Υπερόπλο οι επιταχυντές καινοτομίας

Ένας νέος όρος μπήκε στη ζωή μας τα τελευταία χρόνια. Αυτός είναι ο “επιταχυντής καινοτομίας” ή όπως είναι ο αγγλικός όρος “Innovation Accelerator”. Τι είναι όμως ο επιταχυντής καινοτομίας; Ο επιταχυντής καινοτομίας είναι εξειδικευμένο λογισμικό και διαδικασίες που διασυνδέουν τους νέους επιχειρηματίες με κορυφαίους ειδικούς του κλάδου.

Mέσω της καθοδήγησης τους βοηθούν να αναπτύξουν τις βασικές δεξιότητες που απαιτούνται, ώστε καινοτόμες ιδέες να μετεξελιχθούν σε επιτυχημένες επιχειρήσεις. Στους επιχειρηματίες αυτούς παρέχονται τα απαιτούμενα μέσα, αλλά και η χρηματοδότηση εκκίνησης για την υποστήριξη της ανάπτυξης πρωτοτύπων.

Για να γίνει κατανοητό, δίδεται ως παράδειγμα ο επιταχυντής καινοτομίας των Ηνωμένων Πολιτειών, που είναι από τους πρώτους που δημιουργήθηκαν παγκοσμίως. Για την λειτουργία του, όπως αναφέρεται στην επίσημη ιστοσελίδα, περιφραστικά καθορίζεται η ακόλουθη περιγραφή: «Η ανταγωνιστικότητα επιτυγχάνεται μέσω του επιταχυντή καινοτομίας που έχει ως αποστολή την προώθηση της Αμερικανικής Καινοτομίας, με σκοπό να προωθηθεί η οικονομική και στρατιωτική δύναμη του έθνους παγκοσμίως».

Καινοτομία για την Άμυνα

Στα πλαίσια του ΝΑΤΟ και για την άμεση εκμετάλλευση της καινοτομίας για την άμυνα, αποφασίστηκε να τεθεί σε εφαρμογή το πρόγραμμα DIANA (Defence Innovation Accelerator North Atlantic). Ειδικότερα, όπως περιγράφεται στην επίσημη ιστοσελίδα του αμυντικού Οργανισμού, σκοπός του επιταχυντή είναι η άμεση εκμετάλλευση των υλικών και της τεχνολογίας Διττής χρήσης (DUAL USE items and technology), καθώς και η απαγόρευσης χρήσης τους από κάθε πιθανό αντίπαλο.

Στο παρελθόν, ως εκπρόσωπος του ελληνικού Υπουργείου Εθνικής Άμυνας, διετέλεσα πρόεδρος της Ομάδας Εμπειρογνωμόνων (Expert Group chairman) στον διεθνή μη δεσμευτικό (non-binding) Οργανισμό WA με έδρα στη Βιέννη. Από τον Οργανισμό αυτό πρωτογενώς καταγράφονται περιγραφικά σε λίστα με τεχνικά χαρακτηριστικά, τα υλικά και οι τεχνολογίες Διττής χρήσης (DUAL USE List). Η λίστα αυτή υιοθετείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) σχεδόν αυτούσια.

Από την εμπειρία μου διαπίστωσα ότι πολλοί ακόμα και υψηλά ιστάμενοι στην ιεραρχία της διακυβέρνησης και της λήψης αποφάσεων, είχαν συγκεχυμένη αντίληψη μεταξύ των εννοιών “DUAL USE Technology” που αναφέρεται στην καινοτόμο υψηλή τεχνολογία που είναι δυνατόν να χρησιμοποιηθεί για αμυντικούς σκοπούς και “DUAL USE Production” που αναφέρεται στην δυνατότητα διττής παραγωγής ενός εργοστασίου, δηλαδή να παράγει τόσο αμυντικά όσο και εμπορικά προϊόντα, για λόγους οικονομικής επιβίωσης.

Επίπεδα Τεχνολογικής Ετοιμότητας (TRL)

Εστιάζοντας ειδικότερα στην ανάπτυξη καινοτόμων ιδεών, πρέπει να αναφερθεί ότι από την αρχική σύλληψη της βασικής ιδέας και μέχρι το τελικό προϊόν, ακολουθούνται τρία συγκεκριμένα και διακριτά στάδια εξέλιξης. Τα τρία στάδια εξέλιξης από μία καινοτόμο ιδέα μέχρι την δημιουργία ενός εκμεταλλεύσιμου προϊόντος, είναι:

• Το στάδιο έρευνας (RESEARCH).
• Το στάδιο ανάπτυξης (DEVELOPMENT).
• Το στάδιο ανάπτυξης (DEPLOYMENT).

Κάθε στάδιο περιλαμβάνει από τρία Επίπεδα Τεχνολογικής Ετοιμότητας (Technology Readiness Level), γνωστών διεθνώς με την σύντμηση “TRL”. Συνολικά, επομένως, υπάρχουν εννέα Επίπεδα Τεχνολογικής Ετοιμότητας, όπου το TRL-1 είναι η αρχική βασική ιδέα και το TRL-9 είναι το τελικό επιχειρησιακό προϊόν.

Επιταχυντής καινοτομίας στην Ελλάδα

Από τα Κέντρα που υποστηρίζουν την Καινοτομία στην Ελλάδα, εξέχουσα θέση κατέχει το Εθνικό Κέντρο Φυσικών Επιστημών (ΕΚΕΦΕ) “Δημόκριτος”. Τούτο διότι αφενός είναι το μεγαλύτερο Ερευνητικό Κέντρο στην Ελλάδα και αφετέρου υποστηρίζει τις νεοφυείς επιχειρήσεις από το TRL- 1, δηλαδή από την αρχική καινοτόμο ιδέα.

Επισημαίνεται ότι αυτό είναι μία μοναδική δυνατότητα μεταξύ των εννέα επιταχυντών καινοτομίας στην Ευρώπη που έχουν ενταχθεί στο πρόγραμμα DIANA του ΝΑΤΟ, μεταξύ των οποίων και το ΕΚΕΦΕ “Δημόκριτος”. Η έμπρακτη υποστήριξη των καινοτόμων νεοφυών επιχειρήσεων από το ΕΚΕΦΕ, υλοποιείται μέσω του “Πάρκου Καινοτόμου Τεχνολογίας – Λεύκιππος”, στο οποίο ήδη δραστηριοποιούνται δεκάδες ελληνικές καινοτόμες Start-ups, σε διάφορους τομείς ενδιαφέροντος.

Συμπερασματικά καθίσταται σαφές ότι η καινοτομία στην Ελλάδα έχει αποκτήσει γερές βάσεις. Το μόνο που απαιτείται για την περαιτέρω πρόοδο είναι οι υπηρεσίες του κράτους να μην παρεμποδίζουν την ανάπτυξη είτε από άγνοια, είτε από εσφαλμένη γραφειοκρατική κουλτούρα μιας περασμένης εποχής του αραμπά. Οι επιταχυντές καινοτομίας είναι τα εργαλεία που θα βοηθήσουν να δοθούν λύσεις σε χρονίζουσες καθυστερήσεις, παθογένειες και αναποτελεσματικές νοοτροπίες.