Ο λαός της Χιλής “ξηλώνει” το Σύνταγμα του Πινοσέτ

Μια σημαντική επιτυχία του χιλιανού λαού ήταν το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος της περασμένης Κυριακής, οπότε και ο κόσμος υπερψήφισε πανηγυρικά τη συνταγματική μεταρρύθμιση της χώρας, η οποία “ξηλώνει” το Σύνταγμα που υιοθετήθηκε επί δικτατορίας Πινοσέτ, το 1980. Μετά από σφοδρές διαδηλώσεις, το 2019, στις οποίες σκοτώθηκαν 30 άνθρωποι, οι Χιλιανοί αποφάσισαν τη δημιουργία Συντακτικής Εθνοσυνέλευσης για τη διαμόρφωση νέου Συντάγματος.

Το ερώτημα ήταν ξεκάθαρο, με το συντριπτικό 78,2%, δηλαδή περίπου έξι εκατομμύρια πολίτες, να απαντά θετικά στο αν θέλει καινούριο Σύνταγμα, έναντι 22% που το απέρριψαν. Η “Πλατεία Αξιοπρέπειας”, όπως μετονομάστηκε γέμισε από κόσμο που συγκεντρώθηκε για να γιορτάσει το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος, το οποίο επισφραγίζει το αίτημα των περσινών διαδηλώσεων για μια νέα Magna Carta στη Χιλή. Άλλοι χόρευαν στις ταράτσες των σπιτιών τους, άλλοι χτυπούσαν συνεχώς τις κόρνες των αυτοκινήτων τους.

Σημειώνεται ότι ο ενθουσιασμός είναι έντονος στη νεολαία, η οποία πρωτοστάτησε με τη συμμετοχή της στην εκλογική διαδικασία. Το δεύτερο ερώτημα, για το οποίο αποτελούσε προϋπόθεση η νίκη του “ναι” στο πρώτο, αφορούσε στο ποιο σώμα θα έπρεπε να συντάξει το νέο Σύνταγμα. Η μία επιλογή ήταν Συντακτική Συνέλευση με εκλογή αντιπροσώπων από το λαό, και η οποία υπερψηφίστηκε με 79%.

Η επιλογή μεικτής Συνέλευσης, με νέους αλλά και νυν βουλευτές, έλαβε μόλις το 21% των ψήφων, γεγονός που αντικατοπτρίζει και την απόλυτη έλλειψη εμπιστοσύνης των Χιλιανών στο πολιτικό προσωπικό της χώρας. Συνολικά η προσέλευση έφτασε το 50%, ήτοι 7,5 εκατομμύρια άνθρωποι. Να σημειωθεί ότι η ψήφος δεν ήταν υποχρεωτική, καθώς και ότι γενικότερα η συμμετοχή στη Χιλή κινείται συνήθως σε χαμηλότερα επίπεδα. Φυσικά, δεδομένης της έγκρισης της διαδικασίας για νέο Σύνταγμα από το λαό, όλα αρχίζουν τώρα για τη Χιλή, αφού τον Απρίλιο του 2021 θα πραγματοποιηθούν εκλογές για τη Συνέλευση.

Νίκη για το λαό της Χιλής

Οι 155 αιρετοί που θα εκλεγούν, μισοί άνδρες και μισοί γυναίκες, θα έχουν στη διάθεσή τους εννέα μήνες (συν τρεις, αν χρειαστεί) να ετοιμάσουν το προσχέδιο για το νέο Σύνταγμα και όταν είναι έτοιμο θα ξεκινήσει η διαδικασία ακύρωσης του παλιού Συντάγματος, που αναμένεται για το 2022. Οι προτάσεις για τις διατάξεις του νέου Συντάγματος θα πρέπει να εγκριθούν με πλειοψηφία δύο τρίτων.

Η σημασία του δημοψηφίσματος δεν είναι μόνο πολιτική και δεν αφορά μόνο στην άμβλυνση της πολιτικής πόλωσης που κορυφώθηκε το τελευταίο διάστημα. Από τη μια μεριά, συνιστά ένα πολιτικό “χαστούκι” στην κυβέρνηση του συντηρητικού προέδρου Σεμπάστιαν Πινιέρα, η απήχηση της οποίας μειώνεται συνεχώς. Από την άλλη, δεν είναι τυχαίο, ότι, στις συγκεντρώσεις τους οι Χιλιανοί φώναζαν το σύνθημα «αναγέννηση», ρίχνοντας άφθονα πυροτεχνήματα.

Στην κοινωνία είναι διάχυτη η ελπίδα ότι το νέο Σύνταγμα θα αποτελέσει την αφετηρία για τη διαμόρφωση ισχυρότερου κοινωνικού κράτους με καλύτερη πρόσβαση για όλους στην περίθαλψη και την εκπαίδευση. Άλλωστε, στα θέματα που θα απασχολήσουν τη νέα Συντακτική Συνέλευση περιλαμβάνονται ζητήματα περί ιδιοκτησίας γης, εκμετάλλευσης του νερού, ιδιωτικοποιήσεις, συνταξιοδοτικό, συλλογικές διαπραγματεύσεις, καθώς και θέματα αναγνώρισης της ιθαγενούς φυλής της Χιλής, Μαπούτσε.