Τι επιφυλάσσει για την παγκόσμια Ναυτιλία η δεύτερη θητεία Τραμπ

Καθώς, μάλιστα, η προεδρία του Τραμπ την περίοδο 2017-2020 ήταν μια ταραγμένη περίοδος για τη ναυτιλία, υπάρχουν μια σειρά ερωτήματα σχετικά με την υλοποίηση των εξαγγελιών του νέου Προέδρου για την επιβολή δασμών και την επίδρασή τους στους ναύλους των πλοίων μεταφοράς κοντέινερ, των δεξαμενοπλοίων και των πλοίων ξηρού-χύδην φορτίου (bulk carriers). «Για άλλη μια φορά, η ναυτιλία βρίσκεται σε μια ασταθή περίοδο, αλλά μπορεί να μην είναι όλα άσχημα νέα», έχει δηλώσει ο Πουνίτ Όζα, γνωστός σχολιαστής για τη ναυτιλία και τη γεωπολιτική.

Αυτή η εκτίμηση ενισχύεται από την διαφορετική εικόνα, που διαμορφώνεται σε κάθε κατηγορία πλοίων. Συγκεκριμένα, σε ότι αφορά τα πλοία μεταφοράς κοντέινερ, όπως φάνηκε και στη πρώτη θητεία Τραμπ, η υλοποίηση μιας πολιτικής επιβολής δασμών, μπορεί να φέρει βραχυπρόθεσμα μια αύξηση των ναύλων, καθώς θα αυξηθούν οι εισαγωγές μέχρι την έναρξη εφαρμογής των μέτρων, αλλά στη συνέχεια θα υπάρξει ανάσχεση των εμπορευματικών μεταφορών και πτώση των ναύλων. Αντίθετα, θετικός αναμένεται ο αντίκτυπος στα δεξαμενόπλοια και στα υγραεριοφόρα (LNG και LPG) και με διακυμάνσεις για τα bulk carriers ανάλογα με τα “αντίποινα” που θα επιλεγούν από άλλα κράτη.

Να σημειωθεί ότι ο τομέας των bulk carriers, στον οποίο σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της Ένωσης των Ελλήνων εφοπλιστών του Λονδίνου (GREEK SHIPPING CO-OPERATION COMMITTEE, Μάρτιος 2024) το 16,1% του παγκόσμιου στόλου ανήκει σε ελληνικά συμφέροντα, είχε πληγεί περισσότερο από όλες τις κατηγορίες πλοίων κατά τον πρώτο εμπορικό πόλεμο του Τραμπ με την Κίνα.
Σύμφωνα με στοιχεία της Clarksons Platou Securities, τα προϊόντα σιτηρών και χάλυβα είχαν επηρεαστεί περισσότερο εκείνη την περίοδο, με αποτέλεσμα τα διανυόμενα ναυτιλιακά μίλια να μειωθούν κατά 0,5% το 2018 και να υποστούν νέα μείωση το 2019.

Από την άλλη πλευρά, όμως, μια ταχύτερη επίλυση της σύγκρουσης στην Ουκρανία θα μπορούσε να τονώσει το εμπόριο τσιμέντου και χάλυβα για την ανοικοδόμηση της χώρας, που αποτελούν βασικά φορτία των bulk carriers, έχει δηλώσει στο ναυτιλιακό site Splash ο Roar Adland, επικεφαλής έρευνας στη χρηματιστηριακή SSY.

Σε ότι αφορά τα δεξαμενόπλοια, στα οποία το 23,7% ανήκει σε ελληνικά συμφέροντα, θεωρείται ότι θα έχει θετικό αντίκτυπο η δέσμευση του Τραμπ πως θα διευκολύνει τις γεωτρήσεις πετρελαίου. Όμως, υπάρχει και ανησυχία για την επίδραση, που θα έχει σε αυτή την αγορά, η επιβολή δασμών, αν και δεν είναι ακόμα γνωστό ποιες χώρες θα αποτελέσουν στόχο των δασμών και τι αντίποινα θα εφαρμόσουν εκείνες. Τέλος, θετική επίδραση, έστω και μικρή, αναμένεται να έχει στα υγραεριοφόρα πλοία η υλοποίηση της δέσμευσης Τραμπ για διευκόλυνση των εταιρειών φυσικού αερίου.

