Το νέο σχέδιο φον ντερ Λάιεν για τις τιμές φυσικού αερίου στον δείκτη TTF

Ένα νέο μηχανισμό για τον περιορισμό της μεταβλητότητας των τιμών του φυσικού αερίου στον TTF θα εισηγηθεί η Ευρωπαϊκή Επιτροπή υπό την Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν στους πολιτικούς ηγέτες των 27 χωρών της ΕΕ. Η πρόταση, που αναμένεται να δοθεί αύριο στη δημοσιότητα, επικεντρώνεται στη διαμόρφωση των τιμών μέρα τη μέρα στον ολλανδικό δείκτη αναφοράς που καθορίζει τις τιμές για όλη την Ευρώπη.

Ο νέος-προσωρινός μηχανισμός που σχεδιάστηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα επιβάλει «ένα δυναμικό όριο τιμών για τις συναλλαγές στον ολλανδικό δείκτη αναφορά φυσικού αερίου ΤΤF ο οποίος είναι το σημείο αναφοράς για όλο το φυσικό αέριο που εισάγεται στην ΕΕ». Η πρόεδρος της Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν τονίζει ότι «το TTF δεν αντικατοπτρίζει πλέον την ενεργειακή πραγματικότητα της ΕΕ, αφού η Ρωσία διέκοψε τις προμήθειες στην Ευρώπη και το μερίδιο του ρωσικού φυσικού αερίου στην ΕΕ μειώθηκε από 40% σε περίπου 7%».

«Αυτό θα βοηθήσει στην αποφυγή της ακραίας αστάθειας και των αυξήσεων των τιμών, καθώς και της κερδοσκοπίας που θα μπορούσε να οδηγήσει σε δυσκολίες στην προμήθεια φυσικού αερίου σε ορισμένα κράτη-μέλη», εκτιμά η Επιτροπή σε προσχέδιο που επικαλείται το πρακτορείο ειδήσεων Bloomberg. Ουσιαστικά, η παρέμβαση που μπορεί να γίνει σε αυτό το επίπεδο, θα πρέπει να συντονίζεται από όλες τις ευρωπαϊκές εταιρείες, ούτως ώστε όταν εκτοξεύονται οι τιμές του φυσικού αερίου να απέχουν από κοινού από παραγγελίες, πιέζοντας έτσι για διόρθωση του δείκτη προς τα κάτω. Υπό ομαλές συνθήκες, ενδεχομένως αυτή η διαδικασία είναι εφικτή, όμως, εάν υπάρξει αντίδραση από τους προμηθευτές το σχέδιο μπορεί και να τιναχθεί στον αέρα.

Η δέσμη μέτρων θα περιλαμβάνει επίσης έναν προσωρινό μηχανισμό επιβολής ανώτατου ορίου τιμών εντός της ημέρας για την αποφυγή ακραίας μεταβλητότητας στις αγορές ενεργειακών παραγώγων. Στόχος είναι να διασφαλιστεί ένας πιο υγιής μηχανισμός διαμόρφωσης των τιμών, προστατεύοντας τις ενεργειακές εταιρείες της Ευρώπης από μεγάλες αυξήσεις. Εκτιμάται επίσης ότι έτσι θα βοηθηθούν να εξασφαλίσουν τον εφοδιασμό τους μεσοπρόθεσμα.

Σχέδιο και για κοινή πλατφόρμα

Η Επιτροπή δέχεται αυξανόμενες πιέσεις από τις εθνικές κυβερνήσεις να επιβάλει ανώτατο όριο στις τιμές του φυσικού αερίου. Η Ιταλία, η Ελλάδα, η Πολωνία και το Βέλγιο πρότειναν την περασμένη εβδομάδα ένα ανώτατο όριο που θα επιτρέπει διακύμανση των τιμών μέχρι 5%. Προτάθηκε επίσης ότι η ανώτατη τιμή να επανεξετάζεται τακτικά ώστε να εναρμονίζεται με το επίπεδο άλλων βασικών ενεργειακών δεικτών αναφοράς, όπως οι τιμές του αργού πετρελαίου, του άνθρακα και του φυσικού αερίου από τη Βόρεια Αμερική και την Ασία.

Το δυναμικό όριο τιμών, όπως λέγεται, θα τεθεί σε εφαρμογή ενώ η ΕΕ εργάζεται για ένα νέο συμπληρωματικό σχέδιο για το υγροποιημένο φυσικό αέριο LNG. Το σχέδιο για το LNG εκτιμάται ότι θα ολοκληρωθεί μέχρι τα τέλη του 2022, ώστε να υλοποιηθεί στις αρχές του 2023.
Ορισμένες χώρες της ΕΕ ζήτησαν επίσης να διακοπεί η σύνδεση μεταξύ των τιμών φυσικού αερίου και ηλεκτρικής ενέργειας, μέσω της επιβολής ανώτατου ορίου τιμών στα καύσιμα που χρησιμοποιούνται για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, μια ιδέα που η Επιτροπή δεν σχεδιάζει να θέσει σε λειτουργία. Ενώ ένα τέτοιο μοντέλο έχει μειώσει τις τιμές στην Ισπανία και την Πορτογαλία, λέγεται ότι δημιουργεί κινδύνους εάν εισαχθεί σε όλη την ΕΕ. Η Επιτροπή σχεδιάζει επίσης να υιοθετήσει χρηματοοικονομικά εργαλεία για την ενίσχυση της ρευστότητας στις αγορές ενέργειας.

Για να αυξήσει την διαπραγματευτική της ισχύ έναντι των προμηθευτών φυσικού αερίου η Επιτροπή θέλει να ενισχύσει την κοινή πλατφόρμα αγορών, η οποία θα συντονίζει την πλήρωση των αποθεμάτων φυσικού αερίου. Εάν οι αποθηκευμένες προμήθειες εξαντληθούν στο τέλος αυτού του χειμώνα, η επίτευξη του στόχου για κάλυψη του 90% των δεξαμενών έως τον Νοέμβριο του 2023 μπορεί να είναι πιο δύσκολη από ό, τι τώρα, αποφαίνεται η Επιτροπή. Το σχέδιο προβλέπει να δοθεί οδηγία στα κράτη μέλη να αγοράζουν από κοινού φυσικό αέριο που αντιπροσωπεύει τουλάχιστον το 15% της αποθηκευτικής δυνατότητας και να επιτραπεί στις εταιρείες εισαγωγών φυσικού αερίου να κάνουν ευρωπαϊκή κοινοπραξία. Όλα αυτά θα κριθούν στη Σύνοδο Κορυφής της ΕΕ, 20-21 Οκτωβρίου.