Συνταγή καταστροφής η απάλειψη του ορυκτού πλούτου από την οικονομική εξίσωση

Δεν χρειάζεται κανείς διδακτορικά και εξειδικευμένες γνώσεις οικονομικών για να αντιληφθεί το μέγεθος της επερχόμενης ύφεσης λόγω του κορωνοϊού. Όποιος κυβερνά προστατευμένος μέσα από μία γυάλα δεν μπορεί να μυριστεί τι πραγματικά συμβαίνει σε μία οικονομία. Όποιος δεν πάει στον τσαγκάρη και στη μοδίστρα για να διαπιστώσει in situ τι συμβαίνει με τις επιδιορθώσεις παλαιών παπουτσιών και ρούχων της μεσαίας τάξης που φτωχοποιήθηκε, δεν μπορεί να έχει εμπεριστατωμένη οικονομική άποψη.

Όποιος δεν μπει σε ταξί της Κρήτης να ακούσει ποια είναι η πραγματική ποιοτική και αριθμητική μείωση του τουρισμού τότε να κάτσει σπίτι του. Οι ταξιτζήδες των Χανίων “μυρίστηκαν” την κρίση του τουρισμού σε σχέση με τον κορωνοϊό από τον Φεβρουάριο του 2020. Οι μαζικές ακυρώσεις κρατήσεων για τα τουριστικά πακέτα είχαν ήδη ξεκινήσει από τότε. Η άνοδος της ανεργίας στην Κρήτη λόγω της πανδημίας ήταν από τα μεγαλύτερα που καταγράφηκαν από τη Μεταπολίτευση.

Χαρακτηριστικό είναι ότι, τον Μάιο του 2019, οι άνεργοι στο νησί ήταν 34.048 ενώ τον Μάιο του 2020 είναι 77.027. Οι άνεργοι τον Μάιο του 2020 ήταν 233.559 περισσότεροι από τον αντίστοιχο μήνα του 2019. Στις περιοχές με τα μεγαλύτερα ποσοστά ανεργίας, τα Ιόνια Νησιά, με το ποσοστό το διάστημα Μάιος 2019-Μάιος 2020 να παρουσιάζει αύξηση κατά 248%. Ακολουθεί το Νότιο Αιγαίο με το ποσοστό ανεργίας να αυξάνεται κατά 231%, ενώ τρίτη στη σειρά είναι η Κρήτη, με το ποσοστό ανεργίας αυξημένο κατά 126,23% στο ίδιο διάστημα.

Το παράδειγμα της εννιάχρονης η οποία λιποθύμησε από την πείνα στη Ρόδο είναι ίσως χαρακτηριστικό των πιθανών οικογενειακών δραμάτων που κρύβονται στα ελληνικά σπίτια, τα οποία προσπορίζονταν από τη μονοκαλλιέργεια του τουρισμού. Τα τελευταία 10 χρόνια των μνημονίων θα φαντάζουν παιδικό πάρτυ συγκριτικά με αυτό που έρχεται. Κατά την εντελώς προσωπική γνώμη του γράφοντα, η κυβέρνηση το χειμώνα δεν θα αντέξει την πίεση από την κοινωνία.

Η “ολλανδική ασθένεια” στην οικονομία

Από το 2014 είχε επισημανθεί με επιμονή η ανάγκη για αλλαγή του παραγωγικού μας μοντέλου το οποίο πάσχει από την “ολλανδική ασθένεια” του τουρισμού. Τα ίδια επαναλήφθηκαν και το 2015. Αλλά για την Κρήτη ειδικότερα, με αφορμή την πτώχευση της Thomas Cook, είχε αναφερθεί επί λέξει πριν λίγους μήνες (Σεπτέμβριος 2019): «Ως Κρήτη είμαστε απίστευτα εκτεθειμένοι σε ένα μόνο προϊόν. Δεν έχουμε πραγματοποιήσει διαφοροποίηση των χαρτοφυλακίων (diversification) της οικονομίας της Κρήτης (…).»

