Τα “ανδραγαθήματα” του ΦΠΑ ξανά στα πρωτοσέλιδα – Ποιος ευθύνεται για το έγκλημα

Πρόσφατα, 12 Σεπτεμβρίου του 2020, έκανε την εμφάνισή του στα περισσότερα ΜΜΕ το ακατανίκητο “τέρας”, που φέρει το όνομα ΦΠΑ, με αφορμή την δημοσίευση της έκθεσης της Κομισιόν, όπου αναφέρεται ότι η Ελλάδα από το 2000 έως το 2018 έχει χάσει έσοδα 115 δισ. ευρώ! Για το δε 2018 η Ελλάδα είχε τη χειρότερη επίδοση στην Ευρωζώνη μετά τη Ρουμανία.

Όταν λέμε χάνει η Ελλάδα έσοδα σημαίνει ότι οι πολίτες πλήρωσαν αυτόν τον λογαριασμό στους εισπράκτορες του ΦΠΑ, δηλαδή τους επιχειρηματίες οι οποίοι δεν τον απέδωσαν, ως όφειλαν, στο δημόσιο ταμείο. Δεν έφταναν τα απαράδεκτα μνημόνια, ο κοσμάκης κλήθηκε να πληρώνει και αυτόν τον λογαριασμό για να κάνει κάποιους εισπράκτορες του ΦΠΑ δισεκατομμυριούχους! Άραγε, ποιός ευθύνεται γι΄αυτό το έγκλημα;

Ο αυτουργός είναι η ίδια η Κομισιόν, η οποία καθιέρωσε αυτή την οδηγία και η Ελλάδα ήταν υποχρεωμένη να την εφαρμόσει από το 1986. Ο ηθικός αυτουργός είναι το σύνολο του πολιτικού προσωπικού της ΕΕ. Η οδηγία αυτή είναι ένας από τους νόμους που, αντικειμενικά, παράγει έγκλημα ενώ είναι άδικος: Πλούσιοι και φτωχοί πληρώνουν τον ίδιο φόρο, ενώ στους άμεσους φόρους υπάρχει κλίμακα που διαφοροποιεί το ποσοστό φόρων με βάση το εισόδημα. O λόγος που η Κομισιόν επέλεξε αυτόν τον τρόπο για να αυξήσει αυτή την άδικη από πλευράς κοινωνικής πολιτικής φορολόγηση των πολιτών ήταν γιατί οι πολιτικοί δεν αρέσκονται να αυξάνουν τους φόρους γενικά, πόσο μάλλον τους άμεσους, λόγω του ότι κινδυνεύουν να χάσουν την εκλογική τους πελατεία.

Έτσι επινόησαν τον ΦΠΑ, όπου, όταν κάποιος αγοράζει ένα προϊόν, καλείται να πληρώσει εκτός από την αξία του και τον συντελεστή ΦΠΑ που διαφέρει από ομάδα σε ομάδα προϊόντων. Το πρόβλημα με αυτόν τον φόρο είναι ότι αρκετοί από τους εισπράκτορες αυτού του φόρου, που ανέρχεται συνολικά σε 6 με 7 δισ. ευρώ ετησίως, δεν τον αποδίδουν στο δημόσιο ταμείο και, επιπλέον, ότι φτωχοί και πλούσιοι πληρώνουν τον ίδιο φόρο.

Το 1986 παρά τις προσπάθειες που έγιναν, ιδιαίτερα από τον τότε υπουργό Εθνικής Οικονομίας Γεράσιμο Αρσένη, για την μη εφαρμογή αυτής της οδηγίας δεν κατέστη δυνατόν να αποφευχθεί η εφαρμογή της. Αλλά τότε δεν υπήρχε και κάποια αρνητική εμπειρία σε ότι αφορά την δυνατότητα είσπραξης του νέου τύπου φόρου. Σήμερα έχουμε αρκετή εμπειρία σε ότι αφορά τις δυσκολίες είσπραξης αυτού του φόρου και υπάρχουν δυνατά επιχειρήματα για αλλαγή αυτού του καθεστώτος.