Η στάση των ΗΠΑ στο ΙΜΟ

Εκτός από τη ναυλαγορά ένα κρίσιμο θέμα για τον ελληνικό εφοπλισμό αποτελεί η πορεία των διαπραγματεύσεων στο πλοίο του Διεθνούς Ναυτιλιακού Οργανισμού (International Maritime Organization-IMO), που είναι όργανο του ΟΗΕ, για τα μέτρα από- ανθρακοποίησης της Ναυτιλίας.

Οι Έλληνες εφοπλιστές και το ελληνικό κράτος υποστηρίζουν παγίως την λήψη μέτρων σε παγκόσμιο επίπεδο και όχι σε περιφερειακό, π.χ από την ΕΕ ή τις ΗΠΑ και για το συγκεκριμένο θέμα επιδιώκουν τα κόστος από την εφαρμογή των μέτρων να διαχυθεί σε όλους τους εμπλεκόμενους (εφοδιαστές καυσίμων, ναυλωτές κ.α.). Η στάση του νέου Προέδρου δεν είναι αποσαφηνισμένη.

Ειδικοί στις συνομιλίες του ΙΜΟ, όπως έχει γράψει η ναυτική ηλεκτρονική εφημερίδα TradeWinds, είναι αισιόδοξοι ότι ο νέος Αμερικανός Πρόεδρος δεν θα σταματήσει την πρόοδο στις συνεχιζόμενες διαπραγματεύσεις, αν και προειδοποίησαν ότι ο Τραμπ θα μπορούσε να αποκλείσει τις ΗΠΑ από τα μέτρα που θα αποφασιστούν μέσα στο 2025.

Ακόμα, αναλυτές σημειώνουν ότι μια απομονωτική ή δυνητικά αντίπαλη στάση των ΗΠΑ στις παγκόσμιες διαπραγματεύσεις για το κλίμα είναι πιθανό να δημιουργήσει δυσμενές περιβάλλον για επενδύσεις στην παραγωγή “πράσινων” καυσίμων, απαραίτητων για τη ναυτιλία.
«Η διαδικασία του ΙΜΟ δεν εξαρτάται από το ποιος κάθεται στον Λευκό Οίκο», έχει πει η Anais Rios, υπεύθυνη ναυτιλιακής πολιτικής στο Seas At Risk, για να προσθέσει:

«Η Αφρική, η Λατινική Αμερική, η Ασία, μαζί με την Ευρώπη και τη Βόρεια Αμερική μπορούν –και πρέπει όντως– να συμφωνήσουν σε μια φιλόδοξη μείωση του άνθρακα και ένα περιβαλλοντικό πρότυπο καυσίμων, προκειμένου να εκπληρώσουν την ιστορική τους υπόσχεση: να καθαρίσουν τη ναυτιλία με δίκαιο τρόπο έως το 2050. Με μια ξεκάθαρη πλειοψηφία κυβερνήσεων, τόσο εντός όσο και εκτός του ΙΜΟ, η πορεία έχει οριστεί».

Η συμφωνία, που υπάρχει προβλέπει οι νέοι στόχοι να τεθούν σε ισχύ περίπου στα μέσα του 2027, ώστε να μειωθεί η ναυτιλιακή συνολική ετήσια εκπομπή ρύπων του άνθρακα:

• Κατά τουλάχιστον 20% (προσπαθώντας για 30%) έως το 2030, σε σύγκριση με τα επίπεδα του 2008, και να διασφαλιστεί η χρήση εναλλακτικών καυσίμων μηδενικών ή σχεδόν μηδενικών σε άνθρακα.
• Κατά τουλάχιστον 70% (προσπαθώντας για 80%) έως το 2040, σε σύγκριση με τα επίπεδα του 2008.
• Επίτευξη καθαρών μηδενικών εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου έως ή περίπου το 2050.