«Χαλύβδινες» σχέσεις στο τρίγωνο ΗΠΑ-ΕΕ-Κίνας

Παγκόσμια αναταραχή προκάλεσε για άλλη μία φορά ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ με την επιβολή δασμών στις εισαγωγές χάλυβα και αλουμινίου από την ΕE, τον Καναδά και το Μεξικό, χώρες που είχαν εξαιρεθεί πριν από δύο μήνες. Παρά τις  παγκόσμιες αντιδράσεις, μέχρι στιγμής τουλάχιστον δεν δείχνει να αλλάζει τίποτα στην απόφαση των ΗΠA, γεγονός που οδηγεί και την ΕE σε μία ανασύνταξη έναντι της νέας αμερικανικής πρόκλησης.

Ήδη έγινε γνωστό ότι η Κομισιόν προσφεύγει στον ΠΟΕ( Παγκόσμιος Οργανισμός Εμπορίου), αντιδρώντας στους δασμούς 25% για τον χάλυβα και 10% για το αλουμίνιο που επέβαλαν οι ΗΠΑ. Την προσφυγή στον ΠΟΕ ανακοίνωσε το μεσημέρι της Παρασκευής από τις Βρυξέλλες η Επίτροπος αρμόδια για θέματα εμπορίου, Σεσίλια Μάλμστρομ, χαρακτηρίζοντας «ατυχή» την απόφαση της Ουάσιγκτον. Η ίδια έκανε λόγο για «ξεκάθαρο προστατευτισμό» και σημείωσε ότι το επιχείρημα που επικαλούνται οι ΗΠΑ σχετικά με την ασφάλεια δεν ισχύει.

Ο εμπορικός πόλεμος λοιπόν είναι εδώ. Υπάρχουν όμως περιθώρια για τις όποιες διαπραγματεύσεις ανάμεσα στην Ευρώπη και τις ΗΠΑ; Η επικεφαλής της ευρωπαϊκής εξωτερικής πολιτικής Φεντερίκα Μογκερίνι δήλωσε ότι η ΕΕ δεν είναι σε πόλεμο με κανέναν, αφήνοντας ανοιχτά παράθυρα για διάλογο μεταξύ των δύο πλευρών.

Λίγες ώρες αργότερα, όμως, η επίτροπος Σεσίλια Μάλμστρομ ανέφερε ότι «η πόρτα για εμπορικές διαπραγματεύσεις με τις ΗΠΑ είναι κλειστή προς το παρόν». «Δεν ήμασταν στο τραπέζι της διαπραγμάτευσης. Η προσφορά μας ήταν “πάρτε αυτό το όπλο μακριά από εμάς και θα καθίσουμε ως φίλοι και ίσοι και θα συζητήσουμε”, αλλά αυτό δεν έγινε» είπε η Μάλμστρομ, δείχνοντας ότι η διάθεση της άλλης πλευράς διακατέχεται από μία πολεμική.

Πέραν των ευρωπαϊκών θεσμών στην απόφαση των ΗΠΑ αντέδρασαν έντονα το Βερολίνο και το Παρίσι, όπως βέβαια και ο Καναδάς και το Μεξικό που επίσης θίγονται από την αμερικανική απόφαση. Η ένταση αυτή μεταφέρεται και στην σύνοδο των G7 στο Γουίσλερ του Καναδά, για την οποία ο υπουργός Οικονομικών της Γαλλίας, Μπρουνό Λε Μερ, είπε ότι είναι «μάλλον μια σύνοδος “G6 συν ένας”, με τις ΗΠΑ απέναντι σε όλους».

Την ίδια ώρα στο Βερολίνο, σε συνέχεια των αντιδράσεων, ο Γερμανός  κυβερνητικός εκπρόσωπος, Στέφεν Ζάιμπερτ, έκανε λόγο για «λεπτομερή και καλά μελετημένα» αντίμετρα και για ενιαία στάση της  ΕΕ και παρέπεμψε στις αποφάσεις της Συνόδου Κορυφής της Σόφιας, υπέρ μιας μόνιμης εξαίρεσης της ΕΕ από τους συγκεκριμένους δασμούς.

