ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΟ: Τι είπαν για Τουρκία οι ΥΠΕΞ της ΕΕ – Ο ελιγμός Γερμανίας & Ισπανίας

Την αντιφατική στάση της ΕΕ απέναντι στην Τουρκία αποτυπώνουν τα όσα ειπώθηκαν στην τηλεδιάσκεψη των ΥΠΕΞ της ΕΕ στις 19 Νοεμβρίου, κύριο θέμα της οποίας ήταν οι σχέσεις με την Τουρκία. Ενώ οι περισσότεροι υπουργοί Εξωτερικών χρησιμοποίησαν αυστηρή γλώσσα, ο όρος “κυρώσεις” δεν ακούστηκε. Όλοι ανεξαιρέτως προτίμησαν τον όρο “περιοριστικά μέτρα”, που παραπέμπει σε σαφώς ηπιότερη στάση. Ας σημειωθεί ότι η ΕΕ χρησιμοποιεί τον όρο “κυρώσεις” για τη Ρωσία. Επίσης, δεν ακούστηκε τίποτα για το πάγωμα της παράδοσης οπλικών συστημάτων στην Τουρκία, το οποίο υποτίθεται πως θα έμπαινε στο τραπέζι.

Το SLpress.gr δημοσιεύει κατ’ αποκλειστικότητα το τι ακριβώς ειπώθηκε στην τηλεδιάσκεψη από όσους έλαβαν τον λόγο. Εντύπωση, πάντως, προκάλεσε η ηχηρή σιωπή του Γερμανού και του Ισπανού υπουργού, οι κυβερνήσεις των οποίων, επικουρούμενες κι από άλλες, πρωτοστατούν παρασκηνιακά για να ρίξουν την Τουρκία στα μαλακά στην επικείμενη Σύνοδο Κορυφής. Για την Ανατολική Μεσόγειο σιωπηλοί έμειναν επίσης ο Πορτογάλος, ο Σουηδός, ο Φινλανδός και οι Ανατολικοευρωπαίοι υπουργοί.

Είναι αξιοσημείωτο ότι ο Γερμανός και ο Ισπανός (και ο Πορτογάλος και ο Σλοβένος) μίλησαν μόνο για να προτείνουν το ζήτημα της Τουρκίας να ενταχθεί στον διάλογο ΕΕ-ΗΠΑ. Στην πραγματικότητα, πρόκειται για ένα διπλωματικό ελιγμό, που σκοπό έχει να χρησιμοποιηθεί ως πρόσχημα στην επικείμενη Σύνοδο Κορυφής με σκοπό να παγώσει η λήψη μέτρων από την ΕΕ κατά της Τουρκίας στο όνομα της ανάγκης συντονισμού με την Ουάσιγκτον.

Η εισήγηση Μπορέλ στους ΥΠΕΞ της ΕΕ

Πρώτος πήρε τον λόγο ο Ύπατος Εκπρόσωπος της ΕΕ Μπορέλ, ο οποίος χαρακτήρισε την επίσκεψη Ερντογάν στα Βαρώσια «προκλητική». Ενημέρωσε τους υπουργούς ότι τηλεφώνησε στον Τουρκοκύπριο ηγέτη Τατάρ για να του δηλώσει πως η ΕΕ τάσσεται υπέρ της διζωνικής ομοσπονδίας. Όπως είπε, έλαβε την απάντηση ότι η τουρκική πλευρά είναι υπέρ των δύο κρατών. Ο Μπορέλ υποστήριξε ότι η ΕΕ πρέπει να υποστηρίξει επανέναρξη των συνομιλιών για το Κυπριακό επί τη βάσει του «κεκτημένου της διαπραγμάτευσης στο Κρανς Μοντανά».

Αναφερόμενος στην Ανατολική Μεσόγειο, ο Μπορέλ είπε ότι στην επικείμενη Σύνοδο Κορυφής στις 11 Δεκεμβρίου θα συζητηθεί η πολιτική της ΕΕ προς την Τουρκία. Ενημέρωσε για τις προσπάθειές του να συγκαλέσει πολυμερή διάσκεψη για την Ανατολική Μεσόγειο, θεωρώντας ότι έχει λάβει σχετική εντολή από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο.

