Τα σχέδια για να διατηρήσει η ΕΕ ισχυρή ναυτιλία απέναντι σε Ασία και ΗΠΑ

Συγκεκριμένα, οι ευρωπαϊκοί φορείς εκμετάλλευσης πλοίων ελέγχουν το 44% του παγκόσμιου συνόλου πλοίων μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων, το 35% των δεξαμενόπλοιων, το 33% των πλοίων μεταφοράς φυσικού αέριου (LNG) και το 30% των πλοίων μεταφοράς χύδην φορτίου, καθιστώντας την ΕΕ ηγέτιδα δύναμη στο διεθνές θαλάσσιο εμπόριο. Οι μελετητές υπογράμμισαν ότι το ισχύον ρυθμιστικό και φορολογικό πλαίσιο της ΕΕ είναι αυτό που ευνοεί την ανταγωνιστικότητα της Ναυτιλίας. Ωστόσο, για να διατηρηθεί το ανταγωνιστικό πλεονέκτημα προτείνεται η εφαρμογή μιας νέας ευρωπαϊκής στρατηγικής στη ναυτιλία, με έμφαση στην ενίσχυση των επενδύσεων σε “καθαρές” τεχνολογίες και καύσιμα, τη μείωση του διοικητικού φόρτου και την ευθυγράμμιση με τους διεθνείς κανονισμούς.

Τα συμπεράσματα των δύο μελετών διαμόρφωσαν το πλαίσιο διαλόγου και έδωσαν τον τόνο στις συζητήσεις, στη διάρκεια της Ευρωπαϊκής Διάσκεψης για τη Ναυτιλία– European Shipping Summit 2025 (ESS)-, που πραγματοποιήθηκε στις 19 και 20/3 στις Βρυξέλλες, με τους παράγοντες της ναυτιλιακής βιομηχανίας να ασκούν πίεση προς τα νομοθετικά όργανα της ΕΕ για την διαμόρφωση μιας μακροπρόθεσμης στρατηγικής, που εξισορροπεί τη βιωσιμότητα και την παγκόσμια ανταγωνιστικότητα.

Το ξεκάθαρο μήνυμα ήταν, όπως έγραψε στην βρετανική Lloyd’s List ο ειδικός αρθρογράφος Linton Nightingale, ότι η ναυτιλιακή βιομηχανία της Ευρώπης είναι έτοιμη και πρόθυμη, αλλά λείπει η πολιτική υποστήριξη, η σαφήνεια και η καθοδήγηση. Κάντε το σωστό και η Ευρώπη μπορεί να βρίσκεται στην πρώτη γραμμή της «πράσινης» μετάβασης, διαμηνύει η ναυτιλιακή βιομηχανία, σημειώνοντας πάντως ότι μια αποτυχία δράσης θα μπορούσε να οδηγήσει την Ευρώπη να μείνει γρήγορα πίσω από τους περιφερειακούς ανταγωνιστές της, κυρίως στην Ασία και τις ΗΠΑ.

«Εάν η Ευρώπη ενεργήσει αποφασιστικά, μπορεί να πρωτοστατήσει στη θαλάσσια καινοτομία, διασφαλίζοντας τη θέση της ως κέντρου βιώσιμης ναυτιλίας και προηγμένης ναυπηγικής», ανέφερε σε άρθρο της στη Lloyd’s List η πρόεδρος της Ένωσης Ελλήνων Εφοπλιστών (ΕΕΕ) Μελίνα Τραυλού, με την ευκαιρία της Διάσκεψης.

“Κλειδί” η χρηματοδότηση για τη ναυτιλία

Η εξασφάλιση χρηματοδότησης για επενδύσεις σε νέες τεχνολογίες, καινοτομία αλλά και τη “γεφύρωση” του χάσματος τιμών μεταξύ “πράσινων” και ορυκτών καυσίμων είναι “κλειδί” , όπως αποτυπώθηκε σε παρεμβάσεις, για να αποτελέσει ευκαιρία η “πράσινη” μετάβαση. Όπως υπογράμμισε η κ. Τραυλού απαιτούνται «σημαντικές επενδύσεις ύψους 39 δισ. ευρώ ετησίως από το 2031 έως το 2050, σύμφωνα με την έκθεση Ντράγκι».

«Ωστόσο, αυτή τη στιγμή της έντονης ανάγκης για χρηματοδότηση, οι αυστηρότερες κεφαλαιακές απαιτήσεις της ΕΕ για τις τράπεζες» έχουν οδηγήσει σε μείωση των χρηματοδοτήσεων στα πλοία. «Ωστόσο, η ενεργειακή μετάβαση είναι μια ευκαιρία», σημειώνει η ίδια. «Για τη γεφύρωση του χάσματος τιμών μεταξύ εναλλακτικών και ορυκτών καυσίμων και για στοχευμένη οικονομική στήριξη για πράσινες τεχνολογίες, συμπεριλαμβανομένων λύσεων δέσμευσης άνθρακα», επισημαίνει η πρόεδρος της ΕΕΕ «αποφασιστική δράση μπορεί να συνεπάγεται η χρήση του Ταμείου Καινοτομίας και του Επενδυτικού Σχεδίου Αειφόρων Μεταφορών της ΕΕ».

