Tabula rasa το μνημόνιο Τουρκίας-Λιβύης – Η μεγάλη μπλόφα

Σε τούτη εδώ τη χώρα πρέπει επιτέλους να καταφέρουμε να συνεννοηθούμε για να μπορέσουμε να δράσουμε σε ένα περιβάλλον, το οποίο αλλάζει οβιδιακά και να επεξεργαστούμε πολιτική. Την εβδομάδα που πέρασε είδε το φως της δημοσιότητας μια “είδηση” που κυριάρχησε στα ΜΜΕ. Αρχικά η είδηση αυτή έκανε λόγο για «συμφωνία χάραξης ΑΟΖ μεταξύ Λιβύης και Τουρκίας», την οποία υποτίθεται ότι πήγαν στον ΟΗΕ κιόλας.

Κατόπιν διαβάσαμε ότι επρόκειτο απλά «για μία μακροσκελή επιστολή προς τον ΟΗΕ». Μετά σε τρίτη φάση, ακούσαμε για μια «συμφωνία μεταξύ των δύο χωρών που καθορίζει τις μεταξύ τους ΑΟΖ και εξαφανίζει την Ελληνική». Κατόπιν, «οι συμφωνίες έγιναν δύο εκ των οποίων η δεύτερη είναι στρατιωτική». Ποιος είναι αυτός ή αυτοί άραγε που δίνουν τόσο λανθασμένες πληροφορίες στους Έλληνες πολίτες; Είναι κάποιοι ατάλαντοι και τυχάρπαστοι διαμορφωτές της κοινής γνώμης ή κάτι πιο σύνθετο και πολύ χειρότερο;

Μήπως τελικά ο Ερντογάν σε συνεργασία με συγκεκριμένες πολυεθνικές έχει καταφέρει να διεισδύσουν για τα καλά στο ελληνικό μιντιακό σύστημα και διασπείρουν ό,τι τους συμφέρει; Για να βάλουμε τα πράγματα σε μια σειρά, αρχικά, να εξηγήσουμε τι έγινε σχετικά με την AOZ με μία λέξη: Τίποτα! Δεν υπήρξε καμία συμφωνία για την AOZ Τουρκίας-Λιβύης, διότι εκ των πραγμάτων δεν μπορεί να υπάρξει κάτι τέτοιο.

Γι’ αυτό και στην συνάντηση Ερντογάν-Σάρατζ απαγορεύτηκαν οι κάμερες. Είναι γνωστό ότι όταν δύο χώρες επιτυγχάνουν παγκοσμίου εμβέλειας συμφωνίες, τότε παρουσιάζεται το πλήρες κείμενο της συμφωνίας (agreement) και οι υπογραφές πέφτουν παρουσία του Τύπου, τόσο για επικοινωνιακούς λόγους όσο και για λόγους τεκμηρίωσης της συμφωνίας. Μιας συμφωνίας που θα γίνει αντικείμενο επεξεργασίας από Διεθνείς Οργανισμούς περί της Ναυσιπλοΐας, της Αλιείας και της Αεροπλοΐας.

Στην περίπτωσή μας, όχι απλά απαγορεύτηκαν οι κάμερες κατά την δίωρη συνάντηση στην Κωνσταντινούπολη αλλά δεν ενημερώθηκε κανείς για το περιεχόμενο της εν λόγω συμφωνίας. Ουδείς την έχει δει, ουδείς γνωρίζει τι υπέγραψαν αυτοί οι δυο απίστευτοι τύποι. Για τα διεθνή πεπραγμένα, η Τουρκία δεν συνορεύει με την Λιβύη ούτε στα όνειρα του πιο ευφάνταστου νέο-Οθωμανού.

Γνήσια “ντουλάντα”

Παράλληλα, η Λιβύη βρίσκεται σε εμφύλιο, με αποτέλεσμα να έχει μια κυβέρνηση που δεν αναγνωρίζεται από όλους. Προ ημερών, μάλιστα, αναγκάστηκε να εκδώσει ανακοίνωση για ένα νόμιμο πρεσβευτή της σε χώρα της Αφρικής ότι δεν τον αναγνωρίζει ως εκπρόσωπό της στην χώρα αυτή! Τέτοιες απίστευτες καταστάσεις συμβαίνουν σχεδόν καθημερινά στην Λιβύη.

Έχουμε δηλαδή από τη μία τον Ερντογάν να συμπεριφέρεται ως γνήσια …”ντουλάντα” (έτσι έλεγαν οι Μικρασιάτες τους Τούρκους μικροαπατεώνες που δεν ήξεραν καν να κάνουν απατεωνιές). Από την άλλη έχουμε τη Λιβύη, που εκ των πραγμάτων δεν μπορεί να προβεί σε διμερείς κρατικές συμφωνίες αφού σπαράσσεται από εμφύλιο πόλεμο, να σύρεται εκβιαστικά από τον Ερντογάν σε ανύπαρκτες συμφωνίες.

