Τα νέα τιμολόγια στο ρεύμα και οι νέοι πονοκέφαλοι για τα νοικοκυριά

Το νέο σύστημα για τις χρεώσεις στο ηλεκτρικό ρεύμα και η ακρίβεια, βρέθηκαν στην αιχμή των παρεμβάσεων που έγιναν κατά την επεξεργασία στην Επιτροπή Παραγωγής και Εμπορίου της Βουλής, του νομοσχεδίου του υπουργείου Ανάπτυξης για τις ρυθμίσεις στην προμήθεια ηλεκτρικής ενέργειας και τις διατάξεις του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας για το ειδικό τιμολόγιο ηλεκτρικού ρεύματος.

Σύμφωνα με την κυβέρνηση, «οι εν λόγω ρυθμίσεις επαύξησαν τη διαφάνεια στην αγορά και συνέβαλαν στην προβλεψιμότητα του ενεργειακού κόστους, με θετική επίδραση στις σχέσεις προμηθευτών – καταναλωτών». Κρίνεται από την κυβέρνηση σκόπιμη η μετάπτωση των καταναλωτών που είχαν υπαχθεί στο καθεστώς του άρθρου 138 του ν. 4951/2022, σε νέα τιμολόγια, κυμαινόμενου χαρακτήρα, των οποίων η τιμή θα ανακοινώνεται από τους Προμηθευτές Ηλεκτρικής Ενέργειας.

«Κατά τον τρόπο αυτό, οι καταναλωτές θα δύνανται να συγκρίνουν τις προσφερόμενες επιλογές για να προβαίνουν στις βέλτιστες για τα συμφέροντά τους επιλογές», θεωρεί ο αρμόδιος υπουργός, αλλά το σκεπτικό αυτό αμφισβητεί σύσσωμη η αντιπολίτευση ενώ προβληματισμό και ανησυχία εκφράζουν και οι καταναλωτικές οργανώσεις. Τα κόμματα της αντιπολίτευσης έχουν δηλώσει επιφύλαξη για την τελική τους στάση στην ολομέλεια, με εξαίρεση το ΚΚΕ που έχει δηλώσει την κατηγορηματική του άρνησή του να ψηφίσει το νομοσχέδιο.

Στη διαδικασία της ακρόασης φορέων σε σχέση με τις χρεώσεις στο ρεύμα, οι εκπρόσωποι των ενώσεων καταναλωτών, προειδοποίησαν ότι το νέο σύστημα γίνεται περισσότερο περίπλοκο για τους οικιακούς καταναλωτές και τις επιχειρήσεις, που θα είναι πρακτικά αδύνατο να έχουν ξεκάθαρη εικόνα για το φθηνότερο τιμολόγιο, καθώς το νέο σύστημα είναι πιο περίπλοκο και από το προηγούμενο.

Οι κοινωνικές οργανώσεις

Ο κ. Γεώργιος Μελισσάρης από την Ένωση Εργαζομένων Καταναλωτών Ελλάδος, είπε: «Δυστυχώς, το υπουργείο πάει να θεσπίσει ένα νέο τιμολόγιο, που η τελική τιμή του θα προκύπτει από έναν ακόμη πιο περίπλοκο μαθηματικό τύπο, σε σχέση με τη ρήτρα αναπροσαρμογής. Από τις πληροφορίες που έχουν διαρρεύσει, σε σχέση με τον τρόπο υπολογισμού, η τιμή θα υπολογίζεται με βάση τον μηχανισμό διακύμανσης, που κατά την άποψή μας, είναι ο φερετζές της ρήτρας αναπροσαρμογής και μολονότι δεν έχει ακόμα οριστικοποιηθεί, φοβόμαστε ότι θα είναι κάτι ανάλογο. Θα είναι δε πρακτικά αδύνατο στο μέσο καταναλωτή να μπορέσει να βγάλει άκρη και θα δημιουργηθεί μια νέα γενιά υπερχρεωμένων ενεργειακά καταναλωτών, μέσα στο ζοφερό περιβάλλον της ακρίβειας.»

