Τελικώς οι κυρώσεις γονατίζουν την Ευρώπη όχι την Ρωσία

«Το να βασιστεί η Ευρώπη σε εναλλακτικούς προμηθευτές φυσικού αερίου δεν θα είναι αρκετό. Ακόμη και αν η Νορβηγία και το Αζερμπαϊτζάν αποστείλουν ό,τι μπορούν, οι παραδόσεις από τη Βόρεια Αφρική είναι κοντά στα επίπεδα του περασμένου έτους και οι εισαγωγές υγροποιημένου φυσικού αερίου βρίσκονται ήδη σε επίπεδα-ρεκόρ. Ακόμα κι αν η Ευρώπη καταφέρει να γεμίσει τις αποθήκες της στο 90%, εξακολουθεί να υπάρχει αυξημένος κίνδυνος σοκ εφοδιασμού, εάν υπάρξει πλήρης διακοπή ροών από την Ρωσία». (Φατίχ Μπιρόλ, εκτελεστικός διευθυντής του Διεθνούς Οργανισμού Ενέργειας, για τις κυρώσεις της ΕΕ).

Η οικονομική απάντηση στην εισβολή της Ρωσίας, φαίνεται να επιβαρύνει περισσότερο τον υπόλοιπο κόσμο από ότι την ίδια τη Ρωσία. Είναι εντυπωσιακή όμως η αβελτηρία ορισμένων πολιτικών της ΕΕ. Ο επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας Ζοζέπ Μπορέλ κάλεσε τους Ευρωπαίους να συνεχίσουν τις κυρώσεις κατά της Μόσχας και να «αντέξουν» απέναντι στην αύξηση των τιμών της ενέργειας και των τροφίμων, συνεπεία του πολέμου στην Ουκρανία. Επίσης δήλωσε πως «είναι ένα τεστ αντοχής για τις κοινωνίες μας, oι ευρωπαϊκές κοινωνίες δεν έχουν το περιθώριο να κουραστούν. Ευτυχώς δεν βομβαρδιστήκαμε, δεν αναγκαστήκαμε να φύγουμε από τα σπίτια μας. Όλος ο κόσμος υφίσταται τις συνέπειες αυτού του πολέμου».

Ο δε Bruno Lemaire δήλωσε, με σθένος και αυτοπεποίθηση: «Οι κυρώσεις είναι τρομερής αποτελεσματικότητας. Θα διεξαγάγουμε έναν ολοκληρωτικό οικονομικό και χρηματοπιστωτικό πόλεμο κατά της Ρωσίας. Θα προκαλέσουμε την κατάρρευση της ρωσικής οικονομίας». Δεν γνωρίζω αν η  ψυχανάλυση μπορεί να ερμηνεύσει τα φαινόμενα! Ο Αλβέρτος Αϊνστάιν είπε: «Δύο τινά είναι άπειρα. Το σύμπαν και η ανθρώπινη ανοησία. Για το πρώτο δεν είμαι βέβαιος».

H φωνή της λογικής της Ευρώπης είναι σε λανθάνουσα κατάσταση. Με ηγέτες τον Μπορέλ, την Φον ντερ Λάιεν, τον Μακρόν και τον Σολτς, έχει γίνει υποχείριο της Ουάσιγκτον, εξυπηρετώντας τα γεωπολιτικά της συμφέροντα, οδηγώντας τις οικονομίες σε ύφεση και στασιμοπληθωρισμό, φτωχοποιώντας παράλληλα τους πολίτες της. Εν μέσω συγκλονιστικών αλλαγών σε γεωπολιτικό και ενεργειακό επίπεδο, οι ηγεσίες της Ευρώπης δείχνουν κατώτερες των περιστάσεων, το ερώτημα που τίθεται είναι αν αδυνατούν να κατανοήσουν το διακύβευμα, ότι δηλαδή κινδυνεύει με κατάρρευση  η οικονομική ευημερία και η κοινωνική ειρήνη της ηπείρου ή άβουλα ποδηγετούνται από την άλλη πλευρά του Ατλαντικού.

