Ανασχηματισμός προ των πυλών – Κερδισμένοι και χαμένοι
16/05/2020Ο ανασχηματισμός ήταν ούτως ή άλλως στη ατζέντα του πρωθυπουργού για μετά το Πάσχα. Το ερώτημα τώρα λένε οι πληροφορίες από πηγές πέριξ του Μαξίμου «δεν είναι εάν αλλά πότε;» και προσθέτουν ότι από τις αρχές Ιουνίου και μετά μπορεί να γίνει ανά πάσα στιγμή. Βέβαια και στη περίπτωση του ανασχηματισμού όπως και των εκλογών υπάρχει ένα βασικό αναπάντητο ερώτημα: “αφού όπως διαδίδουν όλα τα φιλοκυβερνητικά ΜΜΕ η κυβέρνηση πετάει, τότε γιατί να γίνει ανασχηματισμός; Ομάδα που κερδίζει δεν την αλλάζεις”. Αλλά αυτά είναι ψιλά γράμματα.
Στην πραγματικότητα ο ανασχηματισμός αναδεικνύει τις πολλές αποτυχίες της κυβέρνησης πριν και κατά την διάρκεια της επιδημίας και την αδυναμία διαχείρισης. Εκτός κυβέρνησης λογίζονται όσοι κάηκαν από την κρίση. Ο υπουργός Εργασίας Γιάννης Βρούτσης χρεώνεται την υπόθεση των voucher που έφερε απέναντι στην κυβέρνηση τον επιστημονικό κόσμο. Ο ίδιος βέβαια λέει ότι «δεν πάει πουθενά», αφήνοντας να εννοηθεί ότι η υπόθεση ήταν σε συνεννόηση με το Μαξίμου και δη με τον ισχυρό άνδρα του νεοκλασικού.
Η υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη, παρά την στήριξη της Ντόρας Μπακογιάννη και του Βαγγέλη Βενιζέλου, ίσως απομακρυνθεί. Η Μενδώνη που διαπίστωσε ότι η αυτορύθμιση της αγοράς άργησε, κατάφερε να δυσαρεστήσει όλο τον κόσμο του πολιτισμού και να ενώσει τον Σταύρο Ξαρχάκο, τον Φοίβο Δεληβοριά και τον Γιάννη Αγγελάκα.
Εκτός θα είναι ο υπουργός Τουρισμού Χάρης Θεοχάρης, έτσι θέλουν οι διαρροές, γιατί ήταν απλώς ανύπαρκτος σε μια συγκυρία που ο τουρισμός είναι στο επίκεντρο. Ο Θεοχάρης είχε μπει από καραμπόλα στην πρώτη κυβέρνηση όταν αρνήθηκε το υπουργείο η Όλγα Κεφαλογιάννη, η οποία αυτή την φορά θα είναι πιο συγκαταβατική, αν και βλέπει χρυσή ευκαιρία να πάει στο υπουργείο Πολιτισμού, που προσφέρεται για ωραίες φωτογραφίες.
Στους αμφίβολους είναι πλέον και η υπουργός Παιδείας, Νίκη Κεραμέως, που χρεώνεται πλέον ότι με τον Μεγάλο Αδελφό στις αίθουσες κατάφερε να δυσαρεστήσει όλη την εκπαιδευτική κοινότητα. Φυσικά, η πρόθυμη Κεραμέως μοιράζεται πολλά με τον πρωθυπουργό και δεν θα μείνει έκτος κυβέρνησης. Έφερε το νομοσχέδιο για το νεοφιλελεύθερο και συντηρητικό “ανασκολοπισμό” του εκπαιδευτικού συστήματος, ενώ φροντίζει να ικανοποιεί τις επιθυμίες της Ιεραρχίας της Εκκλησίας. Αυτά είναι πράγματα που μετράνε στον στενό πυρήνα του επιτελικού κράτους.