Όπως είπε, οραματίζεται την διάσκεψη ως “πολιτικό συνέδριο” με συμμετοχή διεθνών οργανισμών και άμεσα εμπλεκομένων μερών, αλλά ομολόγησε ότι υπάρχει έλλειψη ενθουσιασμού για την ιδέα του. Κατέληξε λέγοντας ότι η Τουρκία έχει εξαντλήσει τα περιθώρια να ανταμειφθεί από την ΕΕ με θετικά μέτρα και πλέον οφείλει έμπρακτα να αποδείξει ότι επιθυμεί ειλικρινά να συνεργασθεί με την ΕΕ.

Τι είπαν ο Γάλλος, ο Αυστριακός και ο Δένδιας

Ο Γάλλος υπουργός Εξωτερικών επισήμανε ότι στη Σύνοδο Κορυφής του Οκτωβρίου οι ηγέτες αποφάσισαν θετική ατζέντα στο πλαίσιο των σχέσεων ΕΕ-Τουρκίας, αλλά υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις. Γι’ αυτό και παραλλήλως υιοθέτησαν και περιοριστικά μέτρα για την περίπτωση που η Άγκυρα συνεχίσει τις μονομερείς προκλητικές ενέργειες.

Όπως είπε, μετά τον Οκτώβριο η Τουρκία κλιμακώνει με εχθρικές, όχι απλώς προκλητικές ενέργειες. Η εκστρατεία της Άγκυρας κατά της δήθεν ισλαμοφοβίας στη Γαλλία και στην Ευρώπη, όπως και οι προσωπικές επιθέσεις κατά του προέδρου Μακρόν έχουν δημιουργήσει σοβαρό πρόβλημα εθνικής ασφάλειας για τη Γαλλία. Άρα, επιβάλλεται ανάληψη δράσης από την ΕΕ «και άσκηση πίεσης με κατάλληλα περιοριστικά μέτρα». Διαφορετικά –κατέληξε ο Γάλλος υπουργός– διακυβεύεται η αξιοπιστία της ΕΕ, κάτι που η Γαλλία δεν θα επιτρέψει. Με τον Γάλλο ομόλογό του συμφώνησε απολύτως ο Αυστριακός υπουργός Εξωτερικών.

Ο Δένδιας υπενθύμισε ότι στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του Οκτωβρίου η ΕΕ προσέφερε “θετική ατζέντα” στην Τουρκία, υπό την προϋπόθεση να αποδεχθεί μεσολάβηση της ΕΕ και να αποκλιμακώσει την προκλητικότητά της έναντι της Ελλάδας και της Κύπρου. Αντ’ αυτού, η Ελλάδα αντιμετωπίζει συνεχείς παράνομες τουρκικές Navtex και παραβιάσεις των κυριαρχικών της δικαιωμάτων.

Ο Δένδιας υπογράμμισε, μάλιστα, ότι σε μια περίπτωση παραβιάσθηκε και αυτή η ελληνική εθνική κυριαρχία. Προφανώς, αναφερόταν στο ότι τουρκική Navtex εισήλθε εντός των ελληνικών χωρικών υδάτων (στα 5,8 μίλια από τις ακτές) στην περιοχή του Καστελλορίζου. Κατέληξε, λέγοντας ότι τα πικ-νικ του Ερντογάν στα Βαρώσια δεν μπορούν να γίνουν ανεκτά από την ΕΕ. Δεν υπάρχουν πλέον περιθώρια αναστοχασμών επί “θετικής ατζέντας”. Έπρεπε ήδη η ΕΕ να είχε υιοθετήσει μέτρα εναντίον Τουρκίας, επί τη βάσει των υφισταμένων προτάσεων.

Τι είπαν ο Κύπριος, ο Ιταλός και ο Εσθονός 

Ο Κύπριος υπουργός Εξωτερικών αναφέρθηκε στον εποικισμό των Βαρωσίων και στις συνεχιζόμενες γεωτρήσεις και σεισμικές έρευνες στην κυπριακή ΑΟΖ. Υπογράμμισε ότι η Τουρκία έχει αντιληφθεί ότι η ΕΕ τής επιτρέπει να παραβιάζει το Διεθνές Δίκαιο σε βάρος κρατών-μελών της και το εκμεταλλεύεται. Κατέληξε, λέγοντας ότι η Κύπρος αναμένει από το επικείμενο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο να αξιολογήσει τη συμπεριφορά της Τουρκίας και να καταλήξει σε πρακτικά μέτρα.