«Η πτώχευση της Thomas Cook θα αναστατώσει μεν ολόκληρο τον τουριστικό κλάδο της Κρήτης αλλά ίσως μας κάνει να καταλάβουμε ότι δεν πάει άλλο η κατάσταση με τη μονόπλευρη ανάπτυξη του τουρισμού. Χρειάζονται και άλλες είδους επενδύσεις στο χαρτοφυλάκιο της Κρήτης, οι οποίες θα λειτουργούν εξομαλυντικά όταν ένας άλλος οικονομικός κλάδος του νησιού δεν πηγαίνει καλά. Επενδύσεις οι οποίες δεν θα είναι απολύτως συσχετισμένες με τον τουρισμό. Δηλαδή, θα αντιδρούν διαφορετικά, συχνά σε αντίθετες κατευθύνσεις, στις επιρροές της αγοράς.

Σε αυτό θα συμβάλλει ο κλάδος των υδρογονανθράκων της Κρήτης και οι επενδύσεις που θα πραγματοποιηθούν». Τώρα και άλλες φωνές πλέον μιλούν για ανάγκη αλλαγής του παραγωγικού μοντέλου της χώρας. Κάλλιο αργά παρά ποτέ θα μπορούσε να υποστηρίξει κάποιος, αλλά δυστυχώς οι πρώτες αποχρώσες ενδείξεις δεν αφήνουν περιθώρια για αισιοδοξία.

Οι κακές συμβουλές

Οι κάτοικοι των Ιονίων Νήσων, του νότιου Αιγαίου και οι Κρητικοί, οι οποίοι θα υποφέρουν οικονομικά και κοινωνικά το φετινό χειμώνα λόγω της κατάρρευσης του τουρισμού, ας ρίξουν μία ματιά στη Μήλο, αλλά και στις περιοχές εξορύξεων στη Χαλκιδική. Ανεξάρτητα από το ύψος ή το βάθος που θα κυμανθεί η οικονομική ύφεση για την Ελλάδα εξαιτίας του κορωνοϊού, το χειμώνα που μας έρχεται, ο τοπικός πληθυσμός της Μήλου δεν θα ανήκει στην κατηγορία εκείνων που δεν θα έχουν που την κεφαλή κλίναι εξαιτίας της αναδουλειάς, συγκριτικά με άλλες περιοχές οι οποίες στηρίζονται αποκλειστικά στον τουρισμό.

Ο λόγος; Η έντονη εξορυκτική δραστηριότητα στο νησί της Μήλου. Στη Μήλο οι εξορύξεις και ο τουρισμός πάνε χέρι-χέρι χωρίς η μία δραστηριότητα να εμποδίζει την άλλη. Το αντίθετο συμβαίνει: σε κρίσιμες περιόδους οι δύο αυτές δραστηριότητες αλληλοσυμπληρώνονται.

Δυστυχώς, κάποιοι σύμβουλοι έχουν πείσει τον πρωθυπουργό ότι η άρον-άρον απολιγνιτοποίηση και η δεκαετής –εκ των έσω– παρεμπόδιση της αξιοποίησης των ελληνικών υδρογονανθράκων, αποτελούν αλλαγή παραγωγικού μοντέλου. Κάποιοι σύμβουλοι του πρωθυπουργού έχουν βαφτίσει το ψάρι κρέας στις πλάτες του φτωχοποιημένου ελληνικού λαού και του υπόσχονται ηλεκτρικά πατίνια, πανάκριβα ηλεκτρικά αυτοκίνητα, κινεζικά φωτοβολταϊκά και γερμανικές ανεμογεννήτριες.

Ο φτωχοποιημένος Ελληνικός λαός, ο οποίος συμμετέχει ελάχιστα στο παγκόσμιο περιβαλλοντικό αποτύπωμα διοξειδίου του άνθρακα, καλείται να σώσει τον πλανήτη από το δ(ρ)άκο της κλιματικής αλλαγής, με αντάλλαγμα την απειροελάχιστη μείωση εκπομπών CO2. Αλλαγή παραγωγικού μοντέλου, σύμφωνα με τις κακές συμβουλές που ακούει ο πρωθυπουργός, σημαίνει πλήρη εξάρτηση της χώρας από εισαγωγές τεχνολογίας και ενέργειας. Σε συνδυασμό με την κατάρρευση του τουρισμού, τότε θα πρόκειται για συνταγή καταστροφής. Όταν μία χώρα απεμπολεί τον ορυκτό της πλούτο τότε αυτή είναι καταδικασμένη να υποστεί βαρύτατες εθνικές συνέπειες.