Τσιμέντο να γίνει η βιομηχανία! – Χωρίς κλαδικές πολιτικές το Σχέδιο Ανάκαμψης

Πυρετώδεις διεργασίες, με κλωτσιές κάτω από το τραπέζι, μεταξύ των εθνικών αντιπροσωπειών συντελούνται στις Βρυξέλλες σε κλειστές συνεδριάσεις των υπηρεσιών της Κομισιόν, όπου διαμορφώνονται τα νέα βιομηχανικά πρότυπα και τα χρηματοδοτικά κριτήρια για τον επόμενο γύρο της ανάπτυξης στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Δυστυχώς, από αυτό το παίγνιο η Ελλάδα απουσιάζει… Απουσιάζει δραματικά.

Σύμφωνα με πληροφορίες από έγκυρους επιχειρηματικούς κύκλους, ελληνική τσιμεντοβιομηχανία ελληνικής ιδιοκτησίας αγωνιά για τα νέα πρότυπα του τσιμέντου, διότι δεν έχει πρόσβαση στο τραπέζι που παίζεται το μεγάλο πόκερ. Οι άλλες τσιμεντοβιομηχανίες της Ελλάδας ανήκουν σε ξένα συμφέροντα που εκπροσωπούνται μια χαρά…Η ελληνική πολιτεία κρύβεται πίσω από το δάκτυλό της και μοιάζει να ακολουθεί το ρηθέν υπό των προφητών «τοις κείνων ρήμασι πειθόμενοι» και μοιάζει να έχει κυριολεκτικά εγκαταλείψει την βιομηχανική προοπτική της χώρας, πέρα, ίσως, από τον αγροτοβιομηχανικό τομέα.

Ακόμη και η “πράσινη μετάβαση” που ευαγγελίζεται το σχέδιο της κυβέρνησης “Ελλάδα 2.0” ύψους 16,4 δισ. ευρώ (6 δισ. επιχορηγήσεις +10,4 δισ. δάνεια) αμφισβητείται τόσο στο επίπεδο της ταχείας κατάργησης του λιγνίτη, όσο και στο επίπεδο των ανεμογεννητριών και των φωτοβολταϊκών που θα έρθουν από τη Γερμανία με φοβερές επιπτώσεις στο ισοζύγιο, ενώ η ιστορία με τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα προκαλεί συνήθως μειδιάματα…

Δεν είδαμε σχέδιο για βιομηχανία

Επισημαίνεται δε πως το παιγνίδι του “βιομηχανικού πρασινίσματος” είναι πολύ περίπλοκο και θα έχει διαβαθμίσεις που θα βγάλουν πολλούς μεσαίους και μικρομεσαίους μεταποιητές εκτός παιγνιδιού. Για παράδειγμα, η Γερμανία επενδύει στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα τεράστια ποσά συμμετέχοντας στο μεγαλύτερο φωτοβολταϊκό πάρκο του κόσμου, το οποίο θα παρέχει ενέργεια για τη λειτουργία εργοστασίου παραγωγής καύσιμου υδρογόνου που έχει μηδενικές εκπομπές, προκειμένου να κινεί με αυτό τη γερμανική βιομηχανία. Όταν αυτό συμβεί, τα γερμανικά βιομηχανικά προϊόντα θα έχουν βαθύ πράσινο προφίλ που θα διασφαλίζει και πράσινες επιχορηγήσεις και άνετα πράσινα δάνεια.

Στην Ελλάδα τέτοιου τύπου προσαρμογές μόνο λίγοι όμιλοι μπορούν να τις πετύχουν. Έτσι, οι υπόλοιποι θα αγωνίζονται είτε με δυσκολίες στις επιχορηγήσεις και το δανεισμό, είτε χωρίς δυνατότητες εκπαίδευσης προσωπικού σε νέες τεχνολογίες, είτε …είτε. Αν και οι τέσσερις πυλώνες του Ταμείου Ανάπτυξης και Ανθεκτικότητας (ΤΑΑ), Πράσινο –Ψηφιακό – Απασχόληση, δεξιότητες και κοινωνική συνοχή – Ιδιωτικές επενδύσεις και οικονομικός και θεσμικός μετασχηματισμός αποτελούν μια εύλογη κατεύθυνση δεν πείθουν πως εξυπηρετούν τις ουσιαστικές ανάγκες της ελληνικής οικονομίας και ιδιαίτερα της βιομηχανίας.

Δυο χρόνια στην κυβέρνηση και ένα σχέδιο για την ελληνική βιομηχανία δεν είδαμε. Προφανώς και η ψηφιοποίηση και το πρασίνισμα προβλέπονται και είναι must, αλλά οι τεχνολογίες αλλάζουν συνεχώς και οι προσαρμογές απαιτούν εξειδικευμένο προσωπικό και δυνατότητες συνεχούς επιμόρφωσης. Επιπλέον, οι διάφοροι κλάδοι δεν τρέχουν με την ίδια ταχύτητα. Για όλα αυτά χρειάζονται εξειδικευμένες και έξυπνες παρεμβάσεις. Διαφορετικά, θα δημιουργηθεί ανταγωνιστικό χάσμα και πιθανώς ολιγοπωλειακές καταστάσεις και συνεχής αιμορραγία στο ισοζύγιο.

Γιατί χρειάζονται κλαδικές πολιτικές

Στην Ευρώπη οι αναδυόμενες βιομηχανικά χώρες εφαρμόζουν εδώ και τριάντα χρόνια συστηματικά προγράμματα κλαδικών πολιτικών και ειδικά αυτή την περίοδο που έχουν “παγώσει” οι απαγορεύσεις των κρατικών ενισχύσεων, ρίχνουν ασύστολα κρατικά κεφάλαια στην ανάπτυξη της βιομηχανίας. Πού χάθηκε το ένα δισ.; Στο μεταξύ, ενώ ο πρωθυπουργός ανακοίνωσε 32 δισ. ευρώ από το Ταμείο Ανάπτυξης και Ανθεκτικότητας (ΤΑΑ), στο σχέδιο αναφέρεται ποσό 30,9 δισ.! Πού χάθηκε αυτό το δισεκατομμύριο;

Βέβαια, το “Ελλάδα 2.0” εκθειάστηκε από την πρόεδρο της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάϊεν, όμως όσο το διαβάζουν οι οικονομικοί εμπειρογνώμονες και επιχειρηματίες (που δεν είναι μέλη του ΣΕΒ) προβληματίζονται και αναρωτιόνται για τους πραγματικούς του στόχους, καθώς φοβούνται ότι οι οριζόντιες πολιτικές που εκφράζει θα διοχετεύσουν τους πόρους για μία ακόμη φορά στους γνωστούς επωφελούμενους ηγεμονικούς ομίλους, με περιορισμένη επίπτωση και μικρά πολλαπλασιαστικά φαινόμενα στην οικονομία.

Ίσως εκεί να βρίσκεται μια άλλη εξήγηση της κυβερνητικής πρόβλεψης πως τα 57 δισ. ευρώ (32+25 μόχλευση ιδιωτικών κεφαλαίων) θα δημιουργήσουν σωρευτικά μέχρι το 2026 μόνο 7% πρόσθετη ανάπτυξη και 180.000 νέες θέσεις εργασίας. Χαμηλή επίδοση, την οποία θίξαμε σε προηγούμενο σημείωμά μας. Ίσως η πρόβλεψη χαμηλής επίδοσης να εξηγείται από το ιστορικό μοντέλο της σχετικής αποτυχίας των ΚΠΣ και ΕΣΠΑ με τις οριζόντιες πολιτικές τους.