Το σκάνδαλο της Wirecard ντροπιάζει το Βερολίνο

Σε πλήρη εξέλιξη βρίσκεται επιχειρηματικό σκάνδαλο απάτης που έχει ταράξει τους οικονομικούς κύκλους της Γερμανίας. Λίγες ημέρες πριν την ανάληψη της προεδρίας της ΕΕ από τη γερμανική κυβέρνηση, οι ελεγκτικές αρχές της χώρας βρίσκονται στο στόχαστρο της Κομισιόν για την πτώχευση της εταιρείας παροχής υπηρεσιών πληρωμών Wirecard. Η υπόθεση έχει προκαλέσει “πονοκέφαλο” στο Βερολίνο, το οποίο καλείται να διαχειριστεί επικοινωνιακά –κι όχι μόνο– τη διάλυση μιας γερμανικής εταιρείας λόγω κακοδιαχείρισης.

Η Wirecard AG, με έδρα το Άσχαϊμ της Βαυαρίας, ιδρύθηκε το 1999 και παρέχει υπηρεσίες διεκπεραίωσης συναλλαγών, έκδοσης πιστωτικών-χρεωστικών καρτών και άλλες χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες. Το 2018, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία της εταιρείας, απασχολούσε 5.300 εργαζόμενους, είχε ενεργητικό 5,8 δισ. ευρώ, τζίρο 2,3 δισ. ευρώ και καθαρά κέρδη πάνω από 340 εκατομμύρια ευρώ.

Τα προβλήματα της εταιρείας ξεκίνησαν από τις αρχές του 2019, όταν δημοσίευμα των Financial Times ανέφερε ότι κορυφαίο στέλεχος είναι ύποπτο για παραποίηση στοιχείων και ξέπλυμα χρήματος, σε σχέση με τις δραστηριότητες της εταιρείας στην Ασία. Το δημοσίευμα διαψεύστηκε και η Wirecard μήνυσε την εφημερίδα, η οποία το φθινόπωρο του ίδιου έτους έδωσε στη δημοσιότητα τα σχετικά ντοκουμέντα.

Ταυτόχρονα, η εταιρεία προσέλαβε την ελεγκτική και συμβουλευτική πολυεθνική KPMG για τη διεξαγωγή εσωτερικής έρευνας, η οποία στα τέλη Απριλίου ανέφερε ότι δεν είχε πρόσβαση στα απαραίτητα έγγραφα για να προχωρήσει την έρευνά της. Τότε ξεκίνησε ένα σπιράλ πτώσης της αξίας της μετοχής της Wirecard, η οποία έχασε περίπου το 30% της αξίας της.

Σύντομα ενεπλάκη και η αστυνομία, κατόπιν καταγγελιών για πιθανή παραπλάνηση των επενδυτών από τον διευθύνοντα σύμβουλο, Μάρκους Μπράουν. Στις 18 Ιουνίου, όπως γνωστοποίησε η εταιρεία, εμφανίστηκε “τρύπα” ύψους 1,9 δισεκατομμυρίων ευρώ στους λογαριασμούς της, κατόπιν έρευνας της ελεγκτικής και συμβουλευτικής Ernst & Young. Η τελευταία απέδωσε την απώλεια των χρημάτων σε καλοστημένη «απάτη παγκόσμιας εμβέλειας». Στο ελεγκτικό της πόρισμα, απεφάνθη ότι «υπάρχουν ξεκάθαρα στοιχεία για περίπλοκη απάτη με εμπλεκόμενους σε όλο τον κόσμο και σε διάφορους οργανισμούς, με σκοπό και πρόθεση να εξαπατήσουν».

Η BaFin στο στόχαστρο της Κομισιόν

Το αποτέλεσμα ήταν σχεδόν προδιαγεγραμμένο. Διατάχθηκε άμεσα ποινική έρευνα, η μετοχή της εταιρείας σχεδόν εξανεμίστηκε, χάνοντας το 90% της αξίας της, και ο Μπράουν συνελήφθη, με την κατηγορία ότι “μαγείρευε” τον όγκο συναλλαγών εμφανίζοντας πλασματικά έσοδα. Αφέθηκε ελεύθερος με εγγύηση πέντε εκατομμυρίων ευρώ και παραιτήθηκε.