Στους υπό κρίση είναι ο Νότης Μηταράκης. Μέχρι να ξεσπάσει η κρίση στα ελληνοτουρκικά σύνορα είχε καταφέρει με την πολιτική του να ξεσηκώσει τους κατοίκους της Χίου και της Λέσβου και να προκαλέσει την δυσαρέσκεια του Μαξίμου με την αναστολή της εφαρμογής της Πράξης Νομοθετικού Περιεχομένου για τις επιτάξεις.
Πολιτικοί Συμβολισμοί
Ο ακριβής χρόνος του ανασχηματισμού θα εξαρτηθεί από την εξέλιξη της “γέφυρας για την μετάβαση στην κανονικότητα”. Η πρώτη συμβολική ενέργεια του Κυριάκου Μητσοτάκη με την άρση της καραντίνας ήταν η επίσκεψη στην Πρόεδρο της Δημοκρατίας που συνοδεύτηκε από την διαρροή ότι θα την συναντά μία φορά το μήνα, κάτι που δεν έκανε με τον Προκόπη Παυλόπουλο. Τόσο με τις κοινές τους δηλώσεις για την κρίση, όσο και με την ανάρτηση της πλακέτας για τα θύματα της Μαρφίν, φάνηκε ότι ο Μητσοτάκης έχει την Πρόεδρο με το εκσυγχρονιστικό και φιλελεύθερο προφίλ που θέλει.
Εάν ολοκληρώσει τον πολιτικό συμβολισμό με τον ανασχηματισμό, απομακρύνοντας τους “λαϊκιστές” υπουργούς του, μένει να φανεί. Όσο έχει τις δάφνες της αντιμετώπισης της υγειονομικής κρίσης είναι σε θέση ισχύος. «Θέλουμε περισσότερους σαν τον Σωτήρη Τσιόδρα και το Νίκο Χαρδαλιά», φέρεται να έχει πει ο πρωθυπουργός, δίνοντας το στίγμα των προθέσεών του.
«Ήτοι, πρόσωπα που να γνωρίζουν το αντικείμενό τους, να λένε τη αλήθεια στον κόσμο και να είναι αποτελεσματικοί στην αντιμετώπιση των προβλημάτων και να εμπιστεύονται τους υπηρεσιακούς τους παράγοντες», εξηγούν οι συνεργάτες του. Υπουργοί που κυνηγούν την δημοσιότητα και την προβολή με περιορισμένη αποτελεσματικότητα, συσκοτίζοντας τα πράγματα με ασαφείς δηλώσεις και καπελώνοντας τους ειδικούς δεν δένουν σε αυτό το consept διακυβέρνησης.
Ξεχωριστό κεφάλαιο ο Άδωνις
Έτσι όμως ο αντιπρόεδρος του κόμματος Άδωνις Γεωργιάδης είναι ο πρώτος που θα έπρεπε να απομακρυνθεί. Οι εντυπώσεις για τον Γεωργιάδη δεν είναι καλές. Εκτός από το ναυάγιο των επενδύσεων και την εμβληματική αποτυχία του Ελληνικού χρεώνεται «άσκοπη υπερπροβολή και ατυχείς δηλώσεις κατά την περίοδο της κρίσης», όπως και προσπάθεια προσωπικού πλουτισμού με την διαφήμιση των μαθημάτων του.
Ακόμη, χρεώνεται τη βιασύνη να ανακοινώσει το άνοιγμα στην εστίαση, αλλά και δηλώσεις του είδους ότι η αγορά λειτουργεί με αισχροκέρδεια και είναι στον DNA των εμπόρων να γκρινιάζουν. Βέβαια, έχει αναπτύξει προσωπικές σχέσεις με τμήμα του επιχειρηματικού κόσμου, το οποίο εξυπηρετεί με τον καλύτερο δυνατό τρόπο. Από την δικαιολόγηση της αισχροκέρδειας στα είδη προστασίας κατά την διάρκεια της κρίσης, μέχρι το άνοιγμα των καταστημάτων τις Κυριακές σε βάρος των μικρομεσαίων ιδιοκτητών.
