Τα “προβληματικά παιδιά” της κυβέρνησης Τσίπρα

Στις 100 πρώτες μέρες εκτός από την πολιτική δοκιμάστηκαν και τα πρόσωπα που την υπηρέτησαν. Ο Αλέξης Τσίπρας και οι υπουργοί του είναι πια σε θέση να κατανοήσουν την ατάκα του διάσημου οικονομολόγου Τζόν Κένεθ Γκαλμπρέιθ ότι «πολιτική είναι η επιλογή μεταξύ του καταστροφικού και του δυσάρεστου». Το διευθυντήριο της Ευρώπης φρόντισε να τους το διδάξει με τον πιο επώδυνο τρόπο.

Η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ αναζητάει διέξοδο, έχοντας να ισορροπήσει ανάμεσα στα εκβιαστικά διλήμματα των δανειστών, τις δικές της ιδεοληψίες και στις προσδοκίες της κοινωνίας, έτσι όπως αυτές τροφοδοτήθηκαν από τις προεκλογικές επαγγελίες. Εάν το αρχαίο ρητό «αρχή άνδρα δείκνυσι» γενικά ισχύει μια φορά, στο σημερινό εφιαλτικό περιβάλλον ισχύει δέκα. Καθημερινά δοκιμάζονται όχι μόνο ψυχικές αντοχές, αλλά και όλες εκείνες οι ιδιότητες που πρέπει να χαρακτηρίζουν έναν πολιτικό.

Γιάνης Βαρουφάκης

Ίσως ο γιός του Τζον Κένεθ Γκαλμπρέΐθ και επίσης αναγνωρισμένος οικονομολόγος Τζέιμς να υπενθύμισε την παραπάνω φράση στον συνάδελφο και φίλο του Γιάνη Βαρουφάκη κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων, καθώς διατηρεί άτυπα τον ρόλο του συμβούλου του. Καμία συμβουλή, όμως, δεν αποδείχτηκε αρκετή για να σταματήσει την πτώση του αλλοτινού σούπερ σταρ της κυβέρνησης Τσίπρα.

Ο υπουργός Οικονομικών δεν ήταν ο μόνος που άργησε να συνειδητοποιήσει τις αρνητικές συνέπειες της υπερέκθεσης στη δημοσιότητα. Πολλά στελέχη πέταξαν “μαργαριτάρια” ή έπεσαν σε κραυγαλέες αντιφάσεις, έχοντας πιάσει στασίδι σε τηλεοπτικές εκπομπές. Το μέγαρο Μαξίμου αναγκάστηκε να διαμηνύσει σ’ όλους τους τόνους στα κυβερνητικά στελέχη να είναι συγκρατημένα. Έφθασε στο σημείο, μάλιστα, να βάλει και όριο δύο τηλεοπτικών εμφανίσεων την βδομάδα! Παρά τις παραινέσεις, όμως, κάποιοι συνέχισαν το βιολί τους, με αποτέλεσμα να μετατραπούν σε πονοκέφαλο για το Μέγαρο Μαξίμου.

Ο Γιάννης με το ένα “ν” είναι εμβληματική περίπτωση. Ενώ στην αρχή έλαμψε διεθνώς, στη συνέχεια έγινε στόχος μίας εκστρατείας αποδόμησης. Ο τελευταίος κρίκος αυτής της πρωτοφανούς αλυσίδας είναι η υποβάθμισή του, χωρίς να είναι ξεκάθαρο εάν τελικώς θα διατηρήσει το χαρτοφυλάκιό του.

Με το δερμάτινο μπουφάν, τη μηχανή και τα εξαντρίκ πουκάμισά του, ο Βαρουφάκης μετατράπηκε από καθηγητής οικονομικών σε διεθνούς εμβέλειας ροκ σταρ πολιτικό για να καταλήξει στόχος ανοικτής ειρωνείας για τον Βόλφανγκ Σόιμπλε και τους ακολούθους του στο Γιούρογκρουπ. Η life style φωτογράφισή του στο Paris Match που τον έδειχνε να ποζάρει στο προνομιούχο σπίτι του με θέα την Ακρόπολη και να τρώει με τη γυναίκα του σ’ ένα τραπέζι γεμάτο από εκλεκτά εδέσματα σίγουρα δεν βοήθησε.

