Από το τέλος της Ιστορίας στην αναβίωση του Ψυχρού Πολέμου

Το 1989, μετά την πτώση του τείχους του Βερολίνου, που σήμαινε το τέλος της ΕΣΣΔ, οι δυτικές ελίτ παρασυρόμενες από αλαζονεία και οίηση διακήρυτταν διθυραμβικά ότι πλέον η ανθρωπότητα είχε εισέλθει στο τέλος της Ιστορίας και στο θάνατο των ιδεολογιών (Φουκογιάμα). Δηλαδή ότι αφενός η νεοφιλελεύθερη ιδεολογία της αγοράς θα κυριαρχούσε στον πλανήτη και θα επέβαλε παντού ως πολιτικό σύστημα την δυτική κοινοβουλευτική δημοκρατία, αφετέρου ότι σε επίπεδο γεωπολιτικής θα επικρατούσε δια παντός η pax americana.

Επρόκειτο για μια ακόμη φορά για εσφαλμένη ανάγνωση της ιστορίας από τους δυτικούς άφρονες “νικητές”. Στα 32 χρόνια που μεσολάβησαν από τότε αν εξαιρέσει κανείς τα πρώτα 10 χρόνια, όπου πράγματι κυριαρχούσαν σε παγκόσμιο επίπεδο οι ΗΠΑ, παρατηρούμε την σταδιακή παρακμή της Δύσης και της νεοφιλελεύθερης ιδεολογίας. Επίσης, τη σταδιακή δημιουργία νέων πόλων με κύριο μοχλό την κρατική παρέμβαση και έλεγχο, που διεκδικούν την παγκόσμια ηγεμονία (Κίνα, Ρωσία, Ινδία κλπ).

Και ενώ ο πολυπολικός κόσμος βρίσκεται σε πλήρη ανάπτυξη, με τις ΗΠΑ να βιώνουν το “φθινόπωρο” της ηγεμονίας τους, η Ευρώπη εμφανίζει πρωτοφανή γεωπολιτικό νανισμό. Η μεν ΕΕ αποτελεί οικονομικό γίγαντα με πήλινα πολιτικά και στρατιωτικά πόδια, έρμαιο των συμφερόντων και διαθέσεων των ΗΠΑ. Η δε Ρωσία ως η μεγαλύτερη δύναμη στην Ανατολική Ευρώπη, αφού οδηγήθηκε αρχικά στο περιθώριο μετά την κατάρρευση της ΕΣΣΔ, σήμερα προσπαθεί να διασφαλίσει τα συμφέροντα ασφαλείας της. Εξού και η στρατιωτική επέμβασή της στην Ουκρανία, που την οδηγεί σε αποκοπή από τις ευρωπαϊκές χώρες και την σύρει αναγκαστικά στην αγκαλιά του Πεκίνου.

Ο πόλεμος και το τέλος της Ιστορίας

Η επαναφορά του πολέμου ως μέσου λύσεων των διαφορών στον ευρωπαϊκό χώρο μετά τους οδυνηρούς Α’ και Β’ Παγκόσμιους Πόλεμους, που μετέτρεψαν τις ευρωπαϊκές κοινωνίες σε στάχτες έχει συντελεστεί. Η δε αναβίωση του Ψυχρού Πολέμου αποτελεί αναμφισβήτητα καταστροφική συνέπεια για την Ευρώπη και την ανθρωπότητα. Η καταπάτηση των αρχών του Διεθνούς Δικαίου από τη Ρωσία, μόνιμο μέλος του ΟΗΕ (κανείς δεν πρέπει να ξεχνά ότι την πρωτοπορία έχουν οι ΗΠΑ με την Γιουγκοσλαβία, το Ιράκ και όχι μόνο), ανοίγει τις ορέξεις διαφόρων επίδοξων αναθεωρητών της ιστορίας με προεξάρχοντα το νεοοθωμανιστή Ερντογάν.

Όπως τόνισε πρόσφατα σε συνέντευξη του ο φιλόσοφος Γιουβάλ Νώε Χαράρι στην Ουκρανία υπονομεύτηκε το μεγαλύτερο πολιτικό επίτευγμα της ανθρωπότητας, που ήταν η παρακμή του πολέμου. Ο πόλεμος πλέον εμφανίζεται ξανά με ορμή ως βασικό εργαλείο διαμόρφωσης των παγκόσμιων ισορροπιών. Οι συνέπειες για την Ευρώπη είναι πλέον καταλυτικές. Οι ΗΠΑ επικυριαρχούν ως πάροχος ασφαλείας στις χώρες του ΝΑΤΟ, κάτι που οδηγεί στην πλήρη απώλεια της δυνατότητας της ΕΕ να μετατραπεί σε αυτόνομο γεωπολιτικό πόλο.