Στο ίδιο μήκος κύματος και η Ολλανδέζα πρόεδρος της ECSA, Karin Orsel υποστήριξε ότι για την ανάπτυξη της καινοτομίας πρέπει να υπάρξει χρηματοδότηση της ευρωπαϊκής βιομηχανικής βάσης από τα έσοδα των εθνικών και του ευρωπαϊκού συστήματος εμπορίας ρύπων (EU ETS). «Τα κράτη μέλη της ΕΕ πρέπει να χρησιμοποιήσουν τα 9 δισ. ευρώ των νέων εσόδων των ευρωπαϊκού συστήματος εμπορίας ρύπων της ναυτιλίας για να υποστηρίξουν την παραγωγή καθαρών καυσίμων… να δημιουργήσουν βιομηχανική ικανότητα στην Ευρώπη και να γεφυρώσουν το τεράστιο χάσμα τιμών μεταξύ συμβατικών και καθαρών καυσίμων, τα οποία μπορεί να είναι έως και πέντε φορές ακριβότερα από τις τρέχουσες τιμές που καταβάλλονται», είπε η Orsel.

Σε αυτό το σημείο να πούμε ότι έρευνα που εκπονήθηκε για λογαριασμό του Παγκοσμίου Συμβουλίου Ναυτιλίας (WSC) και παρουσιάστηκε στην Διάσκεψη διαπιστώνει ότι “πράσινα” καύσιμα είναι ακριβότερα ακόμα και κατά 629% από ορυκτά, γεγονός που τα καθιστά εμπορικά μη βιώσιμα όπως είπε ο Joe Kramek, πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος του Παγκόσμιου Συμβουλίου Ναυτιλίας.

«Σήμερα, περίπου 200 πλοία τακτικών γραμμών είναι ήδη ικανά να λειτουργούν με ανανεώσιμα καύσιμα, με επιπλέον 700 πλοία να φθάνουν στο νερό μέχρι το 2030. Ωστόσο, για να αξιοποιήσουν τις δυνατότητές τους για μειώσεις GHG, αυτά τα πλοία χρειάζονται ανανεώσιμα καύσιμα», ανέφερε ο ίδιος. Και πρόσθεσε: «Ωστόσο, με το βιομεθάνιο να έχει 169% υψηλότερη τιμή από το ορυκτό (φυσικό αέριο) LNG, τη βιομεθανόλη 469% πιο ακριβή από το VLSFO (Very Low Sulphur Fuel Oil- Καύσιμο με χαμηλή περιεκτικότητα σε θείο) και την ηλεκτρονική μεθανόλη να κοστίζει 626% περισσότερο, αυτά τα καύσιμα θα παραμείνουν εμπορικά μη βιώσιμα χωρίς στοχευμένα ρυθμιστικά μέτρα».

Από την άλλη πλευρά, πάντως, η κ. Λιάνα Γούτα, γενική διευθύντρια της FuelsEurope, η οποία εκπροσωπεί την ευρωπαϊκή βιομηχανία παραγωγής καυσίμων, διατύπωσε το ερώτημα για το πως μπορεί ο τομέας να κινητοποιήσει αυτές τις ιδιωτικές επενδύσεις για την εκπλήρωση των απαιτήσεων των ανανεώσιμων καυσίμων ελλείψει μιας ισχυρής επιχειρηματικής υπόθεσης. «Χρειαζόμαστε κανονιστική σαφήνεια, σταθερότητα και προβλεψιμότητα. Φυσικά, έχουμε τους στόχους του FuelEU Maritime έως το 2050, δίνοντας μια ασφάλεια της ζήτησης, αλλά πρέπει επίσης να έχουμε σαφήνεια σε άλλους κρίσιμους νομοθετικούς φακέλους, όπως του ευρωπαϊκού συστήματος εμπορίας ρύπων μετά το 2030 γιατί οι επενδύσεις μας έχουν κύκλο πολλών ετών», είπε.

Η ναυπηγική βιομηχανία

Τέλος, ενδιαφέρον έχει ότι οι ευρωπαίοι εφοπλιστές (ECSA) και η Sea Europe, που εκπροσωπεί ναυπηγεία από 16 ευρωπαϊκά κράτη, με κοινή δήλωσή τους καλούν την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να συμπεριλάβει τον ναυτιλιακό τομέα, συμπεριλαμβανομένων των ναυτιλιακών εταιρειών, ναυπηγείων και κατασκευαστών εξοπλισμού, στην Ευρωπαϊκή Στρατηγική για τη Βιομηχανική Ναυτιλία καθώς και στο Επενδυτικό Σχέδιο Βιώσιμων Μεταφορών.

«Σήμερα, Ευρωπαίοι εφοπλιστές και ευρωπαίοι κατασκευαστές ναυπηγείων και ναυτιλιακού εξοπλισμού ενώνουν τις δυνάμεις τους και καλούν την Επιτροπή να συμπεριλάβει τον ναυτιλιακό τομέα στην επερχόμενη Ευρωπαϊκή Ναυτιλιακή Βιομηχανική Στρατηγική και στο Επενδυτικό Σχέδιο Αειφόρων Μεταφορών» «Και οι δύο πρωτοβουλίες θα πρέπει να διασφαλίζουν τη διεθνή ανταγωνιστικότητα της ευρωπαϊκής ναυτιλίας, η οποία αποτελεί προϋπόθεση για ένα ισχυρό και ανταγωνιστικό ευρωπαϊκό θαλάσσιο βιομηχανικό σύμπλεγμα.

»Η αντιμετώπιση του διευρυνόμενου χάσματος καινοτομίας στην Ευρώπη είναι ο μόνος τρόπος για να ενισχυθεί η ευρωπαϊκή βιομηχανική βάση. Η οικονομική υποστήριξη από τα εθνικά έσοδα και τα έσοδα του ETS της ΕΕ πρέπει να ενισχύσει την υιοθέτηση καθαρής τεχνολογίας και καυσίμων», δήλωσε ο Σωτήρης Ράπτης, Γενικός Γραμματέας της ECSA.