Το σκοτεινό πρόσωπο της οικονομικής ιθύνουσας τάξης στην Ελλάδα

Η απάντηση σε αυτό το ερώτημα έχει πολύ μεγάλη σημασία, γιατί εξ αυτής μπορεί να εξαγάγει κανείς τις εξηγήσεις για τον χαρακτήρα του καπιταλιστικού συστήματος στην Ελλάδα, την αιτία των χρόνιων στρεβλώσεων και στερήσεων της χώρας μας και φυσικά  τον ασφαλή δρόμο ιάσεως αυτών των παθογενειών.

Διευκρινιστικά και προς αποφυγή παρεξηγήσεων, οι αστικές τάξεις δυτικού τύπου είναι εξ φύσεως εκμεταλλευτικές εν σχέσει  με τις καταπιεζόμενες από αυτές κοινωνικές τάξεις και πρωτίστως της εργατικής, πλην όμως, έχουν ιστορικά μεγάλη συνεισφορά στη δημιουργία ισχυρών θεσμών και στη διαμόρφωση αντίστοιχης κουλτούρας στις ευρωπαϊκές κοινωνίες, και σε μεγάλο βαθμό εθνικό παραγωγικό προσανατολισμό. Σε κάθε, δε, περίπτωση δεν αποτελούν ένα σύνολο διαφόρων επιμέρους οικονομικών παραγόντων που κινούνται πρωτίστως με παρασιτικό τρόπο, συνιστώντας έτσι την οικονομική ολιγαρχία.

Από την ίδρυσή της ως ανεξάρτητη χώρα, το 1830, η Ελλάδα εμφανίζει έως σήμερα, παρά την ανάπτυξη και την μεγάλη άνοδο του βιοτικού επιπέδου, στρεβλή παραγωγική οικονομική βάση. Η οικονομική διάρθρωση και η εξέλιξη του καπιταλισμού στη χώρα μας υπήρξε πάντα ατελής με σοβαρές ελλείψεις στον χώρο της εκβιομηχάνισής της, που θα συνεπαγόταν σοβαρή οικονομική αυτονομία. Αλλά και στον πρωτογενή τομέα, στη γεωργία, οι χρόνιες και άλυτες πληγές (μικρός κλήρος, ελάχιστες δημόσιες και ιδιωτικές επενδύσεις, έλλειψη υποδομών, υπονόμευση και δυσφήμιση του συνεταιρισμού κ.λπ.) συνετέλεσαν στην ατελή και άνιση ανάπτυξη της αγροτικής οικονομίας, με συνέπεια την ελλειμματικότητα, παρά την ύπαρξη μεγάλου πληθυσμού αγροτών, με βάση τα ευρωπαϊκά κριτήρια και τις υψηλές ανταγωνιστικές δυνατότητες της χώρας στον τομέα αυτό.

Μια ατελής συγκρότηση

Η ελληνική παρασιτική οικονομική ολιγαρχία ποτέ δεν έλαβε χαρακτηριστικά συγκροτημένης αστικής τάξης, σύμφωνα με το ευρωπαϊκό πρότυπο, αλλά λειτούργησε διαχρονικά ως “άρπαγας” του δημοσίου πλούτου, αποκλειστικά και μόνο για το προσωπικό της συμφέρον και όχι για την ανάπτυξη του τόπου, με σοβαρές παραγωγικές επενδύσεις στον πρωτογενή και δευτερογενή τομέα της οικονομίας. Χρησιμοποίησε πάντα τις δομές του ελληνικού πελατειακού κράτους για δικό της όφελος, κρατώντας τη χώρα στο περιθώριο.

Χαρακτηριστικά παραδείγματα αποτελούν η επαίσχυντη κατασπατάληση των κεφαλαίων του σχεδίου Μάρσαλ κατά τη δεκαετία του ’50, μετά τον καταστρεπτικό Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, τη ναζιστική κατοχή και τον Εμφύλιο Πόλεμο, η ληστρική χρησιμοποίηση των αποθεματικών των ασφαλιστικών ταμείων που μετατράπηκαν σε ατομικό πλούτο, το σάρωμα τεσσάρων ευρωπαϊκών προγραμμάτων στήριξης, η πρόσφατη, ενόψει της μνημονιακής κηδεμονίας, “προδοτική” στάση της το 2009-2010 με την εξαγωγή του κλεμμένου εθνικού πλούτου στο εξωτερικό και τέλος η εμμονική συνέχιση στον παρασιτισμό και την κλεπτοκρατία, την τελευταία εξαετία μετά την τυπική έξοδο της χώρας από τα μνημόνια, αντί των προσπαθειών στην πράξη αλλαγής του παραγωγικού μοντέλου ανάπτυξης της χώρας, αφού πλην ελαχίστων περιπτώσεων δεν υπάρχουν παραγωγικές επενδύσεις.

