρο και των αμερικανικών Αρχών για παραβιάσεις των κανόνων ανταγωνισμού. Επίσης, πρόσφατα δημοσιεύθηκε έκθεση της αρμόδιας Επιτροπής του Κογκρέσου, που στηλιτεύει, μεταξύ άλλων, τις μονοπωλιακές πρακτικές τους. Κυρίως αιρετοί από το Δημοκρατικό Κόμμα αλλά και αρκετοί Ρεπουμπλικάνοι, προωθούν συστηματικά το θέμα της μεταρρύθμισης για τις ψηφιακές πλατφόρμες.

Πάντως η απόφαση των Βρυξελλών δεν θα μπορούσε να μην έχει προφανές πολιτικό χρώμα. Η επικέντρωση της νέας νομοθεσίας στον κλάδο της ψηφιακής τεχνολογίας ευνοεί τις τράπεζες και τις βιομηχανίες των ισχυρών κρατών της ΕΕ, όπως η Γερμανία και η Γαλλία, οι βιομηχανικοί σύνδεσμοι των οποίων άσκησαν έντονο λόμπινγκ ώστε να εξελιχθούν έτσι τα πράγματα. Σε κάθε περίπτωση, η πρώτη μορφή που θα έχει ο κανονισμός θα διαφανεί την πρώτη εβδομάδα του Δεκεμβρίου, οπότε και θα ξεκινήσουν οι διεργασίες εξέτασης της πρότασης της Κομισιόν από το Ευρωκοινοβούλιο και το Συμβούλιο των Υπουργών.