Θα βογγήξουν 100.000 δανειολήπτες…

Η αύξηση-ρεκόρ που αποφασίστηκε από την Κριστίν Λαγκάρντ στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα θα επιφέρει σημαντικές αυξήσεις στις δόσεις όσων έχουν δανειστεί από τράπεζες με κυμαινόμενο επιτόκιο, λαμβάνοντας είτε στεγαστικά, είτε επιχειρηματικά, ή και καταναλωτικά δάνεια. Στεγαστικά και επιχειρηματικά δάνεια μεγάλης διάρκειας με κυμαινόμενο επιτόκιο υπολογίζεται ότι είχαν συνάψει περίπου 100.000 άτομα, όσο το κυμαινόμενο “έπεφτε”.

Τώρα, όμως, αν κάποιος έχει δάνειο με κυμαινόμενο επιτόκιο 100.000 ευρώ που είχε επιτόκιο 3%, διάρκειας 15 ετών και έδινε 696,37 ευρώ, με το επιτόκιο στο 3,75% η μηνιαία δόση αυξάνεται στα 733,19 ευρώ (37 ευρώ παραπάνω) και στα 745,72 ευρώ αν το επιτόκιο διαμορφωθεί στο 4%. Με επιτόκιο 4,25% η μηνιαία δόση είναι φθάνει περίπου τα 758 ευρώ (+62 ευρώ) ή και στα 771 ευρώ αν το επιτόκιο ανέλθει στο 4,5%, οπότε θα δίνει 75 ευρώ παραπάνω από όσα είχε λογαριάσει. Και αυτά σε μια εποχή με έντονη την ενεργειακή κρίση και με μεγάλες αυξήσεις σε όλα τα αγαθά, σε έναν χειμώνα που προβλέπεται δύσκολος για την τσέπη κάθε νοικοκυριού.

Άλλο παράδειγμα: Αν κάποιος δανείστηκε 200.000 ευρώ με 20ετή διάρκεια αποπληρωμής, η δόση από τα 560 ευρώ (με επιτόκιο 3%), φτάνει τα 640 με επιτόκιο 4,5%. Ένα δάνειο με δεκαετή διάρκεια αποπληρωμής ύψους 200.000 ευρώ με αρχικό επιτόκιο 5,5% θα επιβαρυνθεί με άλλα 75 ευρώ το μήνα. Μάλιστα η Λαγκάρντ δήλωσε ότι αν αυτό το μέτρο δεν τιθασεύσει τον πληθωρισμό, θα αυξήσει και άλλο τα επιτόκια.

Την ίδια γραμμή με την Λαγκάρντ έχει συστήσει και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, καθώς και η Κεντρική Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ. Όλοι θεωρούν ότι ο καλπάζων πληθωρισμός πρέπει να “χρεωθεί” στους πολίτες, όπως και το κόστος του ενεργειακού, για το οποίο το ΔΝΤ έχει πει σαφέστατα ότι κακώς επιβαρύνει τους κρατικούς προϋπολογισμούς και οι αυξήσεις θα έπρεπε να είχαν μετακυλιστεί εξαρχής στο ατομικό πορτοφόλι κάθε πολίτη!

Πιο ακριβό το χρήμα

Κάνοντας το χρήμα πιο ακριβό, επιδιώκουν να μειώσουν τη ζήτηση για δάνεια και ο κόσμος αναγκαστικά “θα σφίξει το ζωνάρι”. Αυτό θεωρητικά θα μειώσει τις πληθωριστικές τάσεις. Με τις αυξήσεις στα επιτόκια προκύπτει ουσιαστικά άλλη μια δόση το χρόνο ή 13η δόση. Θα αυξηθούν και τα επιτόκια των ρυθμισμένων δανείων, δηλαδή εκείνων των δανειοληπτών που δυσκολεύονταν ήδη να πληρώσουν και επαναδιαπραγματεύθηκαν την οφειλή τους με νέα ρύθμιση. Τώρα θα δουν κι αυτοί ξαφνική αύξηση της δόσης τους. Οι μόνοι που γλιτώνουν, προς το παρόν, είναι εκείνοι που δανείστηκαν με σταθερό επιτόκιο.

