Τα “αγκάθια” της αξιολόγησης στην μεταμνημονιακή εποχή

Να κλείσει όλα τα ανοιχτά μέτωπα με τους ευρωπαϊκούς θεσμούς έως τις 27 Φεβρουαρίου, ημέρα κατά την οποία η Κομισιόν θα δημοσιοποιήσει την έκθεσή της για την αξιολόγηση της ελληνικής οικονομίας στο πλαίσιο της ενισχυμένης μεταμνημονιακής παρακολούθησης, επιθυμεί κυβέρνηση. Τα θέματα αυτά συζητήθηκαν διεξοδικά άλλωστε στις συναντήσεις που είχε, τις προηγούμενες ημέρες στην Αθήνα, το οικονομικό επιτελείο  με τους εκπροσώπους των ευρωπαϊκών θεσμών, υπό το συμβουλευτικό βλέμμα  του ΔΝΤ.

Η έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την πορεία της ελληνικής οικονομίας και την υλοποίηση των 16 δράσεων που αποφασίστηκαν στο Eurogroup του Ιουνίου 2018 είναι σημαντική, καθώς από αυτήν θα κριθεί η επιστροφή κερδών που έχουν αποκομίσει η ΕΚΤ και οι εθνικές ευρωπαϊκές τράπεζες από την διακράτηση ελληνικών ομολόγων.

Αν η Κομισιόν δώσει το «πράσινο φως» τότε το Eurogroup της 11ης Μαρτίου θα εγκρίνει την εκταμίευση αυτών των ποσών, κάτι για το οποίο αισιοδοξεί η κυβέρνηση, όπως είπε ανώτατος αξιωματούχος. Ο ίδιος, αναφερόμενος στις συζητήσεις, σημείωσε ότι γίνονται σε «ένα τελείως διαφορετικό πλαίσιο, με διαφορετικές απόψεις, αλλά όχι αντιπαραθέσεις», αντιδιαστέλλοντάς το προφανώς με το κλίμα που επικρατούσε στις συναντήσεις με τους θεσμούς το προηγούμενο διάστημα που η Ελλάδα βρισκόταν σε καθεστώς μνημονίων.

Ο κατώτατος μισθός

Στα εύκολα των συζητήσεων ήταν αύξηση του κατώτατου μισθού, η οποία, σύμφωνα  με πηγές του υπουργείου εργασίας αναμένεται να υπογραφεί εντός της εβδομάδας από την υπουργό Έφη Αχτσιόγλου. Οι εκπρόσωποι των θεσμών ενημερώθηκαν  για το πόρισμα της επιτροπής εμπειρογνωμόνων και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή επανέλαβε ότι είναι σύμφωνη με την αύξηση, σημειώνοντας ότι αυτή θα πρέπει να είναι προσεκτική.

Κυβερνητικός αξιωματούχος ανέφερε πάντως ότι το ποσοστό της αύξησης του κατώτατου μισθού αποτελεί δικαιοδοσία της κυβέρνησης, ενώ το υπουργείο προσανατολίζεται σε μία αύξηση της τάξης του 8% και παράλληλη κατάργηση του υπο-κατώτατου μισθού. Η  υπουργός ανέφερε ωστόσο, ότι το ακριβές επίπεδο της αύξησης θα ανακοινωθεί από τον Πρωθυπουργό, μετά από έγκριση του υπουργικού συμβουλίου και στην συνέχεια η ίδια θα υπογράψει την υπουργική απόφαση για την αύξηση που θα ισχύσει από την 1^η Φεβρουαρίου.

Στις συζητήσεις θίχτηκε και το ζήτημα  του ρίσκου που προκύπτει από κάποιες δικαστικές αποφάσεις διεκδίκησης αναδρομικών, για τις οποίες οι εκπρόσωποι των θεσμών εκφράζουν ανησυχίες. Στην κυβέρνηση ωστόσο εκτιμούν ότι δεν υπάρχει άμεση ανησυχία και ότι αυτό το ζήτημα θα διευθετηθεί με τους θεσμούς, όταν και αν προκύψει.