Εκτός αυτού ενυπάρχουν παράλληλα και οδυνηρές οικονομικές συνέπειες. Το τεράστιο ενεργειακό και οικονομικό πρόβλημα οδηγεί σε πλήρη εκτροχιασμό την ευρωπαϊκή οικονομία μετά το προηγηθέν σοκ της πανδημίας και σε αποσάθρωση των κοινωνιών της. Τώρα, απεικονίζεται στο έπακρο η τρομακτική αβελτηρία της ΕΕ να αποκτήσει στοιχειώδη ενεργειακή αυτονομία, αξιοποιώντας τα ευρωπαϊκά κοιτάσματα φυσικού αερίου, δηλαδή τα ελληνικά και κυπριακά.

Έσπευσε, μάλιστα, ανοήτως να υπονομεύσει χάριν των αμερικανικών οικονομικών συμφερόντων, αλλά και των τουρκικών επιδιώξεων στην Ανατολική Μεσόγειο, τον αγωγό Eastmed, που αντικειμενικά θα αποτελούσε την πρώτη σοβαρή προσπάθεια για την ευρωπαϊκή ενεργειακή αυτονομία. Πρόκειται για τα επίχειρα της γερμανοποίησης της ΕΕ κατά τις προηγούμενες δεκαετίες, που είχε ως αποτέλεσμα την πλήρη αδυναμία της να αποκτήσει αυτόνομο γεωπολιτικό ρόλο.

Κι αυτό παρ’ ότι ο κόσμος διαμορφώνεται σε πολυπολική μορφή μετά την εμφάνιση των “ρυτίδων” της αμερικανικής ηγεμονίας στις προηγούμενες δεκαετίες. Είναι η απώλεια μιας μεγάλης ιστορικής ευκαιρίας για την Ευρώπη, η οποία θα μπορούσε λόγω της οικονομικής της δύναμης και του πολιτισμικού βάρος που διαθέτει, αν είχε προχωρήσει σε σοβαρή πολιτική ενοποίηση με κοινή εξωτερική πολιτική και αμυντική θωράκιση, να παίξει τον καθοριστικό ρόλο στη διαμόρφωση της νέας παγκόσμιας ισορροπίας.

Ζητούμενο η ασφάλεια

Η ευρωπαϊκή έκπτωση φαίνεται ολοφάνερα στο πολιτικό προσωπικό, που διαχειρίζεται κρίσιμους τομείς και ενεπλάκη στην ουκρανική κρίση. Είτε ομιλεί κανείς για τον ανεκδιήγητο Ζοζέπ Μπορέλ (ύπατο εκπρόσωπο της ΕΕ για την Εξωτερική και Αμυντική Πολιτική) είτε για τον φιλότουρκο Γενς Στόλτενμπεργκ (γενικό γραμματέα του ΝΑΤΟ) στο ίδιο τραγικό συμπέρασμα θα καταλήξει. Πρόκειται για υπαλλήλους μειωμένης ευθύνης και αντίληψης με πλουσιοπάροχες παροχές, που επιτείνουν περαιτέρω την τραυματισμένη ευρωπαϊκή εικόνα.

Μπροστά σε αυτή την οδυνηρή πραγματικότητα αναζητείται ματαίως η υπέρβαση της ευρωπαϊκής αφωνίας σε ένα ζήτημα που πρωτίστως αφορά την ευρωπαϊκή ασφάλεια και ενότητα. Οι σημερινές θλιβερές ηγεσίες, πλην ελαχίστων εξαιρέσεων σύρονται στον ενταφιασμό της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης και της προοπτικής της Ευρώπης ως αυτόνομου γεωπολιτικού πόλου.

Ως προς τη χώρα μας, που αντιμετωπίζει μείζονα εθνικά ζητήματα από τον νεοοθωμανικό αναθεωρητισμό της Τουρκίας, τα διδάγματα είναι απόλυτα. Η διασφάλιση της άμυνας και των εθνικών δικαίων της Ελλάδος περνάει μόνο από εμάς. Οι ψευδαισθήσεις και τα φληναφήματα των φοβικών διαχρονικά πολιτικών ηγεσιών της Αθήνας, ότι τρίτοι θα μας προστατέψουν από τον τουρκικό επεκτατισμό, συνετρίβησαν με πάταγο. Γι’ αυτό, αβελτηρίες και ιδεοληψίες ως προς την ενίσχυση της αποτρεπτικής δύναμης της χώρας, θα λάβουν χαρακτηριστικά ιστορικού εγκλήματος σε βάρος του Ελληνισμού.