Τί σχεδιάζουν Κομισιόν-ΕΚΤ για τα κρυπτονομίσματα

Η Ευρώπη αποφάσισε να εισάγει δικό της ψηφιακό νόμισμα, αντιδρώντας σε κάτι που συνιστά ή που εκείνη πάντως νοεί ως απειλή: το κρυπτονόμισμα. Αυτό κλέβει πελάτες από τις ιδιωτικές και κρατικές τράπεζες, αποκρύπτει συναλλαγές (και εισοδήματα) από τις ανά τον κόσμο εφορίες (μαύρο χρήμα), αλλά και αστυνομίες (τρομοκρατικές οργανώσεις, οργανωμένο έγκλημα), ενώ παράλληλα απειλεί και τη σταθερότητα των νόμιμα θεσπισμένων νομισμάτων.

Αποκεντρωμένο νόμισμα (ενάντια στο συγκεντρωτισμό των επίσημων νομισμάτων) αποφάσισε να διαθέτει ακόμη και το Facebook, κάτι που μάλλον ξεχείλισε το ποτήρι στις Βρυξέλλες. Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα αποφάσισε να αποκτήσει το δικό της αόρατο χρήμα. Το ψηφιακό χρήμα που ήδη κυκλοφορεί όμως δεν είναι παράνομο, και στηρίζεται ουσιαστικά στο ανταλλακτικό εμπόριο χωρίς μεσάζοντα το κράτος.

Έτσι τα κράτη χάνουν το κουμάντο που είχαν μονοπωλιακά. Αν και καθ΄ όλα νόμιμο, αποτελεί μια ιδιωτική πρωτοβουλία που πλέον έχει πάρει πολύ μεγάλες διαστάσεις διεθνώς. Τα κράτη ανησυχούν και για άλλους λόγους πέραν της φοροδιαφυγής ή της χρηματοδότησης παράνομων ενεργειών: μπορεί να διαταραχθούν οι ισοτιμίες και γενικά οι ισορροπίες που κρατούνται με τη εθνική νομισματική πολιτική μεμονωμένων κρατών ή και τρόπον τινά ομοσπονδιών όπως είναι στην ουσία η ΕΕ.

Τί σχεδιάζει η Κομισιόν

Η νέα κίνηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής ήταν να ζητήσει να μπαίνει ονοματεπώνυμο σε όσους κάνουν συναλλαγές με ψηφιακά νομίσματα. Η Κομισιόν συγκεκριμένα απαιτεί οι εταιρείες που εξυπηρετούν συναλλαγές με Bitcoin ή άλλα κρυπτονομίσματα να καταγράφουν τα προσωπικά στοιχεία του αποστολέα και του αποδέκτη. Ευελπιστεί ότι με αυτή την κίνηση θα μπορεί να ιχνηλατεί το μαύρο χρήμα και ουσιαστικά προσπαθεί να βάλει κανόνες σε ένα οικονομικό παιχνίδι χαώδες και δαιδαλώδες, πλην όμως γνήσιο τέκνο της νεοφιλελεύθερης οικονομικής πολιτικής που έχει κατισχύσει στον πλανήτη.

Η πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής προβλέπει ότι οι κανόνες που ισχύουν σήμερα στις υπηρεσίες ηλεκτρονικής μεταφοράς κεφαλαίων θα πρέπει να επεκταθούν και στις συναλλαγές περιουσιακών στοιχείων crypto, προκειμένου να αποτραπεί το ξέπλυμα μαύρου χρήματος και η χρηματοδότηση τρομοκρατικών οργανώσεων. Προτείνει οι εταιρείες που αναλαμβάνουν τη μεταφορά crypto για λογαριασμό πελατών τους να υποχρεούνται να καταγράφουν τα ονόματα, τις διευθύνσεις και τους αριθμούς λογαριασμού τους, μαζί με τα στοιχεία του αποδέκτη της μεταφοράς.

Η πρόταση της Επιτροπής θα πρέπει τώρα να εξεταστεί από τις κυβερνήσεις της ΕΕ και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, διαδικασία που θα μπορούσε να διαρκέσει περίπου δύο χρόνια. Ο νόμος θα στρέφεται κατά των παρόχων και όχι κατά των επενδυτών, γιατί ουσιαστικά είναι αδύνατον να στραφούν εναντίον των δεύτερων και μπορούν να ελέγξουν μόνον τους πρώτους, αλλά και πάλι μόνο εφόσον αυτοί είναι σε ευρωπαϊκό έδαφος. Το ίδιο σκέφτονται από καιρό να κάνουν και οι ΗΠΑ.

Ποιοί είναι πραγματικά κερδισμένοι;

Κάτι τέτοιο θα δυσχέραινε το ξέπλυμα μαύρου χρήματος, αλλά δεν θα το απέκλειε, καθώς απομένουν άλλα…. 180 κράτη για να είναι στην πράξη εφαρμόσιμος ο πλήρης έλεγχος. Όσο για το ψηφιακό νόμισμα της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, αυτό θα πάρει άλλα πέντε χρόνια με τις γνωστές ταχύτητες της ΕΕ και προβλέπεται να έχει όριο, ώστε να μην “χτυπήσει” τις ιδιωτικές τράπεζες που ήδη αντιμετωπίζουν απώλειες από τα άλλα ψηφιακά νομίσματα.

To Bitcoin πάντως έπεσε μετά την αναγγελία της ΕΚΤ ότι θα δημιουργήσει δικό της νόμισμα. Εν τω μεταξύ κάθε χρόνο διακινούνται τεράστια ποσά. Το 2020 διακινήθηκε το ισοδύναμο 2 δισεκατομμυρίων δολαρίων μόνο μέσω 270 παρόχων. To θέμα είναι κάθε άλλο παρά απλό. Ο μέσος πολίτης, ειδικά αν έχει βιώσει capital controls και πετσόκομμα συντάξεων και υπερφορολόγηση, αισθάνεται ότι πολιορκείται, γιατί το χρήμα που κατέχει, του ανήκει, είναι η περιουσία του και ο μόχθος του, είναι η δύναμη και η εξουσία που του απομένει στην ουσία και πρέπει τουλάχιστον αυτήν να την ορίζει.

Όσο περισσότερο τον ελέγχουν με το πλαστικό χρήμα, τόσο πιο πολύ νιώθει να ασφυκτικά και βιώνει την όλη ηλεκτρονική συναλλαγή σαν έμμεσα αντιδημοκρατική κίνηση απόλυτου ελέγχου. Από την άλλη, τα κράτη επικαλούνται την φοροδιαφυγή των “μεγάλων” (κάτι που κάνει τον μέσο άνθρωπο να συντάσσεται κατ΄ αρχήν) αλλά και τον πόλεμο κατά της τρομοκρατίας. Οι ΗΠΑ π.χ. υποστηρίζουν ότι εντόπισαν ξέπλυμα 75 Bitcoin (ισοδύναμα 2,3 εκατ. δολαρίων) με τα οποία πληρώθηκαν λύτρα σε χάκερς που απειλούσαν να ανεβάσουν τις τιμές του φυσικού αερίου.