Το μακρύ ταξίδι της Thomas Cook κατέληξε σε ναυάγιο…

Το όνομα του Thomas Cook έχει πλέον “αμαυρωθεί” μετά την χρεοκοπία της ομώνυμης εταιρείας-κολοσσού, που αυτός ίδρυσε τον 19ο αιώνα, και την ταλαιπωρία που αυτή έχει προκαλέσει σε δεκάδες χιλιάδες Βρετανούς (και όχι μόνο) τουρίστες. Τουρίστες που εγκλωβίστηκαν στους ταξιδιωτικούς προορισμούς τους, μεταξύ αυτών και στην Ελλάδα, κυρίως στην Κέρκυρα και στην Κρήτη.

Δεν έχει περάσει καιρός, όμως, που η εταιρεία Thomas Cook ήταν συνώνυμο της αξιοπιστίας και της επιχειρηματικής ισχύος. Θεωρείτο, άλλωστε, ο πατέρας του σύγχρονου τουρισμού, ο άνθρωπος που μεταμόρφωσε τον κλάδο, θέτοντας τις βάσεις και δημιουργώντας την πρώτη παγκοσμίως τουριστική αλυσίδα με εκατοντάδες καταστήματα  και πρωτοφανείς για την εποχή υπηρεσίες.

Ο ιδρυτής Θωμάς Κουκ γεννήθηκε το 1808 στη μικρή πόλη της Μελβούρνης στην Αγγλία. Στην ηλικία των 10 ετών θα αρχίσει να εργάζεται, συχνά μόνο για μια δεκάρα την ημέρα, για να βοηθήσει την οικογένειά του. Καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής του, ο Θωμάς Κουκ εργαζόταν ως βαπτιστής ιεροκήρυκας, ξυλουργός, κατασκευαστής επίπλων, εκτυπωτής, εκδότης, πολιτικός υπερασπιστής και διοργανωτής ταξιδιών. Ως βαπτιστής ιεροκήρυκας διέσχιζε χιλιάδες μίλια, δουλεύοντας στο σκοτάδι για να μην σπαταλάει τα ελάχιστα κεριά και το πετρέλαιο.

Στην πραγματικότητα, ο Κουκ θα γίνει διοργανωτής ταξιδιών εξαιτίας των πεποιθήσεών του περί εγκράτειας. Όλα ξεκίνησαν από μία εκδρομή, που διοργάνωσε το 1841 για 500 περίπου φιλόδοξους υποστηρικτές της αρχής του ότι η Βρετανία πρέπει να αποτινάξει μία για πάντα το αλκοόλ. Αυτή ήταν που έθεσε τα θεμέλια της επιχείρησής του. Ο πρώην βαπτιστής ιεροκήρυκας πίστευε ότι τα δεινά της βικτωριανής κοινωνίας προέρχονταν κυρίως από το αλκοόλ.

Είδε, μάλιστα, ότι μπορούσε να διαδώσει την πεποίθησή του, μέσω του επεκτεινόμενου σιδηροδρομικού δικτύου της Βρετανίας. Έπρεπε να περάσουν άλλα τέσσερα χρόνια για να ιδρύσει επισήμως την τουριστική επιχείρησή του, οργανώνοντας ταξίδια με τρένα από το Λέστερ, το Νότινγκαμ και το Ντέρμπι στο Λίβερπουλ, αυτή τη φορά με εντυπωσιακό κέρδος.

Το πέρασμα στην Ευρώπη

Λίγα χρόνια αργότερα διεύρυνε την επιχείρησή του, πραγματοποιώντας εκδρομές στη Σκωτία. Μετέφερε τους πελάτες του με τραίνο και ατμόπλοιο στη Γλασκώβη και για τους όσους ταξίδευαν πρώτη φορά προσέφερε χειροποίητους οδηγούς όπως το Scottish Tourist Practical Directory του Θωμά Κουκ, το οποίο είχε ένα κεφάλαιο με τίτλο “Είναι ασφαλές για τις γυναίκες να συμμετάσχουν στα Highland Tours;“.

Εντός μιας δεκαετίας, ο Θωμάς Κουκ άρχισε να οργανώνει ταξίδια στην Αμβέρσα, στις Βρυξέλλες, στην Κολωνία, στη Χαϊδελβέργη και στο Στρασβούργο. Προσέθεσε και το Παρίσι για τη Διεθνή Έκθεση το 1855. Το 1865 άνοιξε το πρώτο ταξιδιωτικό γραφείο του σ’ έναν από τους πιο πολυσύχναστους δρόμους του Λονδίνου. Η επόμενη χρονιά σηματοδοτεί το μεγαλύτερο άνοιγμα της εταιρείας Thomas Cook, καθώς πραγματοποιεί το πρώτο υπερατλαντικό ταξίδι στην Αμερική. Η επιχείρηση ήταν από τις πρώτες που χρησιμοποίησε ταξιδιωτικές επιταγές: τις ονόμασε “κυκλικές σημειώσεις”.

Η επιτυχία της εταιρείας συνεχίστηκε και στον 20ο αιώνα, παρ’ ότι είχε ήδη περάσει στους τρεις γιους του ιδρυτή της. Το 1919 κατατάσσεται πρώτη στην λίστα με εκείνες που προσφέρει αεροπορικά ταξίδια αναψυχής. Το 1928 η οικογένεια πουλάει την εταιρεία στους Βέλγους ιδιοκτήτες της εταιρείας Orient Express, αλλά ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος παγώνει την ανοδική πορεία της. Μετά τον πόλεμο, οι Βρετανοί επιστρέφουν στα οργανωμένα ταξίδια. Μέχρι το 1950, περισσότερα από ένα εκατομμύριο Βρετανοί ταξιδεύουν στο εξωτερικό κάθε χρόνο, κυρίως στη Γαλλία, την Ιταλία, την Ισπανία και την Ελβετία.

Η εταιρεία Thomas Cook βίωσε μία σειρά συγχωνεύσεων και εξαγορών. Το 2007 συγχωνεύθηκε με την μητρική εταιρεία της Airtours, το MyTravel Group. Αυτή ήταν και η αρχή του τέλους. Το 2011 η κατάσταση φάνηκε να εξομαλύνεται από τις τράπεζες. Πλέον, το επιχειρηματικό τέκνο του Thomas Cook μοιάζει να φτάνει στο τέλος του ταξιδιού του.