Που πήγε η λογική

Η λογική έχει παραμερισθεί. Εφόσον, υποτίθεται, πρωτίστως ενδιαφέρονται για την ειρήνη και την αποφυγή περαιτέρω αιματοχυσίας, όφειλαν να εισηγηθούν από τις πρώτες μέρες του πολέμου μία συνάντηση των ηγετών της Δύσης με τον Πούτιν. Αυτή η κίνηση θα έφερνε σε δύσκολη θέση την Ουάσιγκτον, καθότι  ομολογημένος σκοπός της είναι η εξασθένηση της Ρωσίας, με ζητούμενο τη συνέχιση του πολέμου.

Σε αντίθεση, επιβάλλει εξοντωτικές κυρώσεις στη Ρωσία οι οποίες όμως δρουν αμφίδρομα, είναι καταστροφικές και για τα ίδια  κράτη–μέλη της ΕΕ. Κατ’ ουσίαν πυροβολεί τα ίδια της τα πόδια, μόνο και μόνο για να ικανοποιήσει τον αμερικανικό  σχεδιασμό, που είναι η επέκταση του ΝΑΤΟ προς Ανατολάς, η διάρρηξη των σχέσεων της Ευρώπης -κυρίως της Γερμανίας- με τη Ρωσία και στο βάθος η απορρύθμιση της Ρωσίας, με ενδεχόμενη προοπτική την “γιουγκοσλαβοποίησή” της.

Να τονισθεί βέβαια ότι η αποστασιοποίηση από το κυρίαρχο αφήγημα σήμερα είναι μεμπτή, είναι  επικίνδυνο να γράφει κάποιος οποιαδήποτε σκέψη, ή άποψη, για τον πόλεμο στην Ουκρανία, θέτοντας ζητήματα όπως είναι οι ιστορικές και γεωστρατηγικές πτυχές του. Οι Αμερικανοί δίνουν το σύνθημα  και οι Ευρωπαίοι σαγηνεμένοι χορεύουν τον χορό της καταστροφής τους. Απαιτείται η κοινή λογική για να αντιληφθεί κανείς,  ότι κάτι δεν πάει καλά, έχει επικρατήσει το παράλογο!

Συνέπειες των κυρώσεων

Οικονομικά καταστροφικό για την Ευρωπαϊκή Ένωση αποδεικνύεται το σχέδιο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για απεξάρτηση της Γηραιάς Ηπείρου από τα ρωσικά ορυκτά καύσιμα. Καθώς το κόστος της αποκαλούμενης «ενεργειακής μετάβασης», θα επιφέρει περαιτέρω δημοσιονομικά βάρη, θα επιτείνει την ενεργειακή κρίση που πλήττει ασύμμετρα τα αδύναμα κοινωνικά στρώματα και τρίτον θα εκτοξεύσει τον πληθωρισμό στα ύψη,  φέρνοντας εγγύτερα τα σύννεφα του στασιμοπληθωρισμού. Αναλυτές τονίζουν ότι το σχέδιο θα απαιτήσει τουλάχιστον 1 τρισεκατομμύριο ευρώ σε επενδύσεις. για την επίτευξη του βασικού στόχου της αύξησης της παραγωγής των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας.

Για «αποκάλυψη» στις τιμές των τροφίμων προειδοποίησε ο διοικητής της Τράπεζας της Αγγλίας, εν μέσω του σοκ που έχει προκαλέσει στις τιμές ο πόλεμος στην Ουκρανία. Να σημειωθεί ότι η Ρωσία και η Ουκρανία αντιπροσωπεύουν σχεδόν το ένα τρίτο του παγκόσμιου σιταριού και κριθαριού, καθώς και τα δύο τρίτα της παγκόσμιας προμήθειας ηλιελαίου.

