Το Μεσοπρόθεσμο προβλέπει νούμερα που βγαίνουν

Ο προϋπολογισμός του 2019 θα αποκαλύψει, σε όλο τους το μεγαλείο, την υποκρισία τη συστηματική καταστροφολογία και τον ανενδοίαστο λαϊκισμό με τον οποίο η ΝΔ και τα συστημικά ΜΜΕ, που την στηρίζουν, αντιμετώπισαν το 3ο Μνημόνιο τις διαπραγματεύσεις της κυβέρνησης με τους δανειστές και το Μεσοπρόθεσμο. Κύριος στόχος της τακτικής αυτής είναι ο αποπροσανατολισμός της κοινής γνώμης από τις ευθύνες της κυβέρνησης της ΝΔ την περίοδο 2004-2009 που τίναξε την οικονομία στον αέρα.

Αυτό συντελέστηκε με τις 150.000 προσλήψεις ημετέρων, την αποχαλίνωση της διαπλοκής και των σκανδάλων και την παραγωγή τερατωδών δημοσιονομικών ελλειμμάτων που οδήγησαν σε υπερδανεισμό και στα δύο πρώτα μνημόνια των 216 δισ. ευρώ (plus το PSI). Ο μεγάλος πανικός της ΝΔ όμως έρχεται τώρα με την ολοκλήρωση του προγράμματος, την συμφωνία για το χρέος και το μεταμνημονιακό καθεστώς εποπτείας, το οποίο καταγγέλλει σαν 4ο Μνημόνιο.

Κι αυτό γιατί, όπως προκύπτει από το Μεσοπρόθεσμο 2019-2022 που εγκρίθηκε ήδη από τους δανειστές και οδεύει προς ψήφιση στη Βουλή προβλέπει αντίμετρα της τάξεως των 8 δισ. ευρώ. Ξεκινάει με μείωση φόρων 700 εκατ. ευρώ το 2019, συλλογικές συμβάσεις, αύξηση του κατώτερου μισθού κ.ά., ενώ το 2020 το 75% του δημοσιονομικού χώρου θα πάει πάλι σε μειώσεις φόρων και 50% την διετία 2021-22.

Ουσιαστικά το Μεσοπρόθεσμο προαναγγέλλει μόνιμες μειώσεις φόρων 2,3 δισ. ευρώ έως το 2022. Ειδικότερα, προβλέπεται η μείωση του συντελεστή φόρου εισοδήματος το 2020 από το 22% στο 20%, η φορολογία εισοδήματος φυσικών προσώπων από το 29% στο 26%, η μείωση του ΕΝΦΙΑ κατά 10% και η μείωση της εισφοράς αλληλεγγύης.

Η καταστροφολογία και τα ψέματα έχουν προσλάβει ακραία μορφή. Επιχειρούν να βγάλουν από τη μύγα ξύγκι. Παράδειγμα, ανακάλυψαν κατά την συζήτηση του πολυνομοσχεδίου με τα 88 προαπαιτούμενα της 4ης αξιολόγησης «διαφορά απόψεων» μεταξύ Τσακαλώτου και Χουλιαράκη, επειδή ο πρώτος είπε «δεν ευσταθούν όσα λέγονται ότι υπάρχουν νέα μέτρα, ούτε ότι θα υπάρχει περισσότερη λιτότητα. Θα υπάρχει μικρότερη λιτότητα». Ο δεύτερος είπε ότι δημιουργείται χώρος πέραν των συμφωνηθέντων πλεονασμάτων του 3,5% που επιτρέπει στην κυβέρνηση να λάβει ευνοϊκά μέτρα μιας επεκτατικής δημοσιονομικής πολιτικής, γεγονός που σηματοδοτεί το τέλος μιας «εποχής παρατεταμένης λιτότητας».

