Μπορεί η παραίτηση της Βασιλικής Κατριβάνου από το βουλευτικό αξίωμα να μην προκάλεσε απώλειες στην κυβερνητική πλειοψηφία, αλλά δεν παύει να είναι ένα κάποιο πολιτικό πλήγμα. Και αυτό διότι η συγκεκριμένη βουλευτής είναι από τα ηγετικά στελέχη της εσωκομματικής “κίνησης των 53” και επικεφαλής του περιβόητου τμήματος δικαιωμάτων του ΣΥΡΙΖΑ. Για ένα μεγάλο κομμάτι του “μικρού ΣΥΡΙΖΑ”, η Κατριβάνου είναι γκουρού στον τομέα της. Διαθέτει, άλλωστε, και τα θεωρητικά εφόδια και την περιπετειώδη προσωπική διαδρομή.

Η υπερψήφιση επί της αρχής του κρίσιμου νομοσχεδίου την περασμένη Κυριακή και η παράδοση της έδρας έκανε το Μέγαρο Μαξίμου να αναπνεύσει με ανακούφιση. Αυτό, όμως, δεν σημαίνει ότι ξεμπέρδεψε με το πρόβλημα. Σύμφωνα με πληροφορίες, η Κατριβάνου δεν έχει προς το παρόν διάθεση να χαθεί στη δύση του ηλίου, σαν άλλος Λούκι Λουκ, όπως έκανε λίγους μήνες νωρίτερα το έτερο μέλος των “53” Γαβριήλ Σακελλαρίδης.

Υπάρχουν σαφείς ενδείξεις ότι η παραίτησή της είναι ένας είδος τροχιοδεικτικής βολής. Καλά ενημερωμένες πηγές στην Κουμουνδούρου υποστηρίζουν πως στόχος της ιδιόρρυθμης Βασιλικής είναι να παίξει ρόλο στην εσωκομματική αντιπολίτευση. Αυτό σημαίνει ότι είναι πιθανό το Μαξίμου να την ξαναβρεί μπροστά του. Αν και έχουν περάσει ελάχιστα εικοσιτετράωρα από την αποχώρησή της, έχει ήδη «δείξει δόντια», όπως σχολίασε κομματική πηγή. Μέσω συνεντεύξεων άσκησε σκληρή κριτική σε κεντρικές κυβερνητικές επιλογές, χωρίς να διστάσει να αφήσει αιχμές ακόμα και εναντίον του ίδιου του Αλέξη Τσίπρα.

Παρ’ όλα αυτά, το περιβάλλον του πρωθυπουργού έχει αποφασίσει να μην ανεβάσει τους τόνους και να μην ανοίξει μέτωπο μαζί της. Διοχέτευσε, μάλιστα, προς πάσα κατεύθυνση ότι θεωρεί το θέμα λήξαν. «Η Βασιλική παραμένει στο κόμμα, είναι μία από εμάς. Δεν υπήρξε, άλλωστε, αιφνιδιασμός, ούτε πλήγμα», σχολιάζει πηγή από το Μαξίμου, προσθέτοντας: «Από τη στιγμή που παρέδωσε την έδρα της δεν υπάρχει θέμα».

«Δεν υπάρχει καμία περίπτωση να ψηφίσω αυτό το πράγμα»

Το παρασκήνιο-θρίλερ της παραίτησης, όμως, δείχνει πως τα πράγματα δεν είναι τόσο απλά, όσο τα παρουσιάζει η κυβερνητική ρητορική. Την ώρα που το Μαξίμου εμφανιζόταν σίγουρο ότι δεν θα σπάσει κανένας κρίκος στη συμπολίτευση, την ώρα που ο πρόεδρος της Βουλής Νίκος Βούτσης σε συνέντευξή του στο ΑΠΕ εξέφραζε τη βεβαιότητα ότι δεν θα υπάρξουν απώλειες, τα τηλέφωνα είχαν πιάσει φωτιά.

