Βαριές επιπτώσεις σε πετρέλαιο και ναυσιπλοΐα από την επίθεση του Ισραήλ

Παράλληλα, δε, καθώς η επίθεση του Ισραήλ ξυπνά μνήμες από τον οδυνηρό για ναυτικούς και πλοία πόλεμο του Περσικού κόλπου μεταξύ Ιράν και Ιράκ την δεκαετία του 1980, υπάρχουν προειδοποιήσεις για επαγρύπνηση προς τα πληρώματα των πλοίων που διέρχονται από τον Αραβικό (Περσικό) Κόλπο, τον Κόλπο του Ομάν και τα Στενά του Ορμούζ.

Η πρώτη αντίδραση των διεθνών αγορών καταγράφτηκε την Τετάρτη 11/6, οπότε γνωστοποιήθηκε ότι οι ΗΠΑ προχώρησαν σε μερική εκκένωση της πρεσβείας τους στη Βαγδάτη και πως εγκρίθηκαν εθελοντικές αναχωρήσεις από το Μπαχρέιν και το Κουβέιτ. Τότε, αυξήθηκαν κατά 3 δολάρια τα μελλοντικά συμβόλαια του αργού πετρελαίου Brent και διαμορφώθηκαν στα 69,18 δολάρια το βαρέλι.

Από τα ξημερώματα της Παρασκευής 13/6, οπότε έγιναν γνωστές οι επιθέσεις του Ισραήλ οι τιμές των μελλοντικών συμβολαίων του αργού πετρελαίου κατέγραψαν μεγάλη άνοδο φτάνοντας στο υψηλότερο επίπεδο των τελευταίων σχεδόν πέντε μηνών λόγω φόβων για διακοπές στις μεταφορικές θαλάσσιες οδούς.

Συγκεκριμένα, η τιμή του αργού Brent έφθασε το μεσημέρι (ώρα Ελλάδας) κοντά στα 74 δολάρια το βαρέλι καταγράφοντας αύξησης της τάξης του 7% από το κλείσιμο της προηγούμενης συνεδρίασης που ήταν στα 69,65 δολάρια το βαρέλι. Επίσης, η τιμή του αργού West Texas Intermediate (WTI) σημείωσε απότομη άνοδο κατά 7,86% κλείνοντας στα 73,39 δολάρια το βαρέλι.

Αιτία της ανόδου είναι η μεγάλη ανησυχία, που υπάρχει στη διεθνή κοινότητα, για τις επιπτώσεις της κλιμάκωσης της έντασης στις θαλάσσιες μεταφορές πετρελαίου. Ήδη, το Κέντρο Ναυτιλιακών Πληροφοριών (JMIC) εξέδωσε συμβουλευτική επιστολή σχετικά με πιθανές επιπτώσεις στην ασφάλεια στη θάλασσα στον Αραβικό Κόλπο, στο Στενό του Ορμούζ και τον κόλπο του Ομάν, στη βόρεια Αραβική Θάλασσα.

Όπως σημειώνεται «ενώ δεν υπάρχουν επιβεβαιωμένες ενδείξεις άμεσης απειλής για τη θαλάσσια κυκλοφορία», ωστόσο η κατάσταση θα επαναξιολογηθεί εάν υπάρξει α) χρήση βαλλιστικών πυραύλων ή πυραύλων Κρουζ κοντά σε σημεία με μεγάλη θαλάσσια κυκλοφορία, β) στόχευση εμπορικών πλοίων που είναι ευθυγραμμισμένα με τη Δύση ή συνδεδεμένων με αυτήν και γ) παράπλευροι κίνδυνοι από την επέκταση της περιφερειακής σύγκρουσης σε παράκτιες ή λιμενικές υποδομές.

Καταλήγοντας η  JMIC συμβουλεύει τα πλοία που πλέουν στην περιοχή να διατηρούν στενή επαφή με τα κέντρα θαλάσσιας ασφάλειας και να διατηρούν τον εξοπλισμό επικοινωνίας συνεχώς επανδρωμένο. Εξάλλου από την Τετάρτη η ναυτιλιακή υπηρεσία της Βρετανίας UKMTO εξέδωσε σύσταση προς τα πληρώματα ώστε τα πλοία να διέρχονται με προσοχή από τον Αραβικό Κόλπο, τον Κόλπο του Ομάν και τα Στενά του Ορμούζ και να αναφέρουν περιστατικά ή ύποπτη δραστηριότητα.

Ο Martin Kelly, επικεφαλής συμβουλευτικού τμήματος στην EOS Risk Group, δήλωσε ότι εκτός από τις πυρηνικές εγκαταστάσεις του Ιράν είναι πιθανό να στοχοποιηθούν άλλες ενεργειακές υποδομές στο Μπουσέρ και σε τερματικούς σταθμούς φόρτωσης πετρελαίου στο νησί Kharg.