Ο κ. Δημήτρης Χριστοφοράκης, από την Πανελλήνια Ομοσπονδίας Φοροτεχνικών Ελευθέρων Επαγγελματιών και εκπρόσωπος της Γενικής Συνομοσπονδίας Επαγγελματιών, Βιοτεχνών και Εμπόρων Ελλάδας, είπε ότι η ρήτρα αναπροσαρμογής πολλαπλασίασε το κόστος των μικρών και πολύ μικρών επιχειρήσεων και εκτίμησε ότι και με τη νέα ρύθμιση εισάγεται ένα σύνθετο σύστημα ειδικών τιμολογίων και υπάρχουν σοβαρές επιφυλάξεις. Προέβλεψε επίσης ότι θα δημιουργηθούν προβλήματα με τον οικονομικό προγραμματισμό των επιχειρήσεων και ζήτησε σε πρώτη φάση, να παραταθεί η αναστολή της ρήτρας αναπροσαρμογής και να εξορθολογιστεί το στρεβλό σύστημα.

Ο κ. Κωνσταντίνος Κόλλιας, πρόεδρος του Οικονομικού Επιμελητηρίου Ελλάδας, συμφώνησε με το ειδικό τιμολόγιο, εκτιμώντας ότι θα ενισχύσει τον ανταγωνισμό μεταξύ των προμηθευτών ηλεκτρικής ενέργειας, με στόχο την πτώση των τιμών. Ο κ. Γιώργος Λεχουρίτης, από το Ινστιτούτο Καταναλωτών, επισήμανε ότι η ρήτρα αναπροσαρμογής προκάλεσε αγανάκτηση γιατί χρεώνονταν ποσά αδιανόητα και δυσανάλογα με τα εισοδήματά τους. «Προτάθηκε ο χρωματισμός των τιμολογίων σε μπλε-σταθερό, σε πράσινο-κυμαινόμενο, σε πορτοκαλί-κυμαινόμενο μέσα στην ημέρα. Είναι δυνατόν, ο πατέρας σας, η μητέρα σας, σε μια προχωρημένη ηλικία, ή τέλος πάντων άνθρωποι που δεν ασχολούνται με αυτά τα ζητήματα, να μπορέσουν να ελέγξουν ποιο τιμολόγιο είναι πιο συμφέρον; Είναι το πράσινο; Είναι το μπλε; Είναι το πορτοκαλί; Γίνονται αυτά τα πράγματα το 2023, αντί για κανόνες διαφάνειας;», είπε ο κ. Λεχουρίτης.

Ο πρόεδρος του ΙΝΚΑ ζήτησε κατάργηση της ρήτρας αναπροσαρμογής, και «να ξέρει ο κόσμος πόσο χρεώνεται η κιλοβατώρα, στο ημερήσιο τιμολόγιο, στο νυχτερινό τιμολόγιο ή στην επαγγελματική του στέγη, γιατί αυτό που πάει θεσπιστεί, δεν θα μπορούν να το εξηγήσουν ακόμα και οι λογιστές, ακόμα και οι καθηγητές πανεπιστημίου». Έθεσε δε το ρητορικό ερώτημα: «Στο ενεργειακό παιχνίδι μετέχουν περίπου 18 εταιρείες, ενώ στην κινητή τηλεφωνία συμμετέχουν μόνο τρεις. Τόσο ανοιχτό παιχνίδι κερδοσκοπίας είναι η ενέργεια;»

Ο κ. Παναγιώτης Σγούρας, της ΕΚΠΟΙΖΩ, είπε ότι «από μια αδιαφανή ρήτρα αναπροσαρμογής που είχαμε, πήγαμε στην πλήρη αδιαφάνεια, όπου οι προμηθευτές όριζαν όποια τιμή ήθελαν, ενσωματώνοντας σε αυτήν ασφάλιστρα κινδύνου – και κανείς δεν παραπονέθηκε, λόγω των κρατικών επιδοτήσεων». Κάλεσε επίσης την κυβέρνηση να ενημερώσει, αν έχει γίνει η εκκαθάριση των κερδών των προμηθευτών και αν έχει ελεγχθεί αν οι προμηθευτές όριζαν τιμολόγια υψηλότερα από το πραγματικό κόστος τους, ώστε να επιστραφούν τα υπερκέρδη. Για τις νέες διατάξεις παρατήρησε ότι δεν εξειδικεύεται η μεθοδολογία αναπροσαρμογής.