Η έλλειψη ισχυρής αστικής τάξης οφείλεται πρωτίστως στις ιδιότυπες συνθήκες εισδοχής του νεοελληνικού κράτους στον παγκόσμιο καπιταλιστικό καταμερισμό, όπου διατηρούνταν οι προ-καπιταλιστικές δομές και οι πατριαρχικές σχέσεις στην παραγωγή, την εργασία και το εμπόριο, σε συνδυασμό με την έντονη εξάρτηση της ντόπιας οικονομίας από τους εξωγενείς παράγοντες, μεταξύ των οποίων και το ελληνικό κοσμοπολίτικο κεφάλαιο της διασποράς. Έτσι, είχαμε ισχνή παραγωγική βάση και δημιουργία διαφόρων ομάδων οικονομικής ολιγαρχίας στο εσωτερικό της χώρας, που το χαρακτηριστικό τους στοιχείο ήταν η αντίληψη του ατομικού πλουτισμού και της ιδιοποίησης του εθνικού πλούτου μέσω των προνομιακών σχέσεών τους με το κράτος.

Συνέπεια αυτού ήταν η στρεβλή ανάπτυξη του κράτους, που σε αντίθεση με το δυτικό πρότυπο απέκτησε μόνιμα πελατειακά χαρακτηριστικά λόγω της χρησιμοποίησής του αρχικά από τους κοτζαμπάσηδες, στη συνέχεια από τα πολιτικά “τζάκια” και κατά την ιστορική διαδρομή από τα κόμματα, με κυρίαρχο στοιχείο τη λογική διαθέσεως του εθνικού πλούτου για πελατειακούς και μικροκομματικούς σκοπούς.

Ο πλούτος όμως αυτός δεν ανταποκρινόταν στις παραγωγικές δομές και δυνάμεις της χώρας, όπως συμβαίνει με διάφορες διαφοροποιήσεις στα αμιγώς ευρωπαϊκά καπιταλιστικά κράτη, αλλά προερχόταν κατά κύριο λόγο από τον εξωτερικό δανεισμό, που λειτουργούσε διαβρωτικά για το μέλλον της χώρας.

Από την ίδρυση του νεοελληνικού κράτους έως τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, πλην της βενιζελικής περιόδου όπου επιχειρήθηκε μία μορφή “ενδοαστικής ορθολογικής επανάστασης”, ο ελλαδικός χώρος αποτέλεσε λαμπρό πεδίο πρωτόγονης καπιταλιστικής συσσώρευσης, με επιτομή την “οικονομική αρπαγή” από το κοσμοπολίτικο κεφάλαιο των Ελλήνων της διασποράς, το οποίο ήταν ενταγμένο στο πλαίσιο των συμφερόντων του μητροπολιτικού καπιταλισμού. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα όχι μόνο τη μη οικονομική ολοκλήρωση και τη σοβαρή ισόρροπη ανάπτυξη της χώρας, αλλά και τη λειτουργία των ντόπιων ολιγαρχικών οικονομικών στρωμάτων μεταπρατικά και παρασιτικά.

Ο παρασιτικός μαυραγοριτισμός

Αποφασιστική στιγμή για την πλήρη επικράτηση του παρασιτισμού και μαυραγοριτισμού στη λειτουργία της οικονομικής ολιγαρχίας υπήρξε η ναζιστική κατοχή (1940-1945). Ενώ η Ελλάδα εξήλθε από μία σκληρότατη Κατοχή, στρώματα της οικονομικής ολιγαρχίας, που στην προηγούμενη περίοδο είχαν συνεργασθεί με τους κατακτητές και είχαν επιδοθεί στο προσφιλές “σπορ” του μαυραγοριτισμού σε βάρος του εξαθλιωμένου τότε λαού, κατάφεραν όχι μόνο να επιβιώσουν, αλλά εκμεταλλευόμενα τον αδελφοκτόνο Εμφύλιο Πόλεμο την περίοδο ’46-’49, εμφανίσθηκαν και ως “νικητές” στο μετεμφυλιακό κράτος της Δεξιάς.