Τα νούμερα που βγαίνουν και ο ΣΕΒ

Ο Αλέξης Παπαχελάς σε ένα πρόσφατο άρθρο του με τίτλο «Τα νούμερα δεν βγαίνουν» αναφέρεται σε έναν αξιωματούχο της ΕΕ που του είπε πως η Ελλάδα δεν έχει αποκτήσει την απαιτούμενη φερεγγυότητα έτσι ώστε να μπορέσει να διεκδικήσει κάτι πολύ φιλόδοξο. Οι Γερμανοί, οι Ολλανδοί κ.ά. θεωρούν ότι, μόλις χαμηλώσει ο στόχος για τα πλεονάσματα, θα αρχίσουν οι παροχές και το πολιτικό προσωπικό θα επιστρέψει στις παλιές του συνήθειες. Και συμπεραίνει ο Παπαχελάς: “Δεν τους αδικώ εν μέρει, γιατί αλήθεια είναι ότι το φαύλο DNA του πολιτικού μας συστήματος δύσκολα ξεριζώνεται“.

Πράγματι, η δημοσιονομική συμπεριφορά της Ελλάδας ιδιαίτερα στη μετα-ολυμπιακή περίοδο ήταν αυτοκτονικά ανεύθυνη και γελοία (απογραφή Αλογοσκούφη, λογιστική αύξηση του ΑΕΠ με παραοικονομία, υπερδανεισμός, δομημένα ομόλογα κ.ο.κ.) με την ανοχή του κ. Αλμούνια. Η καχυποψία των δανειστών είναι εύλογη και από την αποφυγή της εφαρμογής των προβλέψεων του 2ου Μνημονίου από την κυβέρνηση Σαμαρά-Βενιζέλου (5η αξιολόγηση που δεν έγινε), επειδή τα μέτρα έθιγαν τα συμφέροντα της διαπλοκής και των νεόπλουτων.

Όμως, τα νούμερα στο Μεσοπρόθεσμο είναι φτιαγμένα έτσι για να βγαίνουν. Και μάλλον, όπως δείχνουν οι σεμνές προβλέψεις για τους ρυθμούς ανάπτυξης, είναι με το «μη κακό» σενάριο. Κι εδώ εισέρχεται η πολιτική εγγύηση για τους επενδυτές, κυρίως τους ξένους. Τι θέλουν; Θέλουν δημοσιονομική σταθερότητα και συνέπεια, έστω και κοπιώδη. Ποια κυβέρνηση μπορεί να τα εξασφαλίσει αυτά; Η ΝΔ που με τους νεοφιλελεύθερους πειραματισμούς του Κυριάκου θα βγάλει την κοινωνία στους δρόμους, προκαλώντας πολιτική αποσταθεροποίηση; Μάλλον με μια κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ plus που θα επιδιώξει να εφαρμόσει το μεσοπρόθεσμο και να αποκαταστήσει τις κοινωνικές ισορροπίες.

Άλλωστε, όπως επισημαίνουν ξένοι παρατηρητές, η Ελλάδα κυβερνιέται με κύκλους επταετίας. Η κυβέρνηση πρέπει να ολοκληρώσει την ανασυγκρότηση μέχρι το 2022. Εάν το 2019 ο Τσίπρας επανεκλεγεί με ισχυρή πλειοψηφία που θα εμπνεύσει εμπιστοσύνη στις αγορές, τότε η ελκυστικότητα της χώρας για άμεσες ξένες επενδύσεις θα αυξηθεί κατακόρυφα, ιδιαίτερα μετά το κύρος που απέκτησε με την επίλυση του Μακεδονικού.

Η Ελλάδα θα αποτελέσει την έδρα όλων των επενδύσεων στα Βαλκάνια. Οι ανησυχίες του ΣΕΒ πως οι μακροοικονομικές προβλέψεις για ρυθμό ανάπτυξης 2% στην πενταετία 2018-2022 αποτυπώνουν μια κατάσταση οιονεί στασιμότητας της αναπτυξιακής δυναμικής, θα διασκεδαστούν. Αυτό το ξέρει ο ΣΕΒ, αλλά στην ουσία φοβάται τον ανταγωνισμό.