Πολιτικά ο Γεωργιάδης θεωρείται πάντα επικίνδυνος, καθώς εκφράζει την σκληρή δεξιά πτέρυγα του κόμματος. Το αν διαθέτει ακόμη την στήριξη της σαμαρικής πτέρυγας είναι κρίσιμο, αλλά δεν είναι βέβαιο, καθώς κανείς πλέον δεν τον εμπιστεύεται. Εκείνο που είναι βέβαιο είναι ότι σε παρόμοια κατεύθυνση, με στόχο να εκφράσουν τα ίδια επιχειρηματικά συμφέροντα αλλά και το ίδιο εκλογικό και εσωκομματικό ακροατήριο κατευθύνονται πλέον κι άλλα ultra δεξιά φυντάνια της ΝΔ, όπως ο Κώστας Κυρανάκης και ο Κώστας Μπογδάνος. Ο Κυρανάκης έχει ίσως τη μεγαλύτερη απήχηση στην οργανωμένη νεολαία του κόμματος και φιλοδοξεί πάντα να γίνει ο Έλληνας Κουρτς. Ακόμη κι αν διασωθεί η μετακίνησή του από το Ανάπτυξης όπου θεωρείται ότι απέτυχε, φαίνεται βέβαιη.
Κερδισμένος ο Σκέρτσος και οι υφυπουργοί
Εκείνος που βγαίνει κερδισμένος από την δίμηνη κρίση είναι ο υφυπουργός με αρμοδιότητα στον συντονισμό του κυβερνητικού έργου, Άκης Σκέρτος ο οποίος παρουσίασε το σχέδιο για το δεύτερο μέρος της υγειονομικής κρίσης, παίρνοντας πόντους στο Μαξίμου, έναντι του Γιώργου Γεραπετρίτη. Όχι ότι ο υπουργός Επικρατείας κινδυνεύει, αλλά στους παροικούντες την γαλάζια Ιερουσαλήμ είναι γνωστός ο διαγκωνισμός των ομάδων τους.
Αυτά βέβαια μέχρι που ο Σκέρτσος (λομπίστας σύμφωνα με το βιογραφικό του που πρόσφατα δήλωσε δημοσίως ότι του αρέσει το House of Card, δηλαδή η πιο απεχθής εκδοχή της πολιτικής) δέχθηκε την κατακραυγή για την παρέμβαση στην Δικαιοσύνη υπέρ των βιαστών και δολοφόνων στην υπόθεση Τοπαλούδη. Ο πρωθυπουργός έδειξε πώς εννοεί την ενίσχυση του επιτελικού κράτους, αναθέτοντας το σχέδιο-γέφυρα στον Σκέρτσο και στους υφυπουργούς Γιάννη Κεφαλογιάννη, Νίκο Παπαθανάση, Βασίλη Κοντοζαμάνη και Θεόδωρο Λιβάνιο.
Η συμβολική αυτή κίνηση έκανε τους αντίστοιχους υπουργούς να νιώθουν άβολα και να αρχίσουν τις γκρίνιες. Ενισχυμένος από την κρίση βγαίνει ο Νίκος Χαρδαλιάς ο οποίος πήρε αρμοδιότητες από τους υπουργούς Προστασίας του Πολίτη Μιχάλη Χρυσοχοίδη και Εσωτερικών Τάκη Θεοδωρικάκο. Στην πραγματικότητα καίτοι υφυπουργός έχει την εύνοια του πρωθυπουργού και για τα θέματα Πολιτικής Προστασίας λειτουργεί σαν υπερυπουργός.
Ποιοι σώζωνται και ποιοι βλέπουν την έξοδο
Η επιτυχία του Σωτήρη Τσιόδρα και της Επιτροπής, πιστώνεται και στον Βασίλη Κικίλια που έτσι διασώζεται, καθώς τις πρώτες ημέρες δεν είχε τα καλύτερα αποτελέσματα. Κάποιες φήμες πάντως τον θέλουν υπό μετακόμιση στο Αμύνης. Στο επίπεδο των υπουργών που εμπλέκονται στην διαχείριση της κρίσης διασώθηκε και ο Ψηφιακής Πολιτικής Κυριάκος Πιερρακάκης.
