Τραπεζική Ένωση, ESM και προϋπολογισμός στο Eurogroup

Σημαντικά ζητήματα που αφορούν την εμβάθυνση της νομισματικής ένωσης τέθηκαν στο τραπέζι του έκτακτου Eurogroup, ανάμεσά τους η ολοκλήρωση της τραπεζικής ένωσης, η αναβάθμιση του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας και η γαλλογερμανική πρόταση για κοινό προϋπολογισμό στην ευρωζώνη. Στην συνεδρίαση μετείχαν οι υπουργοί Οικονομικών των 27 χωρών-μελών, στο πλαίσιο της προετοιμασίας για τις αποφάσεις που αναμένεται να ληφθούν στην Σύνοδο Κορυφής του Δεκεμβρίου.

Ο πρόεδρος του Eurogroup, Μάριο Σεντένο, έκανε λόγο για σημαντική πρόοδο και αναφερόμενος ειδικά στο θέμα της τραπεζικής ένωσης δήλωσε ικανοποιημένος για τα βήματα που έχουν γίνει στην κατεύθυνση της μείωσης των κινδύνων.

Σύμφωνα με τον ίδιο τα βήματα αυτά έχουν ανοίξει τον δρόμο για την επίτευξη συμφωνίας το Δεκέμβριο σχετικά με την λειτουργία του Ενιαίου Ταμείου Εξυγίανσης των τραπεζών, πριν την ολοκλήρωση της μεταβατικής περιόδου, το 2024.

Προς την κατεύθυνση αυτή πίεσε νωρίτερα και ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών,Όλαφ Σολτς, τονίζοντας ότι μια συμφωνία για την Τραπεζική Ένωση θα κάνει πιο εύρωστο τον χρηματοπιστωτικό τομέα, μέσα από την θέσπιση ενιαίων κανόνων για όλες τις τράπεζες.

Η μεταρρύθμιση του ESM

Σε ό,τι αφορά την μεταρρύθμιση του ESM, οι υπουργοί Οικονομικών  συζήτησαν για την σχέση που θα πρέπει να έχει ο Οργανισμός με άλλους ευρωπαϊκούς θεσμούς, καθώς και τους τρόπους παρέμβασής του για την διευκόλυνση περιπτώσεων αναδιάρθρωσης χρέους από  κράτη-μέλη που πρόκειται να λάβουν δάνεια διάσωσης.

Σύμφωνα με τον Σεντένο στο ζήτημα του ESM, που  είναι το «κυρίαρχο» θέμα προς συμφωνία στην Σύνοδο Κορυφής του Δεκεμβρίου, τα μέλη του Eurogroup χαιρέτισαν την επιτυχή κατάληξη των  διαπραγματεύσεων ανάμεσα στον Οργανισμό και την Κομισιόν.  Ο ίδιος ανέφερε ότι η συμφωνία αυτή προβλέπει την ανάληψη ισχυρότερου ρόλου στο μέλλον από τον ESM σε ό,τι αφορά τον σχεδιασμό και την παρακολούθηση προγραμμάτων χρηματοοικονομικής βοήθειας.

Πρόκειται για έναν ρόλο συμβατό με την Συνθήκη είπε ο Σεντένο, ενώ ο Μοσκοβισί μίλησε για μια «ισορροπημένη» συμφωνία. Ανάλογες ήταν και οι εκτιμήσεις του επικεφαλής του ESM, Κλάους Ρέγκλινγκ, ο οποίος σημειώσε ότι εξασφαλίζεται «ισχυρός ρόλος για τον ESM, όπως ήθελαν τα κράτη μέλη», ενώ ταυτοχρόνως «υπάρχει σεβασμός στην εντολή και τις αρμοδιότητες της Κομισιόν».

Ο προϋπολογιασμός της Ευρωζώνης 

Σε ό,τι αφορά τον κοινό προϋπολογισμό της ευρωζώνης, οι υπουργοί Οικονομικών της Γαλλίας και της Γερμανία παρουσίασαν το σχέδιο στο οποίο κατέληξαν την περασμένη Παρασκευή το Παρίσι και το Βερολίνο, μετά από πολύμηνες διαπραγματεύσεις.

Σύμφωνα με τον Σεντένο, οι υπουργοί του Eurogroup είδαν ως θετικό βήμα την συμφωνία, η εκτίμηση ωστόσο του ίδιου, όπως και άλλων ομολόγων του, είναι ότι «απαιτείται περαιτέρω δουλειά». Σε αυτό το Eurogroup ωστόσο, τόσο ο ίδιος όσο και ο Μοσκοβισί, διαπίστωσαν ότι η συζήτηση επί του θέματος έγινε σε διαφορετικούς τόνους και με μία περισσότερο «θετική προσέγγιση».

Οι αξιωματούχου του Eurogroup σημείωσαν πάντως ότι χρειάζονται διευκρινίσεις σε ό,τι αφορά «τον σχεδιασμό πιθανών μέσων για την ανταγωνιστικότητα, τη σύγκλιση και τη σταθεροποίηση, καθώς την  σύνδεσή τους με το σχέδιο προϋπολογισμού της ΕΕ».

Τι προβλέπει

Αν και δεν αναφέρει ποσά, παρά μόνον γενικές αρχές, το κοινό σχέδιο για έναν ειδικό προϋπολογισμό για την ευρωζώνη, σύμφωνα με όσα έχουν διαρρεύσει, δείχνει ότι λαμβάνει σοβαρά υπόψη του τις επιπτώσεις της οικονομικής κρίσης.

Πρώτος στόχος αυτού του νέου μέσου είναι η σύγκλιση μεταξύ των χωρών μελών, κάτι που όπως έχει πει ο Μπενουά Κερέ της ΕΚΤ δεν συνέβη αυτόματα με την νομισματική ένωση. Εκτιμώντας τις επιπτώσεις της κρίσης, ειδικά στον ευρωπαϊκό νότο, και με στόχο την σύγκλιση των επιπέδων ευημερίας και ανταγωνιστικότητας, ο προϋπολογισμός της ευρωζώνης θα συγχρηματοδοτήσει επενδυτικά σχέδια. Αυτά τα σχέδια θα είναι οι «επιταχυντές ανάπτυξης στην έρευνα, την καινοτομία και το ανθρώπινο κεφάλαιο», όπως αναφέρεται στο γαλλογερμανικό έγγραφο.

Δεύτερος στόχος του προϋπολογισμού της ευρωζώνης είναι η «σταθεροποίηση»  και αυτό θα γίνεται με την παροχή στα κράτη μέλη εργαλείων κατά της κρίσης, προκειμένου να αποφεύγονται αντιδράσεις πανικού.

Ο προϋπολογισμός αυτό ωστόσο δεν θα είναι αυτόνομος, όπως ήθελε ο Μακρόν, αλλά «μέρος του προϋπολογισμού της ΕΕ», ενώ η χρηματοδότηση του θα γίνεται από τις συνεισφορές των κρατών μελών της ευρωζώνης και από ειδικά για αυτόν τον σκοπό φορολογικά έσοδα. Το Παρίσι υποστηρίζει ότι ο φόρος επί των χρηματοπιστωτικών συναλλαγών θα μπορούσε επίσης να ενισχύει αυτό το ταμείο, τα έσοδα όμως από αυτήν την φορολόγηση παραμένουν εξαιρετικά ασταθή σε επίπεδο ΕΕ.