Στις 25 Ιουνίου η Wirecard κήρυξε πτώχευση και είναι η πρώτη εταιρεία του δείκτη DAX που καταφεύγει στην προστασία του πτωχευτικού κώδικα. Από τη μια μεριά, η είδηση δεν έπεσε ως κεραυνός εν αιθρία, αφού όλους τους προηγούμενους μήνες κυκλοφορούσαν φήμες στα γερμανικά Μέσα ενημέρωσης περί “μαγειρεμένων” ισολογισμών και πλασματικών συμφωνιών της Wirecard. Από την άλλη, γίνεται λόγος για “συστημική καταστροφή”

Τις προηγούμενες ημέρες η Wirecard βρισκόταν σε διαπραγματεύσεις με τους πιστωτές της, καθώς χρωστά περίπου 3μισι δισεκατομμύρια ευρώ. Την ίδια στιγμή, όμως, η τραπεζική ελεγκτική αρχή της Γερμανίας, BaFin, βρίσκεται στο στόχαστρο της Κομισιόν για την αδυναμία της να εντοπίσει τα προβλήματα της Wirecard νωρίτερα.

Σύμφωνα με αποκλειστικές πληροφορίες του Reuters, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ζήτησε από την Ευρωπαϊκή Αρχή Κινητών Αξιών και Αγορών (την αντίστοιχη αρχή κεφαλαιαγοράς της ΕΕ) να ελέγξει τα πεπραγμένα της γερμανικής BaFin για να διαπιστώσει αν έλαβε τα κατάλληλα μέτρα, τα προηγούμενα χρόνια. Η BaFin υποχρεούται να απαντήσει ως τα μέσα Ιουλίου και να συμπεριλάβει στην αναφορά της τυχόν «διοικητικά ή νομικά προσκόμματα» κατά τη διαδικασία εφαρμογής των κοινοτικών οδηγιών περί διαφάνειας που αφορούν ειδικά τον έλεγχο των εισηγμένων εταιρειών.

Πολιτικές διαστάσεις

Δεν είναι τυχαίο ότι ο ίδιος επικεφαλής της γερμανικής αρχής, Φέλιξ Χούφελντ, χαρακτήρισε την υπόθεση «ολική καταστροφή». Αν, μάλιστα, διαπιστωθεί ότι η BaFin δεν έπραξε τα δέοντα, θα μπορούσε να κινηθεί η Κομισιόν εναντίον της για παραβίαση της κοινοτικής νομοθεσίας, απαιτώντας ρυθμιστικές παρεμβάσεις, κάτι που θα ήταν εξευτελισμός για ένα κράτος-μέλος.

Το σκάνδαλο δεν θα μπορούσε να μην πάρει και πολιτικές διαστάσεις, αφού οι Πράσινοι εκτόξευσαν επίθεση κατά των υπουργών Οικονομίας και Οικονομικών Υποθέσεων, Όλαφ Σολτς και Πέτερ Άλτμαϊερ αντίστοιχα. Ο ίδιος ο Σολτς σχολίασε ότι η υπόθεση κρούει τον κώδωνα του κινδύνου για την ανάγκη ισχυρότερης εποπτείας και ελέγχου του χρηματοπιστωτικού κλάδου, αναφέροντας ότι το υπουργείο του εξετάζει ήδη προτάσεις με αυτό το στόχο.

Πάντως, το εύρος του σκανδάλου δεν επιτρέπει μια εύκολη επικοινωνιακή διαχείριση για την κυβέρνηση Μέρκελ. Για παράδειγμα, η “τρύπα” των 1,9 δισ. ευρώ που εντοπίστηκε, αφορούσε σε καταπιστευτικό λογαριασμό στις Φιλιππίνες. Εξού και εμπλέκεται ο πρώην οικονομικός διευθυντής της Wirecard Νοτιοανατολικής Ασίας και ένας θεματοφύλακας της εταιρείας στη Σιγκαπούρη.  Ο πρώτος, ονόματι Γιαν Μαρσάλεκ, φέρεται να έχει καταφύγει στην Κίνα, σύμφωνα με το υπουργείο Δικαιοσύνης της Μανίλα.

Σε κάθε περίπτωση, ο σύνδεσμος επενδυτών στη Γερμανία εκτιμά ότι, επειδή σε αυτές τις περιπτώσεις συνήθως επιχειρείται εκτεταμένη παραποίηση εγγράφων, θα είναι σχεδόν αδύνατο να διαλευκανθεί σε βάθος η απάτη. Η συνέχεια, στο δικαστήριο…