7 δισ. στις τσέπες των φοροφυγάδων

Σε επίπεδο ΕΕ το ποσοστό μη είσπραξης του ΦΠΑ σε σχέση με το δυνητικό ποσό είσπραξης (αυτό υπολογίζεται σε περίπου 1,5 τρισ. ευρώ ετησίως) είναι κοντά στο 10%. Στην Ελλάδα αυτό το ποσοστό είναι περίπου 30%! Σε ευρώ, για μεν ολόκληρη την ΕΕ είναι κοντά στα 150 δισ. το χρόνο και για την Ελλάδα κοντά στα 7 δισ. το χρόνο! Αυτό το ποσό μένει στις τσέπες αυτών που δεν τον αποδίδουν, δηλαδή των φοροφυγάδων και κάποιο σημαντικό κομμάτι από αυτό αποκτά τα χαρακτηριστικά του μαύρου χρήματος με τις ποικίλες του παρενέργειες στην κοινωνία μας, ιδίως αυτές που σχετίζονται με το έγκλημα.

Οι απώλειες δεν είναι μόνο αυτές, γιατί ο ΦΠΑ, πέρα από το έγκλημα, παράγει και άλλες δαπάνες για τον φορολογούμενο πολίτη, όπως δαπάνες για τη λειτουργία της συνολικής κρατικής υποδομής (ενεργής και συνταξιοδοτημένης) και δαπάνες που συνδέονται με τις προσπάθειες “πάταξης” του εγκλήματος σχετιζόμενα με τον ΦΠΑ (αστυνομία, δικαστήρια, φυλακές, τροφεία και συντήρησης των έγκλειστων στις φυλακές κτλ.). Δηλαδή στο ταμείο δεν φτάνουν ούτε τα μισά από αυτά που προϋπολογίζουν οι αρμόδιοι να εισπράξουν ετησίως.

Εάν πάρουμε για παράδειγμα τα στοιχεία του 2015 ο μέσος όρος φορολογικού συντελεστή δεν θα έπρεπε να ξεπερνά το 9% αντί του περίπου 19% που ήταν τότε. Διαβάζοντας τα δημοσιεύματα σε κανένα από αυτά δεν διαπίστωσα να γίνεται αναφορά σε ότι αφορά την κατάργηση του ΦΠΑ ή να προτείνεται κάτι άλλο για αντικατάσταση του τρόπου είσπραξής του προς όφελος όλων των πολιτών.

Το πρόβλημα ΦΠΑ, με απασχόλησε πιο έντονα, λόγω των μνημονίων, από το 2016, και τα αποτελέσματα της μελέτης μου, καθώς και πρόταση άλλου τρόπου είσπραξης του ποσού που τελικά καταλήγει σήμερα στο δημόσιο ταμείο, συμπεριλαμβάνονται και στις τρεις εκδόσεις του βιβλίου μου με την τελευταία υπό τον τίτλο Δούρειος Ίππος της Δημοκρατίας ( Εκδόσεις Άμμων). Η προσπάθειά μου για αλλαγές, που συμπεριλαμβάνει συζητήσεις με στελέχη κάποιων πολιτικών κομμάτων καθώς και σχετική αρθρογραφία στον τύπο, δεν έφερε κανένα αποτέλεσμα.

Ένας διαφορετικός τρόπος είσπραξης

Έτσι διατηρείται το φαγοπότι των 7 δισ. ευρώ εις την υγεία των φορολογουμένων. Το τελευταίο άρθρο μου σχετικά με το πρόβλημα του ΦΠΑ δημοσιεύτηκε τον Οκτώβριο του 2019 στo slpress.gr, όπου μεταξύ άλλων αναφερόμουνα και στις παρενέργειες που παράγει ο τρόπος είσπραξης του ΦΠΑ όπως:

• Το κόστος στην κοινωνία από τις επιβαλλόμενες από αυτό το καθεστώς υποδομές, εντός και εκτός του ευρύτερου τομέα του κράτους, παραμορφώνουν τις αναπτυξιακές προτεραιότητες της χώρας σε νευραλγικούς τομείς.
• Το κόστος στην κοινωνία από την υποβάθμιση του επιπέδου του πολιτισμού της χώρας που προκαλείται από την παραγόμενη εγκληματικότητα ως αποτέλεσμα του τρόπου είσπραξης του ΦΠΑ.