Και το γερμανικό υπουργείο Οικονομικών προσβλέπει σε μία κοινή ευρωπαϊκή στάση, με τον εκπρόσωπό του να δηλώνει ότι τον πρώτο λόγο για το μίγμα των αντιδράσεων τον έχει η Κομισιόν. Στο Βερολίνο, τονίζουν επίσης ότι οι Βρυξέλλες θα πρέπει να διερευνήσουν και την δυνατότητα συμφωνίας με τον Καναδά και το Μεξικό, που επίσης θίγονται από την αμερικανική απόφαση.

Το τρίγωνο Βρυξελλών-Ουάσιγκτον-Πεκίνου

Ενώ όμως η Ευρώπη βρίσκεται εν αναμονή της διαμόρφωσης αυτής της κοινής απάντησης προς τις ΗΠΑ, ανοίγει παραλλήλως μέτωπο και με την Κίνα. Μάλιστα, όπως δήλωσε η Επίτροπος Σεσίλια Μάλμστρομ, η Κομισιόν καταγγέλλει στον ΠΟΕ και το Πεκίνο για την «άδικη μεταφορά τεχνολογίας» ευρωπαϊκών εταιρειών που δραστηριοποιούνται στην ασιατική χώρα.

Αυτό βέβαια δεν εμποδίζει τους υπουργούς Εξωτερικών της Κίνας και της Γερμανίας να συμφωνούν ότι πρέπει να προστατευθεί το ελεύθερο εμπόριο, όπως ανακοίνωσαν στις συνομιλίες που είχαν την Πέμπτη οι Γουάνγκ Γι και Χάικο Μάας. Ο Γουάνγκ είπε ότι Κίνα έχει δώσει προτεραιότητα στους σινογερμανικούς δεσμούς, όσον αφορά στις σχέσεις της με την Ευρώπη. Ο δε Μάας σημείωσε ότι η Γερμανία είναι έτοιμη να ενισχύσει τις υψηλού επιπέδου ανταλλαγές και τον στρατηγικό συντονισμό με την Κίνα.

Ο Γουάνγκ Γι ήταν παρών και στις δηλώσεις που έκανε η επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας, Φεντερίκα Μογκερίνι, όταν διαμήνυε ότι «η Κίνα θα εργασθεί προς αυτήν την κατεύθυνση ενεργητικά και αποφασιστικά, διότι συμφωνούμε ότι ο ΠΟΕ είναι και παραμένει η καρδιά των κανόνων του διεθνούς συστήματος εμπορίου».

Το Σάββατο πάντως στο Πεκίνο θα βρίσκεται ο υπουργός Εμπορίου των ΗΠΑ, Γουίλμπερ Ρος, αυτός που ανακοίνωσε τους δασμούς. Όταν ρωτήθηκε για τις αντιδράσεις είπε ότι δεν θα έχουν σοβαρές επιπτώσεις στις ΗΠΑ, αλλά και ότι αυτοί που αντιδρούν θα συνηθίσουν σιγά-σιγά τη νέα κατάσταση. Αξίζει να σημειωθεί ότι μόλις πριν δύο εβδομάδες ο Αμερικανός υπουργός Οικονομικών Στίβεν Μνούτσιν είχε ανακοινώσει πρόοδο στις διαπραγματεύσεις Ουάσιγκτον-Πεκίνου, αφού η Κίνα αποφάσισε να συμβάλει στην μείωση του δυσθεώρητου εμπορικού ελλείμματος των ΗΠΑ, το οποίο ξεπερνά τα 300 δισ. δολάρια.

Ο ίδιος ο Ντόναλντ Τραμπ είχε γράψει στο twitter ότι η «Κίνα θα αγοράσει τεράστιες επιπλέον ποσότητες αμερικανικών αγροτικών προϊόντων» και σημείωσε περιχαρής πως «είναι ό,τι καλύτερο έχει συμβεί ποτέ στους Αμερικανούς αγρότες». Ο Ντόναλντ Τραμπ θυμήθηκε και σήμερα τους Αμερικανούς αγρότες, όταν, σχολιάζοντας την αντίδραση του Καναδά για τους δασμούς, είπε ότι ο βόρειος γείτονάς του δεν τους συμπαθεί. Είπε με άλλα λόγια στον Καναδά, ότι οι διμερείς σχέσεις με τις ΗΠΑ είναι αυτές που καθορίζουν την ισχύ η όχι των παγκόσμιων κανόνων και αρχών του διεθνούς εμπορίου.