Ο Ιταλός υπουργός ενημέρωσε ότι είχε δυο πρόσφατες συνομιλίες με τον Τούρκο ομόλογό του και σ’ αυτές του διαβίβασε τα κατάλληλα μηνύματα. Δήλωσε ότι η Ιταλία καταδικάζει μονομερείς ενέργειες κι απαράδεκτους χαρακτηρισμούς κατά Ευρωπαίων ηγετών. Χαρακτήρισε απολύτως καταδικαστέες τις πρόσφατες τουρκικές ενέργειες στα Βαρώσια, ζητώντας να εξευρεθεί μόνιμη λύση σε Κυπριακό. Κατέληξε, λέγοντας ότι όλες οι πλευρές (έμμεση εξίσωση θύτη και θυμάτων!) οφείλουν να εργασθούν στην Ανατολική Μεσόγειο για την αποκλιμάκωση της έντασης, προσθέτοντας ότι η πολυμερής διάσκεψη συνιστά κατάλληλο forum.

Ο Εσθονός υπουργός δήλωσε ανήσυχος για τη συμπεριφορά της Τουρκίας στην Ανατολική Μεσόγειο, εκφράζοντας αλληλεγγύη σε Ελλάδα και Κύπρο. Κατέληξε, λέγοντας ότι η τουρκική συμπεριφορά στα Βαρώσια και η de facto δημιουργία δεύτερου κράτους στην Κύπρο πρέπει να απασχολήσει σοβαρά το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο. Την απογοήτευσή του εξέφρασε και ο Ιρλανδός υπουργός για τις τουρκικές ενέργειες στην Ανατολική Μεσόγειο και στα Βαρώσια, υπογραμμίζοντας ότι η Τουρκία απέρριψε τις προσφορές της ΕΕ και συνεχίζει προκαλεί. Ως εκ τούτου, πρέπει η ΕΕ να απαντήσει.

Η ΕΕ και το Ναγκόρνο Καραμπάχ

Ο Ολλανδός υπουργός ζήτησε moratorium εξαγωγής όπλων στην Τουρκία, λόγω των ενεργειών της στο Ναγκόρνο Καραμπάχ, στη Συρία και στη Λιβύη. Δεν βρήκε να πει ούτε μία λέξη για όσα κάνει σε βάρος της Ελλάδας και της Κύπρου! Λαύρος κατά της Τουρκίας για Ναγκόρνο Καραμπάχ ήταν και ο Λουξεμβούργιος υπουργός Εξωτερικών. Κατηγόρησε ότι η Τουρκία ήταν εμπόλεμο μέρος, ότι συμμετείχε στις εχθροπραξίες με Σύρους μισθοφόρους και drones, χαρακτηρίζοντας το γεγονός απαράδεκτον. Εξέφρασε, μάλιστα, την άποψη ότι η εκλογή Μπάιντεν θα βάλει τέλος στην ασυδοσία του Ερντογάν και πρότεινε η ΕΕ να παρακαλέσει σχετικά το εκλεγέντα Αμερικανό πρόεδρο.

Για τον πόλεμο στο Ναγκόρνο Καραμπάχ, Γαλλία, Αυστρία, Ελλάδα, Κύπρος, Ολλανδία, Λουξεμβούργο, Πορτογαλία, Φινλανδία και Σουηδία ζήτησαν να αποσαφηνισθεί ο ρόλος της Τουρκίας στη συμφωνία κατάπαυσης πυρός. Παράλληλα, οι Ανατολικοευρωπαίοι υπουργοί και ο Σουηδός ομόλογός τους εξέφρασαν αγωνία για την αύξηση της ρωσικής επιρροής στον Καύκασο.

Κατά τη διάρκεια αυτής της τηλεδιάσκεψης έλαβε χώρα και ανταλλαγή απόψεων με τον υπουργό Εξωτερικών της Παλαιστίνης, ενώ συζητήθηκε και η “πολυμέρεια”, καθώς και η ανάγκη ενότητας των κρατών-μελών στους διεθνείς οργανισμούς. Συζητήθηκαν εν τάχει και η Επιχείρηση Ειρήνη στη Μεσόγειο, η κατάσταση στη Λιβύη και η ενίσχυση των κυρώσεων στη Λευκορωσία.