Η Ουάσιγκτον παρότι διαφαίνεται ως η μόνη κερδισμένη από την ουκρανική κρίση, πληρώνει ένα μέρος του συνολικού κόστους. Ο Ed Yardeni της Yardeni Research δήλωσε, ότι το υψηλό κόστος καυσίμων μειώνει τους μισθούς των εργαζομένων. Εκτίμησε ότι ένα τυπικό νοικοκυριό των ΗΠΑ θα ξοδέψει πάνω από 4.800 δολάρια για βενζίνη φέτος, μια αύξηση κατά 2.000 δολαρίων σε σχέση με πέρυσι.

Στο νέο κόσμο που δημιουργείται, η ανάπτυξη του εμπορίου μεταξύ μη δυτικών κρατών στα νομίσματα κάθε χώρας θα ενταθεί, η Ρωσία θα μπορέσει να αντέξει χωρίς τις εξαγωγές που προορίζονται για τις δυτικές χώρες. Θα απαιτηθεί η υποδομή (αγωγοί φυσικού αερίου, σιδηρόδρομοι, αυτοκινητόδρομοι κ.λπ.), αλλά εντός δύο έως τριών ετών θα κατασκευαστούν.
Από τη δυτική πλευρά, θα δούμε μια πολύ ταχεία επιδείνωση του βιοτικού επιπέδου του πληθυσμού, διαφορετική στη φύση της και στην αγριότητά της, ανάλογα με τη χώρα. Αυτό θα μπορούσε να προκαλέσει κινήματα, με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, σε ορισμένες ιδιαίτερα εύθραυστες χώρες…

Έρχεται κοινωνική αναταραχή

Η έκρηξη στις τιμές των εμπορευμάτων οδηγεί στην καταστροφή εκατομμύρια νοικοκυριά σε ΗΠΑ και Ευρώπη, καθώς αναγκάζονται να διαθέσουν όλο και μεγαλύτερο μέρος του διαθέσιμου εισοδήματος για τις πληρωμές ενέργειας, με τους αναλυτές να φοβούνται το ενδεχόμενο κοινωνικής έκρηξης. Το κόστος ζωής φτωχοποιεί πολλούς ανθρώπους της εργατικής τάξης παγκοσμίως και έχει επίσης πυροδοτήσει κοινωνικές αστάθειες σε αρκετές χώρες.

Έρχονται δύσκολοι καιροί και το ερώτημα που γεννάται είναι για πόσο ακόμη δεν θα αντιδρούν οι λαοί  στη μείωση του επιπέδου ζωής τους. Αυτό που κυριαρχεί είναι ο συναισθηματισμός και η αλληλεγγύη στον ουκρανικό λαό, αλλά οι οικονομικές δυσκολίες και η αντίληψη του άτοπου του πράγματος, θα προκαλέσουν εν ευθέτω χρόνω κοινωνικές ταραχές. Γίνεται πια κατανοητό ότι οι κυρώσεις δεν εκπληρώνουν το σκοπό τους, η Ρωσία είχε προετοιμάσει τις ασφαλιστικές δικλείδες, επί πλέον ο πόλεμος επί του πεδίου δεν έχει καμία ορατή και λογική πιθανότητα να τελειώσει θετικά για τον Ζελένσκι, όσα όπλα και αν του στείλουν. Δεν πρέπει να μας διαφεύγει, ότι μία πυρηνική δύναμη του μεγέθους, μάλιστα, της Ρωσίας, αν κινδυνεύσει στον συμβατικό πόλεμο θα καταφύγει στη χρήση των πυρηνικών όπλων.

