Βήμα φοροεισπρακτικής αυτονόμησης από την ΕΕ – Πόροι για τις πληγές του ιού

Αλλεπάλληλες διαπραγματεύσεις για δέσμη φορολογικών μέτρων προωθεί η Ευρωπαϊκή Επιτροπή για τους επόμενους μήνες. Η συζήτηση για νέα μέτρα, όπως ο ψηφιακός φόρος, αναθερμαίνεται εν όψει της υλοποίησης του πακέτου ανοικοδόμησης ύψους 750 δισ. ευρώ, για την αντιμετώπιση της κρίσης του κορωνοϊού, με τις Βρυξέλλες να διεκδικούν –για πρώτη φορά– την άμεση απορρόφηση φορολογικών εσόδων προς τον κοινοτικό προϋπολογισμό.

Ο δανεισμός της ΕΕ από της αγορές για το Ταμείο Ανάκαμψης, με βάση το σχέδιο της Επιτροπής, πρόκειται να αποπληρωθεί σταδιακά ως το 2028. Όμως, μια σειρά χωρών, και κυρίως η Γερμανία, θεωρούν ότι η αποπληρωμή θα πρέπει να ξεκινήσει ήδη από τη χρήση 2021-2027, στο πλαίσιο του νέου κοινοτικού προϋπολογισμού.

Αλλά εκτός από τις αυξημένες ανάγκες εσόδων που προκαλεί το Ταμείο, παραμένει το “δημοσιονομικό” κενό που αφήνει το Brexit, ύψους περίπου 75 δισ. ευρώ για την ως άνω επταετία. Έτσι οι Βρυξέλλες σπεύδουν να προχωρήσουν τις διαπραγματεύσεις σε μια σειρά από φορολογικά μέτρα “περιβαλλοντικού” ενδιαφέροντος, που ήδη είχαν δρομολογήσει πριν ακόμα ξεσπάσει η πανδημία.

Ο φόρος επί της χρήσης του πλαστικού, για παράδειγμα, υπολογίζεται σε 80 ευρωλεπτά ανά κιλό μη ανακυκλώμενου πλαστικού που καταλήγει στα απορρίμματα. Το μέτρο εκτιμάται ότι θα αποφέρει στο κοινοτικό ταμείο περίπου 6,6 δισ., με τους μεγαλύτερους “πλειοδότες” να είναι η Γαλλία, με 1,4 δισ. και η Γερμανία, με 1,3 δισ. Ωστόσο, κράτη-μέλη που δεν έχουν ισχυρά προγράμματα ανακύκλωσης, μεταξύ των οποίων η Ελλάδα (η ελληνική “συμβολή” αποτιμάται στα 56 εκατ. ευρώ ετησίως) και η Πολωνία, θεωρούν ότι πρόκειται για αναχρονιστικό μέτρο, το οποίο τελικά θα επιβαρύνει αναλογικά περισσότερο τους κρατικούς προϋπολογισμούς τους.

Εξετάζεται, επίσης, η επέκταση του φόρου επί των κερδών από την πώληση δικαιωμάτων εκπομπής ρύπων. Η Κομισιόν προτείνει να περιλαμβάνει και τους τομείς αεροπλοΐας και ναυσιπλοΐας, με στόχο να της αποφέρουν ακόμα 10 δισ. ευρώ. Και σε αυτή την πρόταση, όμως υπάρχουν ενστάσεις, κυρίως, μέχρι στιγμής, από τη Ρουμανία, τη Μάλτα και τη Βουλγαρία.

Στο τραπέζι βρίσκεται και ο νέος μηχανισμός φορολογίας εισαγόμενου άνθρακα, ο οποίος έγινε γνωστός μετά από διαρροή σχετικών εγγράφων της Κομισιόν τον περασμένο Δεκέμβριο. Πρόκειται για φόρο επί των εισαγόμενων αγαθών που παράγονται σε χώρες εκτός ΕΕ και οι οποίες έχουν “χαλαρότερη” περιβαλλοντική νομοθεσία. Το μέτρο εκτιμάται ότι θα αποφέρει ως και 14 δισ. ευρώ στο κοινοτικό ταμείο.

Στο στόχαστρο οι πολυεθνικές

Στα παραπάνω, το επιτελείο της Επιτροπής ευελπιστεί να προσθέσει και 10 δισ. ευρώ ακόμα από ένα νέο εταιρικό φόρο στις μεγάλες πολυεθνικές που δραστηριοποιούνται στην ενιαία αγορά. Αφορά ουσιαστικά σε 70.000 μεγάλες επιχειρήσεις που καταγράφουν τζίρο άνω των 750 εκατομμυρίων ευρώ και θα μπορούσε να υποκαταστήσει την κοινή ενοποιημένη βάση φορολογίας εταιρειών.

Αλλά και αυτό το μέτρο αναμένεται να συναντήσει αντιστάσεις από χώρες που έχουν διαμορφώσει ειδικό φορολογικό καθεστώς, όπως η Μάλτα και Ιρλανδία. Επίσης, από τα τέλη Μαΐου δρομολογείται ο λεγόμενος ψηφιακός φόρος, που κάποιες χώρες ήδη έχουν θεσπίσει, και ο οποίος αφορά στην πώληση ψηφιακών υπηρεσιών.

Το μέτρο θα επηρεάσει ξεκάθαρα κολοσσούς όπως το Facebook και η Google. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της Επιτροπής, οι ψηφιακές επιχειρήσεις φορολογούνται κατά μέσο όρο με 9,5% στην ΕΕ, έναντι 23,2% των υπόλοιπων κλάδων.

Ως εκ τούτου, η πρόθεσή της να στοχοποιήσει τις πολυεθνικές του ίντερνετ έχει “τραβήξει” την προσοχή των αμερικανικών αρχών. Ήδη η Ουάσιγκτον ανακοίνωσε ότι ερευνά τα σχέδια μιας σειράς χωρών (Αυστρία, Τσεχία, Ιταλία, Ισπανία κ.ά.) που σχεδιάζουν ή ήδη εφαρμόζουν κάποιου είδους ψηφιακό φόρο. Ταυτόχρονα ασκεί πιέσεις μέσω του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης, ο οποίος μεσολαβεί για τη διαμόρφωση μιας τελικής πρότασης, ως τα τέλη του έτους, για τη φορολόγηση των διαδικτυακών εταιρειών.