Το Facebook βάζει το χέρι στην τσέπη ‒ Συμφωνία σταθμός για τα ΜΜΕ

Μετά την έντονη διαμάχη που ξέσπασε στα τέλη Ιανουαρίου μεταξύ της αυστραλιανής κυβέρνησης και των δύο μεγάλων ψηφιακών κολοσσών, Google και Facebook, έφτασε τελικά ο δεύτερος σε συμφωνία με μιντιακό όμιλο της χώρας, στον οποίο θα πληρώνει τις ειδήσεις που αντλεί. Πρόκειται για τη News Corp, του γνωστού μεγιστάνα Ρούπερτ Μέρντοχ, η οποία περιλαμβάνει εφημερίδες και ηλεκτρονικά δίκτυα εθνικής και περιφερειακής κάλυψης.

Η συμφωνία-σταθμός με το Facebook ισχύει για τρία χρόνια και αφορά στο περιεχόμενο, δηλαδή κείμενα και βίντεο, που θα αναρτώνται στις νέες ενότητες της πλατφόρμας, τα Facebook News αλλά και το Facebook Watch. Αν και οι ακριβείς όροι της συμφωνίας δεν έχουν δοθεί στη δημοσιότητα, η συμφωνία «αλλάζει τα δεδομένα στο χώρο της δημοσιογραφίας και θα έχει υλική και ουσιαστική επίδραση στις επιχειρήσεις ΜΜΕ της Αυστραλίας» (κι όχι μόνο), ανέφερε σε δελτίο Τύπου της η εταιρεία.

Ο ένας μετά τον άλλο κι άλλοι δημοσιογραφικοί οργανισμοί, όπως η Nine Entertainment, προχωρούν σε παρόμοιες συμφωνίες και θα πληρώνονται, πλέον, για το “premium” περιεχόμενό τους που αναρτάται στο δημοφιλές μέσο κοινωνικής δικτύωσης. Ήδη, όπως διαδίδεται, σε διαπραγματεύσεις με το Facebook βρίσκονται και η αυστραλιανή έκδοση του Guardian και το ABC. Να σημειωθεί ότι με την News Corp υπέγραψε σχετική συμφωνία και η Google.

Ο συμβιβασμός στην πράξη

Οι εξελίξεις αυτές στον αυστραλιανό χώρο των ΜΜΕ εντάσσονται στο πλαίσιο του νέου ρυθμιστικού πλαισίου που βρίσκεται σε ισχύ στη χώρα από τα τέλη Φεβρουαρίου. Ο νόμος προβλέπει πλέον ότι οι διαδικτυακές πλατφόρμες θα πρέπει να διαπραγματεύονται με τα Μέσα Ενημέρωσης και να πληρώνουν για τις ειδήσεις που αντλούν από αυτά.

Τότε, να θυμίσουμε ότι το Facebook είχε αποκλείσει για περίπου μια εβδομάδα εκατοντάδες ιστοσελίδες από την πλατφόρμα του και εμπόδισε τους Αυστραλούς χρήστες (συνολικά ξεπερνούν τα 17 εκατομμύρια) να κοινοποιούν ή να αναρτούν σχετικούς συνδέσμους. Ήταν μια ιδιαίτερα “επιθετική” κίνηση εκ μέρους του Μαρκ Ζάκερμπεργκ, δεδομένου ότι αποκλείστηκαν ακόμα και αναρτήσεις με “επείγον” περιεχόμενο και ιστοσελίδες κρατικών φορέων και υπηρεσιών υγείας.

Τελικά, η Καμπέρα υποχώρησε στο θέμα της αναγκαστικής διαιτησίας που προβλεπόταν αρχικά. Παραμένει η υποχρέωση από πλευράς των ψηφιακών κολοσσών να αποδείξουν ότι διαθέτουν σχετικές εμπορικές συμφωνίες με τους παραγωγούς περιεχομένου, οι οποίες θα επιδιώκονται με διμερή διαπραγμάτευση, πριν καταστεί αναγκαίο να εμπλακεί δημόσιος διαμεσολαβητής.

Απέναντι στο Facebook

Παρά το γεγονός ότι η νέα νομοθεσία στην Αυστραλία βάζει σε θεσμική βάση το ζήτημα της πληρωμής προς τους παραγωγούς ειδησεογραφικού περιεχομένου, η πρώτη “μάχη” με τους ψηφιακούς κολοσσούς κλίνει υπέρ τους. Κι αυτό γιατί ο αποκλεισμός στον οποίο προχώρησε το Facebook, μόλις πέρασε το νομοσχέδιο, λειτούργησε ως επίδειξη δύναμης, ως απόδειξη ότι αυτές οι πολυεθνικές θα πιέσουν ώστε το ρυθμιστικό πλαίσιο να ταιριάζει όσο το δυνατό περισσότερο στα μέτρα τους.

Αυτή τη δύναμη αναμένεται να χρησιμοποιήσει το Facebook, όπως και η Google, σε κάθε διαπραγμάτευση με τους ιδιωτικούς οργανισμούς και επιχειρήσεις ΜΜΕ. Δεν έχουν όλες όμως το μέγεθος και την ισχύ της News Corp κι αυτό σημαίνει ότι οι μικρές εφημερίδες και τα μικρά ειδησεογραφικά sites κινδυνεύουν να μείνουν εκτός “παιχνιδιού”. Αυτό προκύπτει και από τα κριτήρια εσόδων και τα κριτήρια εγχώριας θεματολογίας που έχει ορίσει η κυβέρνηση, ώστε να μπορεί να ενταχθεί ένα Μέσο στο πρόγραμμα διαιτησίας. Αυτομάτως λοιπόν, περιφερειακά και ανεξάρτητα μπλογκ, ανεξάρτητοι δημοσιογράφοι που δουλεύουν μόνοι τους στο διαδίκτυο αποκλείονται αυτομάτως.

Εκτός αυτού, σύμφωνα με ανεξάρτητους φορείς ψηφιακής πολιτικής, οι ψηφιακοί κολοσσοί αναμένεται να απαιτήσουν από τις επιχειρήσεις ΜΜΕ να παράσχουν και πληροφορίες για το κοινό που τις παρακολουθεί, δεδομένα δηλαδή που αφορούν σε δημογραφικά χαρακτηριστικά, προτιμήσεις θεματολογίας κ.λπ. Εν κατακλείδι, ορθώς το Facebook θα πρέπει να πληρώνει για το προϊόν δημοσιογραφικής δουλειάς που προβάλλει, όμως το πλαίσιο πάλι είναι στα μέτρα των μεγάλων.