Το σκάνδαλο που στοιχειώνει τον Ερντογάν με “ονόματα και διευθύνσεις”

Η υπόθεση εμπλοκής της Τουρκίας στη διαφυγή των αμερικανικών κυρώσεων από παράγοντες του Ιράν ήταν γνωστή. Αυτό που δεν ήταν γνωστό, τελικά ήταν ότι αυτή η εμπλοκή «άρχισε νωρίτερα, κράτησε περισσότερο, ήταν ακόμα πιο εκτεταμένη και περιελάμβανε περισσότερα πρόσωπα και χώρες». Αυτό προκύπτει από την επί τούτου έρευνα που διεξήγαγαν οι ερευνητές του δικτύου αναφοράς οργανωμένου εγκλήματος και διαφθοράς OCCRP, πριν λίγες ημέρες.

Η έρευνα βασίστηκε στον περίφημο φάκελο FinCEN που έδωσε στη δημοσιότητα το Διεθνές Κονσόρτσιουμ Ερευνητικών Δημοσιογράφων, και εξετάζει τα στοιχεία των συναλλαγών που αφορούν στο διαβόητο Ιρανό επιχειρηματία Ρεζά Ζαράμπ. Θυμίζουμε ότι πρόκειται για τον άνθρωπο που συνελήφθη το 2016 από το FBI, στις ΗΠΑ, αντιμετωπίζοντας δίωξη για ξέπλυμα χρήματος, συνωμοσία με σκοπό την απάτη και τραπεζική απάτη.

Ο ίδιος ήρθε σε συμβιβασμό με την αμερικανική Δικαιοσύνη, παραδεχόμενος την ενοχή του σε ό,τι αφορά την πληρωμή πάνω από 50 εκατ. δολάρια σε δωροδοκίες προς αξιωματούχους την Τουρκίας –όπως ο πρώην υπουργός Οικονομίας Ζαφέρ Τσαγκλαγιάν– ώστε να διευκολυνθεί η παράκαμψη των αμερικανικών κυρώσεων από το Ιράν.

Μάλιστα, ο Ιρανός ενέπλεξε και τον ίδιο τον Ερντογάν, επισημαίνοντας ότι, ως πρωθυπουργός, είχε συναινέσει στην υλοποίηση των σχεδίων του Ζαράμπ και των συνεργατών του. Σε αντίθεση, πάντως, με τον Ζαράμπ, η συγκατηγορούμενη τουρκική τράπεζα Halkbank, με τη στήριξη φυσικά της Άγκυρας και του τουρκικού λόμπι στις ΗΠΑ, συνεχίζει να αρνείται τις κατηγορίες για τραπεζική απάτη, ξέπλυμα χρήματος και συνωμοσία.

Οι νέες αποκαλύψεις του δικτύου OCCRP προέκυψαν από πλήθος συνεντεύξεων με τον Αντέμ Καραχάν, σωματοφύλακα του Ζαράμπ από το 2008. Ο Καραχάν ήταν ο άνθρωπος που κουβαλούσε βαλίτσες γεμάτες χρυσό ή μετρητά και αργότερα αναλάμβανε ηλεκτρονικές συναλλαγές, καθιστώντας εφικτές τις πωλήσεις ιρανικού πετρελαίου εν μέσω αμερικανικών κυρώσεων.

Δωροδοκίες πολιτικών στην Τουρκία

Ο άνθρωπος του Ζαράμπ, λοιπόν, αναφέρει ότι η τουρκική κυβέρνηση γνώριζε τι συνέβαινε, κάτι για το οποίο τον είχε καθησυχάσει το αφεντικό του. «Η κυβέρνηση ξέρει, θα το δεις», φέρεται να του είπε ο Ζαράμπ και μάλιστα το 2008 και όχι το 2010, οπότε θεωρούν οι Αμερικανοί εισαγγελείς ότι άρχισε να λειτουργεί το “κύκλωμα” του Ιρανού. Ένα κύκλωμα που, για την ιστορία, τον έκανε ζάπλουτο πριν κλείσει τα 30 του χρόνια.

Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της αμερικανικής εισαγγελίας, την περίοδο 2010-2015 πραγματοποιήθηκαν συναλλαγές τουλάχιστον 20 δισεκατομμυρίων δολαρίων, για τις οποίες ο Ζαράμπ, προφανώς, πληρώθηκε αδρές αμοιβές. Από τα αρχεία FinCEN, μάλιστα, εντοπίστηκε αναφορά ύποπτης δραστηριότητας που υποβλήθηκε στο αμερικανικό υπουργείο Οικονομικών από την τράπεζα Standard Chartered Bank Newark, και στην οποία αναφέρεται πως ο Ζαράμπ χρέωνε προμήθεια 8% για τις υπηρεσίες του.

Αυτό το 8% μοιραζόταν ισομερώς στον Ζαράμπ και στα πολιτικά πρόσωπα τα οποία δωροδοκούσε. Για το ποσό των 20 δισ., και μόνο για την εν λόγω περίοδο, δηλαδή, είναι περίπου 800 εκατ. δολάρια για τον ίδιο και άλλα 800 εκατ. σε Τούρκους αξιωματούχους και πολιτικούς, τα περισσότερα εκ των οποίων πιθανολογούνται ότι διοχετεύτηκαν μόνο σε ένα πρόσωπο.

Σημειωτέον, όπως είναι γνωστό, στην Τουρκία όχι μόνο “πάγωσε” η δικαστική έρευνα που είχε ξεκινήσει το 2013, αλλά και οι εισαγγελείς που ενεπλάκησαν έπεσαν τουλάχιστον σε δυσμένεια. Όμως, σύμφωνα με τις μαρτυρίες του Καραχάν, τα όσα αποκάλυψε ο Ζαράμπ στο δικαστήριο για την Halkbank και τον πρώην διευθυντή της, Μεχμέτ Χακάν Ατίλα, ήταν μόνο η κορφή του παγόβουνου.

Και εξυπηρετήσεις από τους Τούρκους

Μεταξύ άλλων, ο σωματοφύλακας ανέλαβε να μεταφέρει χρυσό στο Ντουμπάι και συνάλλαγμα σε διάφορες χώρες, την περίοδο 2008-2013. Επίσης, ίδρυε εταιρείες-βιτρίνες για λογαριασμό του Ζαράμπ, που θα χρησιμοποιούνταν αργότερα για ξέπλυμα χρήματος. Και για όλα αυτά προσκόμισε τραπεζικά και ταξιδιωτικά έγγραφα και φωτογραφίες.

Μεταξύ άλλων, ο Καραχάν εκθέτει τον πρώην υπουργό Ευρωπαϊκών Υποθέσεων της Τουρκίας, Εγκεμέν Μπαγίς, και νυν πρέσβη της χώρας στην Πράγα. Ισχυρίζεται ότι ο Τούρκος πολιτικός παρενέβη στην τουρκική τράπεζα Aktif Bank ώστε να μπορέσει το κύκλωμα του Ζαράμπ να χρησιμοποιήσει λογαριασμό στην εν λόγω τράπεζα. Να σημειωθεί ότι η Aktif Bank ανήκε σε όμιλο που διηύθυνε ο γαμπρός του Ερντογάν, Μπεράτ Αλμπαϊράκ, ως το 2013, πριν διοριστεί υπουργός σε διάφορα χαρτοφυλάκια.

Επίσης, μια από τις εταιρείες που χρησιμοποιούσε ο Ζαράμπ για τις δραστηριότητές του ήταν η τουρκική ναυτιλιακή Royal Denizcilik, για τη δημιουργία της οποίας είχε συμβάλει ο πατέρας του Χουσεΐν Ζαράμπ. Η ναυτιλιακή αυτή, στην οποία ήταν μέτοχοι κι άλλα μέλη της οικογένειας του Ιρανού, λειτούργησε ως κάλυψη για παράνομες μεταφορές χρήματος, εκδίδοντας πλαστά τιμολόγια εκατομμυρίων δολαρίων προς ιρανική τράπεζα.

Είναι προφανές, από όλα τα παραπάνω, ότι ακόμα δεν έχει διαλευκανθεί πλήρως η πιθανή εμπλοκή πολιτικών προσώπων από την Τουρκία και του περιβάλλοντος Ερντογάν στις δραστηριότητες του κυκλώματος διαφυγής κυρώσεων. Και δεν πρόκειται, αν η αμερικανική Δικαιοσύνη δεν καταφέρει να καθίσει στο σκαμνί τα τουρκικά χρηματοπιστωτικά ιδρύματα που τις “φιλοξένησαν”.