Όλες αυτές οι αυξήσεις αφορούν κυρίως τα σχετικά νέα δάνεια και όχι τα δάνεια εικοσαετίας, καθώς εκείνα έχουν στην συντριπτική πλειοψηφία τους αποπληρώσει τους τόκους και πλέον πληρώνουν το κεφάλαιο που είχαν δανειστεί. Αντιθέτως οι τράπεζες ελάχιστα θα αυξήσουν το επιτόκιο που παρέχουν στους πελάτες για τις καταθέσεις τους –ίσως το αυξήσουν στο μισό από όσο θα αυξήσουν το επιτόκιο που εκείνες λαμβάνουν.

Ήδη θεωρείται ότι οι καταθέτες ουσιαστικά χάνουν χρήμα με τόσο χαμηλό τόκο που τους δίνει για το χρήμα τους η τράπεζα σε περίοδο τόσο υψηλού πληθωρισμού, αφού το μέσο επιτόκιο στις προθεσμιακές καταθέσεις διαμορφώνεται κοντά στο 0,10% τη στιγμή που ο πληθωρισμός είναι στο 9% και 11,3% το τελευταίο δίμηνο. Η ΕΚΤ υποστηρίζει ότι αυτή ήταν «η μόνη λύση για να επανέλθει ο πληθωρισμός σε κανονικά επίπεδα».

Όμως με τα ενοίκια στην Ελλάδα να φθάνουν πλέον σε δυσθεώρητα ύψη, ο κόσμος άρχισε να στρέφεται στην αγορά, και αυτή η τάση ίσως φρενάρει ενόψει των υψηλών δόσεων, κάτι που θα έχει επιπτώσεις όχι μόνον στην αγορά των ακινήτων, αλλά και στον μηνιαίο προϋπολογισμό των νοικοκυριών που θέλουν ένα βασικό μισθό μόνο για το νοίκι τους. Αναμένεται να πιεσθούν πολύ και οι επιχειρήσεις, ειδικά όσες ήδη στο “ίσα βάρκα, ίσα πανιά” ή έμπαιναν μέσα.

Πρόβλημα για τους δανειολήπτες

Το 80% των δανειοληπτών την τελευταία διετία προτιμούσε το σταθερό επιτόκιο. Όμως και αυτό αναμένεται πλέον να ανέλθει. Ήδη επηρεάζεται και αυτό, δηλαδή θα αυξηθεί, άγνωστο ακόμη κατά πόσο ακριβώς. Αν αυξηθεί σημαντικά και το σταθερό επιτόκιο, θα σημειωθεί σίγουρα “καθίζηση” στην αγορά ακινήτων. Εκφράζονται σκέψεις το σταθερό επιτόκιο να έχει εκτιναχθεί στο 6% μέχρι το 2023. Άλλοι εκτιμούν ότι αποκλείεται να ανέλθει σε τόσο υψηλά επίπεδα.

Πρόβλημα θα αντιμετωπίσουν και οι δανειολήπτες καταναλωτικών δανείων. Χωρίς συγχρηματοδοτήσεις το μέσο επιτόκιο των νέων επιχειρηματικών εκταμιεύσεων διαμορφώνεται γύρω στο 8,5%, ενώ στα καταναλωτικά πάνω από το 11%. Οι τράπεζες, ακόμα κι αν θέλουν να ακολουθήσουν άλλη πολιτική, εν προκειμένω είναι υποχρεωμένες να κάνουν τις αναπροσαρμογές και να ειδοποιήσουν τους πολίτες.

Τέλος, στην ανακοίνωσή της η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα αναφέρει πως εάν δεν επιτευχθεί ο στόχος να πέσει στο 2% ο πληθωρισμός, ίσως να προχωρήσει και σε περαιτέρω αύξηση των επιτοκίων σε ένα μήνα. Θεωρείται πάντως απίθανο να επιτευχθεί αυτό το 2%. Από τις αρχές Ιουλίου αναμενόταν αύξηση των επιτοκίων το φθινόπωρο, αλλά η μισή από αυτήν που τελικά ανέκυψε. Η ΕΚΤ είχε προχωρήσει στην αύξηση των επιτοκίων για πρώτη φορά μέσα σε 11 χρόνια, τον περασμένο Ιούλιο.