Καταγγέλλει τη δημιουργία υπερμεγέθους δημοσιονομικού χώρου (με πρωτογενή πλεονάσματα μεγαλύτερα των 3,5% του ΑΕΠ), κυρίως μέσω αύξησης φορολογικών εσόδων τα επόμενα χρόνια που συνοδεύεται με αόριστες υποσχέσεις επιστροφών στην οικονομία. Είτε μέσω μείωσης της φορολογίας, είτε μέσω παροχών. Η στάση του ΣΕΒ παραπέμπει στο ρητό «να σε κάψω Γιάννη, να σ’ αλείψω λάδι»! Πανικός, γιατί αυτή είναι η αλλαγή μοντέλου.

Το χρέος και η εποπτεία

Η πολιτική συνέχεια και συνέπεια στη μεταμνημονιακή περίοδο 2019-2022 με μια κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ plus αποτελεί εγγύηση για τους δανειστές και για το μείζον θέμα της επικείμενης ελάφρυνσης του ελληνικού χρέους. Δεν έχουν καμία εμπιστοσύνη στον Μητσοτάκη, τον οποίο το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα τον θεωρεί λαϊκιστή (κυρίως λόγω Μακεδονικού, αλλά όχι μόνο). Προτιμούν να τους ταλαιπωρεί ο Τσίπρας με τον Τσακαλώτο, από το να έχουν ένα γκρινιάρη στο τραπέζι τους που άγεται και φέρεται από τους Σαμαρά και Άδωνη.

Πάντως, για καλό και για κακό, η Ελλάδα θα υπαχθεί στη λεγόμενη «ενισχυμένη εποπτεία» (Enhanced Surveillance). Κι εδώ δεν χωράνε λαϊκισμοί. Είναι ασφάλεια έναντι ημών των ιδίων από τους άθλιους πολιτικούς που κατασπατάλησαν το δημόσιο χρήμα και έστειλαν τη χώρα στα βράχια, αλλά και έναντι των οργανωμένων συμφερόντων που ασελγούν επί της ελληνικής οικονομίας. Εναντίον αυτών, άλλωστε, στρέφονται κυρίως και οι ζητούμενες μεταρρυθμίσεις.

Με δεδομένο ένα ταμειακό απόθεμα 20 δισ. ευρώ, οι δανειακές ανάγκες 2019-2020 καλύπτονται. Οι δανειστές φαίνεται ότι προσφέρουν:

• «εμπροσθοβαρώς» την επιμήκυνση του χρόνου αποπληρωμής των δανείων του ΕFSF (5-15 χρόνια, θα δούμε).
• την επιστροφή 4 δισ. ευρώ σε 4 ετήσιες δόσεις από τα κέρδη των κεντρικών τραπεζών από τα ελληνικά ομόλογα.
• τη χρησιμοποίηση μέρους των αδιάθετων 27 δισ. ευρώ του προγράμματος του ESM για την εξαγορά ακριβών δανείων, όπως του ΔΝΤ (12 δισ. ευρώ).
• καθώς και ένα μηχανισμό που θα συνδέει την αποπληρωμή του χρέους με την ανάπτυξη.

Υπό αυτές τις συνθήκες η Ελλάδα και η ελληνική κοινωνία βγαίνουν από το τούνελ. Όμως, εδώ χρειάζεται εγρήγορση από τους πολίτες, να μην υποκύψουν στις σειρήνες της Δεξιάς και στον λαϊκισμό της, όπως έγινε το 1920 όταν καταψηφίστηκε ο Ελευθέριος Βενιζέλος. Δεν πρέπει να αναποδογυρίσουμε την καρδάρα. Αν αυτό συμβεί μπορούμε να φανταστούμε τα χειρότερα.