Κανείς δεν μπορεί να αμφισβητήσει, όμως, ότι ο Βαρουφάκης ήταν που χάρισε στη διαδικασία των διαπραγματεύσεων μοναδικό ενδιαφέρον, καθιστώντας την διεθνώς ένα πρωτόγνωρο πολιτικό θρίλερ. Πρόβαλε τις ελληνικές θέσεις, αλλά ο ναρκισσισμός του δεν του επέτρεψε να σταματήσει όταν έπρεπε με αποτέλεσμα η υπερέκθεση να μετατραπεί σε μπούμεραγκ. Φρόντισε γι’ αυτό, άλλωστε, και  το σύστημα Σόιμπλε.

Χωρίς αμφιβολία, ο υπουργός Οικονομικών ενθουσίασε αρκετούς “θεατές”, πόλωσε τους εντός γηπέδου και εξόργισε τον ανάπηρο αρχιερέα του Γιούρογκρουπ. Η πρώτη και από τις κορυφαίες στιγμές του ήταν όταν αναμετρήθηκε με τον Γερούν Ντάισελμπλουμ στην πολυθρύλητη κοινή συνέντευξη Τύπου στην Αθήνα. Τότε που ο φιλοξενούμενος του ψιθύρισε στο αυτί την αινιγματική φράση και ο ίδιος αντέδρασε με το γνωστό «ουάου»!

Ο Βαρουφάκης ενέπνευσε καλλιτέχνες να δημιουργήσουν για αυτόν τραγούδια που ανέβηκαν στο Διαδίκτυο και σχολιάζουν τον ίδιο, την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ και την ελληνική κρίση. Μετέτρεψε τη συνάντησή του με τον Βρετανό ομόλογό του ντυμένος με το αξέχαστο μπλέ ρουά πουκάμισο και τα χέρια στην τσέπη. Ανακηρύχθηκε ένας από τους κορυφαίους στοχαστές για το 2015, έγινε σύνθημα σε σομόν τοίχο στο “εχθρικό” Βερολίνο και υποστήριξε ότι θα πατάξει τη φοροδιαφυγή, μετατρέποντας σε μυστικούς ελεγκτές τουρίστες.

Ζωή Κωνσταντοπούλου

Το συγκρουσιακό ταμπεραμέντο της και η επιλογή της να έχει το δικό της μπαϊράκι είναι μόνιμο αγκάθι για το Μαξίμου. Η πρόεδρος της Βουλής δοκιμάζει την υπομονή όχι μόνο της αντιπολίτευσης, αλλά και αρκετών συντρόφων της στην Κοινοβουλευτική Ομάδα. Η ανελαστική αυστηρότητά της, οι απανωτές αντιπαραθέσεις της εντός της Βουλής και η τάση αυτονόμησής της (χαρακτηριστικό παράδειγμα η πρωτοβουλία της για σύσταση της επιτροπής λογιστικού ελέγχου του χρέους) έχουν υψώσει τοίχο ανάμεσα σ’ αυτή και στην ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ.

Δεν δίστασε να διαφωνήσει δημοσίως με τη συμφωνία της 20ης Φεβρουαρίου, εξηγώντας σε συνέντευξή της γιατί η ίδια εισηγήθηκε να μην έρθει προς ψήφιση στη Βουλή. Ο Νίκος Φίλης και ο Γαβριήλ Σακελλαρίδης, μάλιστα, την “άδειασαν” δημόσια, εκφράζοντας τη δυσαρέσκειά τους.