Οι Χούθι

«Η εμπορική ναυτιλία είναι ένας προφανής στόχος που εντάσσεται σε μια κίνηση ανταπόδοσης για να επηρεάσει τις παγκόσμιες αγορές πετρελαίου. Το Ιράν θα μπορούσε να κατάσχει [πλοία], να επιτεθεί με νάρκες ή με πυραύλους σε συνδεδεμένα (με τη Δύση) ή μη συνδεδεμένα πλοία στον AG (Αραβικό Κόλπο), SoH (Στενό του Ορμούζ) ή GoO (Κόλπο του Ομάν),  το βεληνεκές των πυραύλων εκτείνεται πέρα ​​από αυτό», έγραψε ο Kelly στο X (πρώην twitter).  «Οι Χούθι θα μπορούσαν να εφαρμόσουν εκ νέου τον αποκλεισμό της Ερυθράς Θάλασσας, ενώ παράλληλα θα αυξήσουν τις επιθέσεις κατά του Ισραήλ», πρόσθεσε. 

Ο επικεφαλής σε θέματα ασφαλείας της διεθνούς ένωσης πλοιοκτητών BIMCO, Jakob P. Larsen σε δήλωση, που δημοσιεύτηκε στη βρετανική εφημερίδα Lloyd’s List υπογράμμισε ότι μια ενδεχόμενη κλιμάκωσης της σύγκρουσης μεταξύ Ιράν και Ισραήλ «θα προκαλούσε ανησυχία για τη ναυτιλία στον Περσικό Κόλπο και τα παρακείμενα ύδατα».

«Οποιαδήποτε επίθεση θα επιφέρει κλιμάκωση και θα επηρεάσει τη ναυτιλία, καθώς θα εμπλέξει στρατιωτικές δυνάμεις άλλων χωρών που δραστηριοποιούνται στην περιοχή, συμπεριλαμβανομένων των ΗΠΑ», ανέφερε ο ίδιος. Και πρόσθεσε: «Μια πλήρης ένοπλη σύγκρουση μεταξύ Ισραήλ/ΗΠΑ και Ιράν σίγουρα θα έκλεινε το Στενό του Ορμούζ, τουλάχιστον για ένα χρονικό διάστημα, και θα εκτόξευε τις τιμές του πετρελαίου». 

Σε αυτό το σημείο να πούμε ότι το Στενό του Ορμούζ είναι μια κρίσιμη πλωτή οδός, που συνδέει τον Περσικό Κόλπο με τον Κόλπο του Ομάν και τον Ινδικό Ωκεανό. Αποτελεί τη κύρια ναυτιλιακή οδό για το παγκόσμιο εμπόριο πετρελαίου, καθώς διέρχεται καθημερινά από εκεί περίπου το 20-30% της παγκόσμιας κατανάλωσης πετρελαίου.

Μνήμες από τον «Πόλεμο του Κόλπου»

Η σημασία των Στενών αναδείχθηκε, την δεκαετία του 1980, στη διάρκεια του «Πόλεμου του Κόλπου» μεταξύ του Ιράν και του Ιράκ. Τότε το Ιράν δεν είχε προχωρήσει σε κλείσιμο των Στενών αλλά όπως και το Ιράκ μετέτρεψαν την περιοχή σε εμπόλεμη ζώνη με στόχευση τα εμπορικά πλοία. Συγκεκριμένα, οι δύο αντιμαχόμενες πλευρές θεωρώντας ότι θα επιφέρουν οικονομικά πλήγματα στον αντίπαλό τους, προχώρησαν σε σειρά επιθέσεων σε δεξαμενόπλοια, με ιρανικό ή ιρακινό πετρέλαιο, αντίστοιχα.

Αυτός ο «πόλεμος των δεξαμενοπλοίων», όπως ονομάστηκε, θεωρείται ότι προκάλεσε τη μεγαλύτερη επίθεση κατά της εμπορικής ναυτιλίας μετά τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο και είχε ως αποτέλεσμα τον θάνατο περισσοτέρων από 400 ναυτικών και την πρόκληση ζημιών σε περισσότερα από 550 πλοία, αρκετά με Ελληνική ή Κυπριακή σημαία. Αποτέλεσμα ήταν να διακόπτονται πολλές φορές οι μεταφορές του πετρελαίου και σε συνδυασμό με την αύξηση του μεταφορικού κόστους να οδηγηθούν σε μεγάλη άνοδο οι παγκόσμιες τιμές του πετρελαίου, με δυσμενείς επιπτώσεις στις οικονομίες.