Η Λιβύη μπορεί να αποκτήσει μια νέα κυβέρνηση αν νικήσει ο Χαφτάρ. Και πολύ χειρότερα, αν ο Χαφτάρ επικρατήσει σε τμήμα μόνο της Λιβύης μπορεί να προκύψουν δύο νέες χώρες γεωγραφικά. Σε μια τέτοια περίπτωση, για ποια συμφωνία θα μιλάει η Τουρκία; Γι’ αυτό και στα ενεργειακά, μετά το ξέσπασμα του εμφυλίου, άπαντες σταμάτησαν τις συμφωνίες με την Λιβύη. Ακόμα και η Τουρκία, παρότι έχει κερδίσει πριν τον πόλεμο ένα διαγωνισμό εξόρυξης πετρελαίου στη Λιβύη.

Φαίνεται, όμως, ότι κάποιες ιδιωτικές πολυεθνικές, όπως θα δείτε παρακάτω, ρισκάρουν να προχωρήσουν σε συμφωνίες “μοιρασιάς” μεταξύ τους, προφανώς γιατί δεν μπορούν να περιμένουν άλλο το νικητή του πολέμου. Ή μπορεί να θέλουν να προμοτάρουν κάποιον με σκοπό να νικήσει. Παρόλα αυτά, η ελληνική κυβέρνηση έπεσε στην παγίδα του Ερντογάν και κάλεσε τον πρέσβη της Λιβύης, επιβεβαιώνοντας και τώρα ότι τον αναγνωρίζει ως νόμιμο εκπρόσωπο της Λιβύης. Αν θέλουμε να είμαστε σοβαροί ως χώρα, η ελληνική κυβέρνηση είχε μόνη επιλογή να απελάσει χωρίς διατυπώσεις τον Λίβυο πρέσβη και να δηλώσει ότι αναγνωρίζει τον Χαφτάρ. Δεν το έκανε.

Επί της ουσίας τώρα. Συμφωνία με όρους (terms of agreement) δεν υπάρχει. Και δεν είναι καν απολύτως σίγουρο αν υπάρχει έστω κι αυτό το Μνημόνιο Κατανόησης που λέγεται ότι υπέγραψαν (Μemorandum of understanding). Εάν υπέγραψαν κάτι οι Ερντογάν και Σάρατζ, σίγουρα αυτό δεν ήταν μια διεθνή συμφωνία, μιας και οι πέτρες στη διπλωματία γνωρίζουν ότι κάτι τέτοιο δεν μπορεί να συμβεί στην παρούσα συγκυρία.

Μαύρη προπαγάνδα

Πιο κοντά στην αλήθεια βρέθηκε το Al Jazzera και η τουρκική εφημερίδα Σαμπάχ. Από την αρχή ανέφεραν ότι ο Ερντογάν με τον Σάρατζ συζήτησαν για ένα «Memorandum of Unerstanding on maritime security and rights». Δηλαδή, με απλά λόγια έδωσαν τα χέρια ότι θα προστατέψουν την περιοχή από τους Αιγύπτιους, Ιταλούς και Έλληνες ψαράδες. Διότι υπογραφή συμφωνίας για ΑΟΖ δεν υπήρξε ποτέ. Γι’ αυτό ο Ερντογάν μίλησε για τα δικαιώματα των Τούρκων ψαράδων!

Πρόκειται δηλαδή για μια μπλόφα, για μια ημιτελή επιχείρηση μαύρης προπαγάνδας του Ερντογάν. Κι επειδή ήταν ημιτελής, δυο μέρες αργότερα είπαν ότι υπέγραψαν και ένα Μνημόνιο στρατιωτικής συνεργασίας, προφανώς για να μετρήσουν τις ελληνικές αντιδράσεις καθώς και τις αντιδράσεις της ExxonMobil και της Total.

Είναι ηλίου φαεινότερο ότι ο Ερντογάν μαζί με την BP μετρούν αντιδράσεις και όταν θα συγκεντρώσουν τα στοιχεία που τους ενδιαφέρουν, τότε και μόνο τότε θα βάλουν την Τουρκία να δράσει σε ένα επόμενο επίπεδο. Αρκεί να διαπιστώσουν ότι η νέα ελληνική κυβέρνηση και η ExxonMobil-Total θα υποχωρήσουν στις διεκδικήσεις τους, ή τέλος πάντων θα βρουν χώρο έτσι ώστε να παίξουν στην επόμενη πίστα του παιχνιδιού!