Διαμηνύουν επίσης ότι θα αντιμετωπιστούν διαφορετικά τα επιμέρους ζητήματα με κριτήριο το αν πρόκειται για εφάπαξ δαπάνη (αναδρομικά) ή για μόνιμα μέτρα (επαναφορά επιδομάτων), αλλά και από το εάν θα πρόκειται για μεγάλη ή μικρή δαπάνη. Υποστηρίζουν μάλιστα ότι και οι θεσμοί κατανοούν ότι πρόκειται για ένα εξωγενές ζήτημα, το οποίο δεν προκύπτει από την κυβερνητική πολιτική.

«Κόκκινα» δάνεια και νόμος Κατσέλη

Το κλίμα δεν ήταν ίδιο όμως στις συζητήσεις για την εφαρμογή της στρατηγικής εξυγίανσης των μη εξυπηρετούμενων δανείων και της αναθεώρησης του νόμου περί προστασίας της πρώτης κατοικίας (νόμος Κατσέλη).

Στην ανακοίνωσή τους οι θεσμοί ανέφεραν ότι η συζήτηση για το θέμα ήταν διεξοδική, κάτι που επιβεβαιώνουν και κυβερνητικοί αξιωματούχοι, τονίζοντας παραλλήλως ότι το θέμα δεν εντάσσεται στην δεύτερη αξιολόγηση. Οι ίδιοι υποστηρίζουν ότι το θέμα της αντιμετώπισης των «κόκκινων» δανείων δεν θα περιλαμβάνεται στην έκθεση της Κομισιόν, όμως η κυβέρνηση θέλει και θα επιδιώξει να πάρει, το συντομότερο δυνατόν, την έγκριση της Γενικής Διεύθυνσης Ανταγωνισμού της Κομισιόν (DGcomp) για το σχέδιο της σχετικά με τις κρατικές εγγυήσεις και την επιδότηση των δόσεων.

Πληροφορίες μάλιστα θέλουν και το σχέδιο για τις 120 δόσεις προς την εφορία να εντάσσεται στο υπό διαμόρφωση γενικότερο εξωδικαστικό πλαίσιο για τα «κόκκινα» δάνεια και το διάδοχο σχήμα του «νόμου Κατσέλη». Αυτός είναι και ο λόγος, όπως σημειώνουν κυβερνητικοί παράγοντες, που το θέμα των δόσεων συζητήθηκε σε τεχνικό κλιμάκιο και όχι με τους επικεφαλής των θεσμών. Οι ίδιοι αφήνουν μάλιστα ανοιχτό το ενδεχόμενο να ανακοινωθούν περισσότερες λεπτομέρειες τις επόμενες εβδομάδες.

Οι τραπεζίτες

Το σχέδιο του υπουργείου Οικονομικών για τη μείωση των κόκκινων δανείων, το στηρίζει πάντως και ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος, Γιάννης Στουρνάρας. Το γεγονός αυτό οδηγεί κάποιους ανεξάρτητους παρατηρητές στην εκτίμηση, ότι πρόκειται για μια επί τα χείρω, σε ό,τι αφορά την ασφάλεια των δανειοληπτών, επέκταση του νόμου Κατσέλη.

Την στήριξή του, ο Γιάννης Στουρνάρας, την ανακοίνωσε σε εκδήλωση της Ελληνικής Ένωσης Τραπεζών (ΕΕΤ) στην Φρανκφούρτη. Προειδοποίησε ωστόσο, ότι ακόμη και αν επιτευχθούν πλήρως οι επιχειρησιακοί στόχοι για την μείωση των κόκκινων δανείων μέχρι το τέλος του 2021, πάλι το συνολικό απόθεμα θα είναι σημαντικά μεγαλύτερο από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο. Αυτό βεβαίως απαιτεί πρόσθετα μέτρα, κάτι που ζήτησε ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος για να δοθεί, όπως είπε, μια αποφασιστική και συστηματική λύση στο πρόβλημα των μη εξυπηρετούμενων δανείων.