Από νωρίς το μεσημέρι της Κυριακής, η Βασιλική Κατριβάνου και η Άννα Βαγενά είχαν εκφράσει ανοιχτά τη διαφωνία τους, αφήνοντας ανοιχτό τον ενδεχόμενο να διαφοροποιηθούν στην ψηφοφορία. Στο καφενείο της Βουλής και οι δύο βουλευτίνες ήταν αρκετά ομιλητικές. Η Κατριβάνου, μάλιστα, δεν δίστασε να πει σε συντρόφους της και μάλιστα μεγαλοφώνως, ότι «δεν υπάρχει καμία περίπτωση να ψηφίσω αυτό το πράγμα». Το Μαξίμου γνώριζε ότι η συγκεκριμένη βουλευτής ήταν αδύναμος κρίκος, αλλά πίστευε ότι δεν θα έσπαγε. Είχε οδηγηθεί σ’ αυτό το συμπέρασμα και επειδή στη σύνοδο της Κοινοβουλευτικής Ομάδας δεν είχε εκφράσει ανοιχτά τη διαφωνία της.

Στελέχη της “κίνησης των 53”, ωστόσο, είχαν ενδείξεις πως η Βασιλική «θα την κάνει», όπως μας είπε χαρακτηριστικά ένα από αυτά. Είναι αξιοσημείωτο πως όταν σήμανε συναγερμός για πιθανή καταψήφιση, η προσοχή του Μαξίμου στράφηκε στη Βαγενά. Σ’ αυτήν έπεσαν λυτοί και δεμένοι για να την μεταπείσουν.

Το επιτελείο του Τσίπρα είχε κατατάξει την Κατριβάνου στην κατηγορία εκείνων των βουλευτών που «γαυγίζουν, αλλά δεν δαγκώνουν». Ακόμα και όταν η ίδια συνομίλησε με τον πρωθυπουργό για να του επιβεβαιώσει τις φήμες για τη διαφωνία της, λέγεται ότι εκείνος ούτε τότε πείστηκε ότι τελικά θα καταψήφιζε. «Η Βασιλική έχει εκφράσει διαφωνίες τόσες φορές που πια η ηγεσία είχε εθιστεί! Η υπόθεση θυμίζει την ιστορία με το παιδί που φώναζε λύκος», μας είπε σύντροφός της.

Όταν, όμως, φάνηκε πως δεν πρόκειται απλώς για γκρίνια, οι αρμόδιοι “βοσκοί” κατέβαλαν κάθε δυνατή προσπάθεια για να μεταπείσουν τις δυο κυρίες. Η Κατριβάνου, μάλιστα, είχε για αρκετές ώρες ανοιχτή επικοινωνία με το Μαξίμου. Για τον σκοπό αυτό ζητήθηκε και η συνδρομή του διευθυντή της Κοινοβουλευτικής ομάδας Κώστα Ζαχαριάδη. Αξιόπιστη κυβερνητική πηγή μας είπε ότι λίγο πριν την ψηφοφορία «το πρόβλημα Κατριβάνου είχε θεωρηθεί λυμένο». Όταν, μάλιστα, υπερψήφισε το νομοσχέδιο επί της αρχής σήμανε και λήξη συναγερμού.

Η Βασιλική, όμως, δεν είχε πει την τελευταία της λέξη. Καταψήφισε τα δύο επίμαχα άρθρα. Αμέσως μετά την ολοκλήρωση της ψηφοφορίας, ο Τσίπρας συναντήθηκε με τους πιο στενούς συνεργάτες του για το απαιτούμενο damage control. Δεδομένου ότι η βουλευτής είχε ψηφίσει “ναι” επί της αρχής ώθησε κάποια ηγετικά στελέχη να υποστηρίξουν πως δεν τίθεται θέμα διαγραφής. Υπήρξαν, όμως, και άλλοι που εισηγήθηκαν τη διαγραφή της για λόγους παραδειγματισμού, για να μην υπάρξουν έστω και επί μέρους διαφοροποιήσεις βουλευτών σε μελλοντικές κρίσιμες ψηφοφορίες.

Το κλίμα αποφορτίστηκε όταν η ίδια η Κατριβάνου ήρθε σε επαφή με το πρωθυπουργικό επιτελείο. Ισχυρίστηκε ότι δεν επιθυμεί σε καμία περίπτωση να απειλήσει την κυβερνητική σταθερότητα, αλλά γι’ αυτήν ήταν θέμα προσωπικής πολιτικής συνέπειας. Η παραίτησή της από το βουλευτικό αξίωμα, έδωσε και υπόσταση στις διαβεβαιώσεις της.