Κυρίως λόγω της ανάγκης του πρωθυπουργού να παρουσιάσει μία επιτυχία στο πεδίο των μεταρρυθμίσεων και λιγότερο γιατί λειτούργησαν αποτελεσματικά οι πλατφόρμες του ψηφιακού κράτους. Στην περίπτωση του Πιερρακάκη παίζουν ρόλο πάντα οι καλές του διασυνδέσεις με τον ευρύτερο εκσυγχρονιστικό χώρο, όπως άλλωστε και για τον Σκέρτσο.
Ο καθόλη την διάρκεια της κρίσης εξαφανισμένος Χρυσοχοίδης προσπαθεί να διασωθεί με την αναψηλάφηση της υπόθεσης της Μαρφίν (στην οποία ο ίδιος είχε αποτύχει να κάνει συλλήψεις την πρώτη φορά) και στέλνοντας τα ΜΑΤ να κάνουν επίδειξη στην Αγία Παρασκευή. Οι βαρβαρότητες των δυνάμεων καταστολής επί υπουργίας του τον έχουν κάνει δημοφιλή στο σκληρό δεξιό κοινό της ΝΔ. Παλαιότερα πάντως από το Μαξίμου είχε διαρρεύσει ότι κακώς νομίζει ότι δεν είναι αναλώσιμος.
Μένουν οι βασικοί
Στο Οικονομίας, το Εξωτερικών, το Άμυνας και το Μεταναστευτικής Πολιτικής ο Μητσοτάκης δείχνει ότι θα πορευτεί με τους νυν υπουργούς του. Στην Οικονομία ο Χρήστος Σταικούρας έχει αρχίσει να εφαρμόζει το δεύτερο στάδιο των οικονομικών μέτρων και έχει συμμετάσχει στον προγραμματισμό και του επόμενου βήματος. Τον άδειασε βέβαια ο Θεόδωρος Σκυλακάκης ο οποίος είναι πιο κοντά στην οικογένεια και εκφράσει καλύτερα τη νεοφιλελεύθερη αντίληψη του επιτελικού κράτους.
Στην εξωτερική πολιτική, η κυβέρνηση μόνο καλά δεν τα έχει πάει, αλλά εκεί το κόστος το χρεώνεται ο ίδιος ο Μητσοτάκης ο οποίος στην αρχή έκανε οικονομική διπλωματία με την διπλωματική του σύμβουλο Παπαδοπούλου και τον Δημήτρη Μητρόπουλο, έχοντας περιθωριοποιήσει το Νίκο Δένδια. Στην πραγματικότητα ο υπουργός Εξωτερικών ανέλαβε την ευθύνη από την στιγμή που απέτυχε η προσωπική προσέγγιση του Μητσοτάκη με τον Ερντογάν.
Τα σενάρια πάντως που θέλουν την Μπακογιάννη να επιστρέφει ήταν ισχυρά μέχρι την έναρξη της κρίσης και παραμένουν αν και θεωρείται casus belli από τον Αντώνη Σαμαρά. Πιο πιθανή είναι η υπουργοποίηση της Μαριέττας Γιαννάκου ίσως και στο Πολιτισμού. Αμφίβολη είναι η θέση του Νίκου Παναγιωτόπουλου παρότι οι γκάφες του είναι επικοινωνιακές και όχι στο πεδίο της πολιτικής ή επιχειρησιακής αντιμετώπισης της Τουρκίας. Στα ερωτήματα που θα κληθεί να απαντήσει ο πρωθυπουργός είναι αν θα αξιοποιήσει αυτοπροτεινόμενους όπως ο Βενιζέλος και η Άννα Διαμαντοπούλου και σε τι βαθμό θα κρατήσει τις εσωκομματικές ισορροπίες με τον Σαμαρά.