Αυτά τα στρώματα των μαυραγοριτών αντί να τιμωρηθούν ως δωσίλογοι αποτέλεσαν τη νέα οικονομική ολιγαρχία της χώρας, εκμεταλλευόμενα αρχικά τα χρήματα του σχεδίου Μάρσαλ για ίδιον όφελος και στη συνέχεια, μέσω των περίφημων “θαλασσοδανείων” που τους παρείχε αγόγγυστα το ελληνικό κράτος και οι μετακατοχικές κυβερνήσεις, ροκάνισαν όλα τα διαθέσιμα των ασφαλιστικών ταμείων, η αξία των οποίων σήμερα, αν δεν είχαν κατασπαταληθεί με αυτό τον τρόπο και τοκίζονταν, θα ανερχόταν σε πολλά τρισ. ευρώ!

Αυτό το επίπεδο της οικονομικής ολιγαρχίας, της δράσης της με πυρήνα την αντίληψη του μαυραγοριτισμού και του ατομικού πλούτου, που οδηγεί στον παρασιτισμό, διαμόρφωσε το ισχύον μόρφωμα της παραγωγικής οικονομικής βάσης της χώρας και δημιούργησε τις διαχρονικές στρεβλώσεις στους επιμέρους θεσμούς του εποικοδομήματος που αλληλοεπηρεάζονται, κρατώντας τη χώρα σε τροχιά υστέρησης και υπανάπτυξης.

Η εσωτερική αυτή πληγή δεν μπόρεσε να ιαθεί με ανατροπή του παραδείγματος στη νέα ιστορική φάση της Μεταπολίτευσης, όπου όχι μόνο επιβίωσε αλλά και γιγαντώθηκε, οδηγώντας την Ελλάδα στη χρεωκοπία και την παρακμή. Το 1981 όπου συντελέστηκε σημαντική πολιτική αλλαγή με την άνοδο στην εξουσία του ΠΑΣΟΚ, ριζοσπαστικού σοσιαλιστικού κινήματος σύμφωνα με τις διακηρύξεις του, ήρθη η κοινωνική διαίρεση νικητών και ηττημένων και εισήλθαν στο προσκήνιο όλα ανεξαιρέτως τα κοινωνικά στρώματα χωρίς τους αποκλεισμούς του παρελθόντος με βάση την εμφυλιοπολεμική λογική, που κρατούσε από το τέλος του Εμφυλίου Πολέμου το 1949. Όμως, παρά τις ελπίδες και τις προσπάθειες στην πρώτη κυβερνητική περίοδο (1981-1985), η ντόπια οικονομική ολιγαρχία ουδόλως “πληγώθηκε”.

Αντίθετα, νομιμοποιήθηκε και στην νέα αυτή περίοδο η προαναφερθείσα αντίληψη και λειτουργία της, φορτώνοντας στο κοινωνικό σύνολο τις προβληματικές και υπερχρεωμένες ιδιωτικές επιχειρήσεις, των οποίων το κράτος ανέλαβε τα χρέη και τα ελλείμματα. Στη συνέχεια, μέσω της διαπλοκής της με τους κρατικούς θεσμούς διόγκωσε την ισχύ της, ιδιαίτερα με την απόκτηση της ιδιοκτησίας όλων των Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης και τη σταδιακή μετατροπή του πολιτικού διαλόγου, που ήταν έντονος και δημόσιος στο πρώτο ήμισυ της Μεταπολίτευσης, σε ιδιότυπο τηλεοπτικό λόγο.

Αυτό είχε ως συνέπεια τον έλεγχο του πολιτικού συστήματος και τη σταδιακή παθητικοποίηση και ιδιώτευση των ριζοσπαστικών κοινωνικών στρωμάτων. Η είσοδος της χώρας στη ζώνη του ευρώ αποτέλεσε για την οικονομική ολιγαρχία χρυσή ευκαιρία, αφού γιγάντωσε τα κέρδη και τον προσωπικό πλούτο της μέσω της μεγάλης και εύκολης χρηματοδότησης που παρείχε το ευρώ.

Έτσι η χρεωκοπία της χώρας το 2010, η οποία συνδέεται με τη μεγάλη οικονομική ύφεση, το τεράστιο δημόσιο χρέος, τα ελλείμματα και τη διογκούμενη κοινωνική αποσάθρωση ιδιαίτερα στα μεσαία και χαμηλότερα οικονομικά στρώματα, τα οποία οδηγήθηκαν ραγδαία στην προλεταριοποίηση, οφείλεται αναμφισβήτητα στην ιστορική παταγώδη αποτυχία της οικονομικής και πολιτικής ελίτ, που κατείχε την εξουσία και κυβέρνησε την Ελλάδα από την ίδρυσή της ως ανεξάρτητο κράτος έως τις τελευταίες δεκαετίες της Μεταπολίτευσης.