Ένας διαφορετικός τρόπος είσπραξης του ποσού που τελικά θα προκύπτει στο ταμείο θα μπορούσε να είναι η είσπραξή του ΦΠΑ απευθείας από τον κάθε αγοραστή-καταναλωτή αντί από τον μεσάζοντα πωλητή-επιχειρηματία. Τα στοιχεία μας λένε ότι ένα ετήσιο εισόδημα 12.000 ευρώ και κάτω δεν διαθέτει δυνατότητα αποταμίευσης. Άρα το μεγαλύτερο μέρος του ξοδεύεται σε καταναλωτικά προϊόντα.

Για εισοδήματα πάνω από αυτό κάποιοι γραμμικοί συντελεστές (μειούμενοι όσο αυξάνεται το εισόδημα) μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τον υπολογισμό του εισοδήματος που καταναλώνεται από πολίτες με υψηλότερα εισοδήματα. Με τον τρόπο αυτό, το κράτος θα εισπράττει τον προβλεπόμενο από τον προϋπολογισμό ΦΠΑ.

Τι προσφέρει μέθοδος αυτή

1. Θα αυξήσει την αγοραστική δύναμη των καταναλωτών, για το ποσό που τελικά καταλήγει στο δημόσιο ταμείο, κατά περίπου 10%.
2. Θα δημιουργήσει υγιή ανταγωνισμό στην αγορά, ενώ οι επιχειρηματίες, που σήμερα δεν αποδίδουν τον ΦΠΑ, με το νέο καθεστώς, ή θα ξεβράζονται από την αγορά ή θα αναμορφώνονται.
3. Θα μειώσει την εγκληματικότητα.
4. Θα δημιουργήσει περίσσευμα εργαζομένων στο δημόσιο, καθώς και αντίστοιχη σε αριθμό μείωση προσλήψεων στο δημόσιο.
5. Θα απελευθερώσει ελεγκτές που θα διατεθούν στη μάχη κατά των υπόγειων διαδρομών μονοπωλιακών κέντρων που καθορίζουν τις τιμές των προϊόντων με στόχο την ασύδοτη αισχροκέρδεια.
6. Δεν θα κάνει φοροκλέπτες επιχειρηματίες εκατομμυριούχους με λεφτά των φορολογουμένων.
7. Θα κάνει πιο ανταγωνιστική την οικονομία.

Ο θεσμός του ΦΠΑ για τα εισαγόμενα και εξαγόμενα προϊόντα διατηρείται ως έχει, με τη διαφορά ότι τώρα τα σημεία ελέγχου απόδοσης του ΦΠΑ περιορίζονται, σε αριθμό, θεαματικά. Τον προτεινόμενο τρόπο είσπραξης του ΦΠΑ από τον αγοραστή και όχι από τον πωλητή, τελικά, τον υιοθέτησε το 2018, πειραματικά μέχρι το τέλος του 2021, και η ευρωπαϊκή υπηρεσία αρμόδια για τον ΦΠΑ που ανησύχησε και αυτή για το μεγάλο φαγοπότι. Περιορίστηκε βέβαια η εφαρμογή του για τιμολόγια πάνω από 17.000 ευρώ.

Ο νέος τρόπος είσπραξης του ισοδύναμου εσόδου ΦΠΑ θα εξοικονομεί ετησίως περισσότερο από 2 ΕΝΦΙΑ προς όφελος των φορολογούμενων πολιτών! Δίνει δε τη δυνατότητα να διαφοροποιεί τον συντελεστή φορολόγησης ανάλογα με το ετήσιο εισόδημα του κάθε πολίτη. Αυτό που χρειαζόμαστε επομένως είναι πολιτική βούληση με στόχο την αλλαγή του καθεστώτος που επικρατεί σήμερα στην ΕΕ και το οποίο αφαιρεί με άδικο και εγκληματικό τρόπο εισόδημα από όλους τους πολίτες.