Αριστερό πεντιγκρί

Η Βασιλική είχε μία αμφίθυμη σχέση με την οικογένειά της. Ο πατέρας της Ηλίας Κατριβάνος ήταν δικηγόρος και βουλευτής του ΠΑΣΟΚ. Ήθελε η μοναχοκόρη του να σπουδάσει νομικά και να τον διαδεχθεί στη δικηγορία. Αν και η ίδια ήθελε άλλα πράγματα, υπέκυψε στην πατρική πίεση. Μετά την ολοκλήρωση των σπουδών της στη Νομική, όμως, αντί να αναλάβει το γραφείο του πατέρα της, τα βρόντηξε και έφυγε για την Αμερική. Εκτός από τις σπουδές της στην ψυχολογία, η νεαρή Βασιλική έκανε πραγματικότητα το πάθος της. Έζησε σε κοινόβια, και μέσα από Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις ασχολήθηκε με τα δικαιώματα καταπιεσμένων κοινωνικών ομάδων.

Ταξίδεψε στο Μεξικό, στην Παλαιστίνη και στα Κατεχόμενα, ασχολούμενη με μετανάστες και τοξικομανείς. Για καλή της τύχη, δεν χρειάστηκε να περιοριστεί σ’ ένα παραδοσιακό εργασιακό περιβάλλον, καθώς ζούσε με τη σύνταξη του πατέρα της ως ανύπαντρη θυγατέρα. Γυρνώντας στην Ελλάδα, είχε τις περγαμηνές για να γίνει όχι απλά αποδεκτή, αλλά να αναδειχθεί σε σημαίνον στέλεχος στον μικρόκοσμο της Κουμουνδούρου. Ήταν, άλλωστε, η εποχή που ο μικρός ΣΥΡΙΖΑ του 3-4% υιοθετούσε σαν ιδεολογία μία ακραία ανάγνωση περί ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Η Κατριβάνου είχε εξελιχθεί σε επαγγελματία δικαιωματίστρια και ως τέτοια αποδείχθηκε εξόχως δραστήρια. Ασχολήθηκε με τους πρόσφυγες και τους μετανάστες, με τους φυλακισμένους και τους εξαρτημένους. Ως κλασική εθνομηδενίστρια ασχολήθηκε και με κάθε υπαρκτή και ανύπαρκτη εθνική μειονότητα. Διατηρεί εξαιρετικές σχέσεις με την Τασία Χριστοδουλοπούλου και τον υπουργό Δικαιοσύνης Νίκο Παρασκευόπουλο και επιβάλλει συχνά την ατζέντα των δικαιωματιστών στο νομοθετικό έργο της κυβέρνησης, παρά τον μειοψηφικό χαρακτήρα της.

Δεν είναι η πρώτη φορά που ο μικρός ΣΥΡΙΖΑ πυροβολεί τα πόδια του μεγάλου ΣΥΡΙΖΑ. Οι “53” βρίσκονται εδώ και καιρό σε αναταραχή, όπως και αρκετοί βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ από την περιφέρεια, οι οποίοι όλο το τελευταίο διάστημα δέχονται πολλαπλές πιέσεις από τους ψηφοφόρους τους. Η Κατριβάνου δεν έχει μέχρι σήμερα αποδείξει ότι “κουβαλάει” ηγετικά γονίδια. Δεν πρέπει να παραβλέψει κανείς, όμως, ότι εκφράζει τις ιδεολογικές αντιλήψεις ενός μεγάλου τμήματος της κομματικής γραφειοκρατίας, καθώς και αντίστοιχων συνιστωσών.

Αυτός είναι ο λόγος που οποιαδήποτε γκρίνια της βρίσκει ευήκοα ώτα στην Κουμουνδούρου. Ενδεικτικό αυτής της αποδοχής είναι οι δηλώσεις της εκπροσώπου του ΣΥΡΙΖΑ Ράνιας Σβίγκου, η οποία χαρακτήρισε την παραίτηση Κατριβάνου ως «προσωπική επιλογή και απόφαση που την τιμά». Η πολιτική διαφοροποίησή της, ωστόσο, αποδομεί εκ των έσω το αφήγημα του Μαξίμου που σε κάποια σημεία του τουλάχιστον θυμίζει το success story του Αντώνη Σαμαρά.