Τα κόμματα της αντιπολίτευσης

Ο εισηγητής του ΣΥΡΙΖΑ, κ. Μιλτιάδης Ζαμπάρας, προειδοποίησε ότι με τη ρύθμιση που φέρνει το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας για τις χρεώσεις ηλεκτρικού ρεύματος, αυξάνεται η σύγχυση στους καταναλωτές και δημιουργείται ένα «αλαλούμ», με τον μέσο πολίτη να αδυνατεί να κατανοήσει τον τρόπο με τον οποίο υπολογίζονται οι τιμές της ηλεκτρικής ενέργειας. Ο ειδικός αγορητής του ΠΑΣΟΚ, κ. Γιώργος Νικητιάδης, είπε ότι στο σκέλος της προσπάθειας για την πάταξη της φοροδιαφυγής των πολυεθνικών ομίλων, το νομοσχέδιο είναι σε σωστή κατεύθυνση, αλλά η διάταξη για τις χρεώσεις «θα φέρει αναστάτωση και οι καταναλωτές θα αδυνατούν να αποφασίσουν τι να επιλέξουν. Η κυβέρνηση να αναζητήσει προσφορότερο τρόπο, προκειμένου οι καταναλωτές να διαπιστώνουν τι είναι προς το συμφέρον τους.»

Ο ειδικός αγορητής του ΚΚΕ, κ. Χρήστος Τσοκάνης, κατηγόρησε την κυβέρνηση ότι δεν φέρνει τυχαία τώρα αυτό το νομοσχέδιο. Ενόψει της κατάθεσης του νέου φορολογικού πλαισίου, όπως είπε, «η κυβέρνηση θέλει να καλλιεργήσει την αυταπάτη ότι παίρνει μέτρα για τη φοροδιαφυγή των μεγάλων πολυεθνικών. Όμως ο στόχος της παραμένει αναλλοίωτος και είναι η συρρίκνωση των μικρομεσαίων επαγγελματιών και των εμπόρων.»

Από την “Ελληνική Λύση” ο κ. Στέλιος Φωτόπουλος, είπε ότι επί της ουσίας θεσμοθετείται ένα ειδικό τιμολόγιο το οποίο εμπεριέχει μια βασική τιμή χρέωσης, συν το περιθώριο κέρδους του προμηθευτή, συν τους συντελεστές διακύμανσης των μεγεθών της χονδρεμπορικής, «δηλαδή φέρνει επανενεργοποίηση του μηχανισμού των ρητρών αναπροσαρμογής και μεταφέρεται όλο το κόστος στον καταναλωτή, για μια ακόμη φορά».

Ο ειδικός αγορητής των ‘Σπαρτιατών”, κ. Ιωάννης Δημητροκάλλης, έκανε λόγο για «υποκριτική στάση της κυβέρνησης αναφορικά με την βούλησή της να φορολογήσει εταιρείες και συμφέροντα που την ανέβασαν και τη συντηρούν» και προσέθεσε για το ειδικό τιμολόγιο, ότι «δεν αρκεί να ανακοινώνουν οι εταιρείες τις τιμές, αν πρόκειται να μένουν στο απυρόβλητο για την κερδοσκοπική τιμολόγηση. Εννέα παίκτες κατέχουν το 97,33% της αγοράς και άρα μιλάμε για ένα ολιγοπωλιακό καρτέλ».

Από την ΝΙΚΗ ο κ. Νίκος Βρεττός είπε: «Αυτό το νομοσχέδιο δεν εισφέρει τίποτα στην καταπολέμηση της φοροαποφυγής και προφανώς δεν γίνεται λόγος για να εισρεύσουν εισοδήματα. Μπορείτε να κλείσετε και τις υπόλοιπες μικρές επιχειρήσεις, να επιβαρύνετε όσους καταγγέλλουν. Κάντε μας μια χώρα καταγγελίας.»  Από την Πλεύση Ελευθερίας η κ. Ελένη Καραγεωργοπούλου είπε ότι το ειδικό τιμολόγιο «εκφράζει μια άκρως νεοφιλελεύθερη πολιτική, που, αντί να θεσπίζει διατάξεις που κατατείνουν στην εξασφάλιση φθηνής ενέργειας για τους καταναλωτές, προωθεί τη λύση της αυτορρυθμιζόμενης αγοράς ενέργειας, της μείωσης της αξίας των τιμολογίων λόγω ψευδοανταγωνισμού του καρτέλ των παρόχων, οι οποίοι, όπως σε όλα τα καρτέλ, θα διατηρήσουν υψηλές τιμές».