Στην ίδια εκδήλωση ο πρόεδρος της Ελληνικής Ένωσης Τραπεζών (ΕΕΤ) Νικόλαος Καραμούζης,  χαρακτήρισε «καλοδεχούμενα» τα πλάνα που ετοιμάζουν παραλλήλως η Τράπεζα της Ελλάδος και το υπουργείο Οικονομικών, ενώ οι εκπρόσωποι των Τραπεζών αναφέρθηκαν στα δικά τους προγράμματα με στόχο την μείωση των «κόκκινων δανείων».

Μήνυμα με νόημα από τον Παυλόπουλο

Την ίδια ημέρα, ο Προκόπης Παυλόπουλος, υποδεχόμενος στο Προεδρικό Μέγαρο τα μέλη του Δ.Σ της ΠΟΜΙΔΑ (Πανελλήνια Ομοσπονδία Ιδιοκτητών Ακινήτων), καθώς και μέλη της Διεθνούς Ενώσεως Ιδιοκτητών Ακινήτων (UIPI), δήλωνε ότι «το δικαίωμα στην ιδιοκτησία είναι ένας από τους πυλώνες της αντιπροσωπευτικής δημοκρατίας και της ελεύθερης οικονομίας της αγοράς».

Χαρακτηρίζοντας μάλιστα το δικαίωμα στην ιδιοκτησία ως ένα από τα πλέον θεμελιώδη δικαιώματα του ανθρώπου, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας επισήμανε ότι η αποδυνάμωσή του οδηγεί σε αντίστοιχη αποδυνάμωση των αντηρίδων της αντιπροσωπευτικής δημοκρατίας, αλλά και της ίδια της ελεύθερης οικονομίας της αγοράς.

Υπογράμμισε τέλος ότι η αποδόμηση αυτού του δικαιώματος πρέπει να μας προβληματίσει και για τις αιτίες που ευνοούν, σε όλες σχεδόν τις χώρες της ΕΕ, την γέννηση μορφωμάτων λαϊκισμού που επιβουλεύονται, ευθέως, το ευρωπαϊκό οικοδόμημα.

Το ΔΝΤ ως σύμβουλος

Στο θέμα των «κόκκινων» δανείων αναφέρθηκε και το ΔΝΤ, το οποίο μετείχε στις συναντήσεις με συμβουλευτικό ρόλο. Στην ανακοίνωσή του μάλιστα επαναδιατυπώνει την πάγια θέση του για την αναγκαιότητα  ταχύτερης μείωσης των μη εξυπηρετούμενων δανείων.

Επιπλέον καλεί τις ελληνικές αρχές «να επανεξετάσουν το σχεδιασμό του νομικού πλαισίου αφερεγγυότητας υπερχρεωμένων φυσικών προσώπων και νοικοκυριών και να διευκολύνουν την αποδοτική χρήση των ηλεκτρονικών πλειστηριασμών και των εξωδικαστικών μηχανισμών».

Καμπανάκι χτύπησε το ΔΝΤ και για τους κινδύνους που απορρέουν από μια σειρά δικαστικών αποφάσεων σχετικά με τα ασφαλιστικά και τα εργασιακά, θέμα που προβληματίζει και τους ευρωπαϊκούς θεσμούς, ενώ για την αύξηση του κατώτατου μισθού θεωρεί ότι θα πρέπει να είναι συμβατή με την αύξηση της παραγωγικότητας. Σε ό, τι αφορά πάντως τις χρηματοδοτικές ανάγκες του Δημοσίου σημειώνει ότι παραμένουν διαχειρίσιμες, ενώ διαπιστώνει περαιτέρω επιτάχυνση της ανάπτυξης και της δημιουργίας νέων θέσεων εργασίας μέσα στο 2019.