Αυτό το σύστημα που δομήθηκε από αυτήν και τη θεραπαινίδα της, την πολιτική εξουσία,  ευθύνεται αποκλειστικά και για την επιλογή της συμμετοχής της χώρας, αν και απροετοίμαστης, στο ευρώ, αλλά και για τις σοβαρές παραλείψεις στη συνέχεια για την δημιουργία ανταγωνιστικών παραγωγικών δομών και αξιοποίηση των συγκριτικών πλεονασμάτων της, μέσω και της ορθής παραγωγικής διαχείρισης των ευρωπαϊκών κονδυλίων, ως αντιστάθμισμα της απώλειας των εργαλείων νομισματικής πολιτικής αλλά και της καταστροφής παραγωγικών τμημάτων της ελληνικής οικονομίας.

Το “μνημονιακό στεφάνι”

Όταν βρέθηκε μπροστά στο φάσμα της χρεωκοπίας, η οικονομική της ολιγαρχία προχώρησε σε μαζική εξαγωγή των ληστρικών κερδών της προηγούμενης περιόδου “ψευδοευημερίας” στις τράπεζες του εξωτερικού, επιδεινώνοντας δραματικά τη δημοσιονομική θέση της χώρας. Αντίθετη ακριβώς στάση απ’ αυτήν που επέδειξε την κρίσιμη αυτή περίοδο 2009-2010 η αστική τάξη της Ιταλίας, η οποία δεν εγκατέλειψε τη χώρα της. Ο αντίστοιχος φορέας των Ιταλών βιομηχάνων δημοσιοποίησε τότε την ετοιμότητά τους να αγοράσουν το 1/3 του δημοσίου ιταλικού χρέους, προκειμένου η χώρα τους να αποφύγει τη βίαιη εσωτερική υποτίμηση και τη μνημονιακή κηδεμονία, που υπέστη η Ελλάδα και ο ελληνικός λαός.

Σήμερα, δεκαπέντε χρόνια μετά το “ακάνθινο μνημονιακό στεφάνι”, η οικονομική ιθύνουσα τάξη, αφού παρέδωσε τα πάντα στους ξένους δανειστές στην προσπάθειά της να περισώσει τα δικά της οικονομικά προνόμια, στη συνέχεια πρωτοστάτησε στο να χάσει η Ελλάδα την τελευταία ευκαιρία της εντός της ΕΕ να αλλάξει κανόνες και μορφή του οικονομικού παραγωγικού μοντέλου της, ενισχύοντας εμπράκτως την παραγωγική βάση με ανταγωνιστικούς όρους, χρησιμοποιώντας αυστηρά προς αυτόν τον στόχο τα χρήματα του Ταμείου Ανάκαμψης. Σε συνεργασία με την θεραπαινίδα της, την πολιτική εξουσία (κυβέρνηση ΝΔ), έχουν γιγαντώσει τον παρασιτισμό και έχουν στήσει επί μέρους μηχανισμούς κλεπτοκρατισμού σε όλους τους χώρους που διακινείται δημόσιο ή ευρωπαϊκό χρήμα (Ταμείο Ανάκαμψης, ΕΣΠΑ, ΟΠΕΚΕΠΕ, δημόσιες συμβάσεις κλπ.).

Με βάση την παραπάνω καταλυτική διαπίστωση του πραγματικού χαρακτήρα της οικονομικής, ελληνικής ολιγαρχίας ο βασικός μοχλός για ανατροπή αυτής της παρακμιακής πορείας της χώρας σε βάρος των εθνικών συμφερόντων και της πλειοψηφίας του ελληνικού λαού, είναι το χτύπημα στη ρίζα του οικονομικού παρασιτισμού, ο οποίος αποτελεί το “ιερό δισκοπότηρο” των εκπροσώπων της οικονομικής ολιγαρχίας και μία εκ των βασικών αιτιών για τα φαινόμενο του εκτεταμένου κλεπτοκρατισμού, αλλά και των ιδιότυπων φαινομένων μιθριδατισμού, σε μεγάλα τμήματα της ελληνικής κοινωνίας.