Η μεγάλη ανατίμηση του ρουβλίου από τα 150 ρούβλια ανά δολάριο στα 57 ρούβλια ανά δολάριο (εσχάτως η ισοτιμία διαμορφώθηκε 66 ρούβλια ανά δολάριο), ήταν απόρροια της στρατηγικής κίνησης να πληρώνουν οι μη φιλικές χώρες το φυσικό αέριο σε ρούβλια αντί δολάρια. Η Ρωσία κατάφερε να περιορίσει τις παρενέργειες των κυρώσεων και το ΑΕΠ θα συρρικνωθεί το 2022 περί το 10% ίσως και χαμηλότερα, ενώ στην Ουκρανία θα συρρικνωθεί κατά 50%.Οι Ρώσοι κατάφεραν να βρεθούν αντιμέτωποι με όλον τον πλανήτη και να αντέξουν στην καταιγίδα των κυρώσεων.

Στροφή της Ρωσίας σε Ινδία και Κίνα

Οι κυρώσεις που επιβλήθηκαν στη Μόσχα μετά τη σύγκρουση στην Ουκρανία που ξεκίνησε τον Φεβρουάριο, συμπεριλαμβανομένης της απαγόρευσης των εισαγωγών πετρελαίου της από τις ΗΠΑ, ώθησαν τη Ρωσία να απομακρυνθεί από την Ευρώπη και να στραφεί σε πελάτες στην Ινδία και την Κίνα. Παραλαμβάνοντας φορτία που δεν ζητούνται πλέον στην Ευρώπη, σε τιμές με μεγάλη έκπτωση, οι ασιατικές χώρες είναι ευγνώμονες προς το ιερατείο της Δύσης για τις αποφάσεις του. Υπάρχουν πληροφορίες για τιμές στα 60-70 δολάρια το βαρέλι. Ενώ η Ευρώπη αποφεύγει το ρωσικό πετρέλαιο εν μέσω κυρώσεων, η Ινδία και η Κίνα έχουν αυξήσει τις αγορές τους και εισάγουν όγκους ρεκόρ ρωσικού αργού, σύμφωνα με στοιχεία που επικαλείται το Bloomberg.

Ακόμα και  ο αντίκτυπος από την απαγόρευση της εισαγωγής πετρελαίου, εκτιμάται  από τους αναλυτές ότι θα μπορούσε να μετριαστεί από τη ζήτηση από την Ασία, όπως αναφέρει το Reuters σε ανάλυσή του, συμπληρώνοντας: «Αν η Δύση δεν ασκήσει διπλωματική πίεση στους Ασιάτες αγοραστές, δεν θα υπάρξουν οικονομικές επιπτώσεις». Το Bloomberg αναφέρει ότι τα έσοδα της Ρωσίας από το πετρέλαιο αυξήθηκαν κατά 50% φέτος Προφανώς οι περιορισμοί – οι οποίοι ώθησαν την τιμή του πετρελαίου στο υψηλότερο επίπεδο της τελευταίας δεκαετίας και αύξησαν τα έσοδα για τους εξαγωγείς πετρελαίου – είναι ακριβώς αυτό που ήλπιζε ο Πούτιν.

Το γενικό συμπέρασμα είναι η παταγώδης αποτυχία των κυρώσεων να επιφέρουν πλήγμα στη Ρωσία. Αντιθέτως, όπως πρόσφατα δήλωσε η Αμερικανίδα υπουργός Οικονομικών, Τζάνετ   Γέλεν, οι κυρώσεις στην ενέργεια εναντίον της Ρωσίας κινδυνεύουν να έχουν (όπως και ήδη έχουν) το αντίστροφο αποτέλεσμα του επιδιωκόμενου, εξαιτίας των αστρονομικών αυξήσεων της τιμής των καυσίμων. Η αύξηση των επιτοκίων από τη Fed για την συγκράτηση του πληθωρισμού είναι ενδεικτική του προβλήματος. Να προσθέσω, ακόμη, ότι σε πείσμα των δυτικών κυρώσεων, στον χρηματοπιστωτικό τομέα, εναντίον της Ρωσίας, το ρούβλι ουδέποτε ήταν σε καλύτερη φάση, καθώς η απόφαση μετατρεψιμότητάς του σε χρυσό, αποδείχθηκε ορθή.