Τασία Χριστοδουλοπούλου

Η αναπληρώτρια υπουργός για τη μεταναστευτική πολιτική μπορεί να μην έχει ανοίξει μέτωπο με το Μαξίμου, αλλά έχει εκτεθεί πολιτικά. Στα μάτια της κοινής γνώμης, οι δηλώσεις της ισοδυναμούσαν με κλείσιμο ματιού υπέρ της παράνομης μετανάστευσης. Αν και οι περισσότεροι στην Κουμουνδούρου συνεχίζουν να είναι με το μέρος της, το κλίμα γι’ αυτήν έχει βαρύνει.

Είχε, άλλωστε, προηγηθεί και το αλαλούμ στο υπουργείο Προστασίας του Πολίτη με το περιβόητο έγγραφο.  Τότε, είχε πληρώσει τον λογαριασμό ένας υποστράτηγος, αλλά είναι κοινό μυστικό ότι τη ζημιά την είχαν κάνει δύο συνεργάτιδες της Τασίας, οι οποίες, μάλιστα, δεν είχαν καμία επίσημη ιδιότητα. Είναι οι δυο αυτές κυρίες που με δική της εντολή είχαν υπαγορεύσει το έγγραφο, χωρίς να πρώτα να ενημερώσουν τον Γιάννη Πανούση. Το αποτέλεσμα ήταν ο αναπληρωτής υπουργός να διαψεύσει την ύπαρξη του επίμαχου εγγράφου και να εκτεθεί.

Μπορεί η Χριστοδουλοπούλου να διατηρεί φιλικές σχέσεις με τον Τσίπρα (η παρέα της Αίγινας γαρ!), αλλά ο πρωθυπουργός είναι υποχρεωμένος να λάβει υπόψη του το κοινό αίσθημα στην κοινωνία, αφήνοντας στην άκρη τις ιδεοληψίες της Κουμουνδούρου. Αυτό φάνηκε στις συσκέψεις για το διογκούμενο κύμα της παράνομης μετανάστευσης, έστω και αν επισήμως η Τασία παρέμεινε στο απυρόβλητο.

Παναγιώτης Λαφαζάνης

Αν και για τα δεδομένα του ο Λαφαζάνης έχει παραμείνει “φρόνιμος”, παραμένει το μεγάλο πολιτικό πρόβλημα εάν το Μαξίμου επιλέξει να υποκύψει στον εκβιασμό του ευρωπαϊκού διευθυντηρίου. Είναι ο αναμφισβήτητος ηγέτης της εσωκομματικής αντιπολίτευσης, ο άνθρωπος που μπορεί να αμφισβητήσει την πολιτική του πρωθυπουργού στα κομματικά όργανα.

Ακόμα και όσοι καταλογίζουν στον ηγέτη της Αριστερής Πλατφόρμας ότι έχει ακραίες θέσεις, αναγνωρίζουν ότι οι κινήσεις του είναι προσεκτικές. Λόγω κομματικότητας, αλλά και λόγω της εκτίμησής του για τη δυναμική των διαπραγματεύσεων με τους δανειστές, ο Λαφαζάνης και όσοι κινούνται στο ίδιο μήκος κύματος με αυτόν, αποφεύγουν το ανοικτό ενδοκυβερνητικό αντάρτικο. Στα κομματικά όργανα, ωστόσο, προειδοποιούν ότι θα αντιταχθούν σ’ αυτό που χαρακτηρίζουν ετεροβαρή και εξευτελιστική συμφωνία. Δεν κρύβουν ότι αντί γι’ αυτή προτιμούν την έντιμη ρήξη, χωρίς να έχουν πρόβλημα με την έξοδο από την Ευρωζώνη.

Ο πρωθυπουργός μπορεί να έχει μαζί του την πλειοψηφία στα κομματικά όργανα, αλλά είναι υποχρεωμένος να λαμβάνει σοβαρά υπόψη την εσωκομματική αντιπολίτευση όταν αυτή διατηρεί σταθερά μία επιρροή της τάξεως του 35-40%. Μόνο εάν εξασφάλιζε έναν πραγματικά έντιμο συμβιβασμό ίσως διακινδύνευε μία ρήξη με την Αριστερή Πλατφόρμα, ποντάροντας στην υποστήριξη της εκλογικής βάσης.

Νίκος Παρασκευόπουλος

Η νομοθετική πρωτοβουλία του για την αποφυλάκιση όσων έχουν υψηλό ποσοστό αναπηρίας, που αφορούσε και τον Σάββα Ξηρό, τον κατέστησε στόχο έντονων επικρίσεων όχι μόνο στο εσωτερικό, αλλά και στο εξωτερικό. Πιθανότατα, ο ίδιος να μην φανταζόταν τον θόρυβο που θα ξεσήκωνε, αλλά η άσκηση της εξουσίας είναι πολύ διαφορετική από τα πανεπιστημιακά μαθήματα στα αμφιθέατρα. Λόγω των αντιδράσεων υποχρεώθηκε να κάνει κάποια βήματα πίσω, αλλά η πολιτική ζημιά στις σχέσεις με την Ουάσιγκτον έχει γίνει και μάλιστα σε μια εξαιρετικά κρίσιμη φάση για τη χώρα.

Αριστείδης Μπαλτάς

Ο υπουργός Παιδείας είναι ο πρώτος που με τις εξαγγελίες του για την κατάργηση των πρότυπων και πειραματικών σχολείων και με τη θεωρητική θέση του εναντίον της αριστείας έφερε στο προσκήνιο δεδηλωμένες ιδεοληψίες της Κουμουνδούρου. Παρά το κύμα αντιδράσεων, ο ίδιος και ο αναπληρωτής του Τάσος Κουράκης επιμένουν να βαδίζουν σ’ ένα δρόμο που δεν βρίσκει υποστήριξη ούτε από την εκλογική βάση του μεγάλου ΣΥΡΙΖΑ. Το Μαξίμου συνεχίζει να τους καλύπτει, αλλά είναι φανερό πως με την πολιτική τους προσκομίζουν κόστος στην κυβέρνηση παρά όφελος. Το γεγονός αυτό δεν αποκλείεται το επόμενο διάστημα να αλλάξει γι’ αυτούς τα δεδομένα.

Ραχήλ Μακρή

Μπορεί να μην έχει θέση στην κυβέρνηση και να είναι απλή βουλευτής, αλλά η κολλητή φίλη της Ζωής Κωνσταντοπούλου, λόγω του εκρηκτικού χαρακτήρα της, προβληματίζει το Μαξίμου. Στους τρείς αυτούς μήνες, δεν δίστασε να διαφοροποιηθεί. Διαφώνησε με την επιλογή του Προκόπη Παυλόπουλου για τη θέση του Προέδρου της Δημοκρατίας. Φρόντισε να δηλώσει σ’ όλους τους τόνους ότι βρέθηκε σε αδιέξοδο και υπενθύμισε ότι τέτοιες αποφάσεις πρέπει να λαμβάνονται συλλογικά και δημοκρατικά.

Η Ραχήλ Μακρή, άλλωστε, έχει ξεκαθαρίσει ουκ ολίγες φορές τις κόκκινες γραμμές της, αλλά και τη συγκρουσιακή της διάθεση. Το Μαξίμου την αντιμετωπίζει με επιφύλαξη, θεωρώντας ότι θα πρωτοστατήσει στις εσωκομματικές αντιδράσεις εάν κρίνει ότι συμβιβασμός μεταξύ της Αθήνας και των δανειστών είναι ασύμφορος. Στις αμφιλεγόμενες δηλώσεις της ήρθε να προστεθεί και η φωτογράφισή της σε life style περιοδικό. Πολλοί λένε, πάντως, πως ο Τσίπρας έχει μετανιώσει για τη μεταγραφή της που αποτέλεσε προσωπική του επιλογή.