Αυλαία για τον αμφιλεγόμενο Καβαλιέρε

Σε ηλικία 86 ετών έφυγε από την ζωή ο μεγιστάνας και πρώην πρωθυπουργός της Ιταλίας, ο “Καβαλιέρε” Σίλβιο Μπερλουσκόνι, στο νοσοκομείο Σαν Ραφαέλε στο Μιλάνο, όπου νοσηλευόταν μετά από πολλές περιπέτειες με την υγεία του. Τον Σεπτέμβριο του 2020, ο Μπερλουσκόνι βρέθηκε θετικός στον κορονοϊό και εμφάνισε συμπτώματα του, μαζί με πνευμονία. Από τα τέλη Μαρτίου άρχισε να μπαινοβγαίνει και πάλι στο νοσοκομείο για πόνους στο στήθος και τον περασμένο Απρίλιο έγινε γνωστό ότι έπασχε από λευχαιμία. Στις 05/04 εισήχθη με έντονη δύσπνοια και πολλά προβλήματα στο καρδιακό και αναπνευστικό του σύστημα, μέχρι που κατέληξε.

Ήταν κύριος μέτοχος και ιδρυτής της Ιταλικής εταιρείας ΜΜΕ Mediaset και διατέλεσε από το 1986 έως το 2017, ιδιοκτήτης της Ιταλικής ποδοσφαιρικής ομάδας ΑΚ Μίλαν. Το περιοδικό Forbes τον κατέταξε ως τον 190ο πλουσιότερο άνθρωπο στον πλανήτη, με καθαρή περιουσία 8 δισεκατομμυρίων δολαρίων. Υπηρέτησε ως πρωθυπουργός τις περιόδους1994-1995, 2001-2006 και 2008-2011. Οι θητείες του επισκιάστηκαν από αναρίθμητα σκάνδαλα, όπως τα περίφημα “μπούνγκα-μπούνγκα” πάρτι, τα οποία πλαισίωναν πλήθος νέων και ωραίων γυναικών. Την ίδια στιγμή ήταν γνωστοί και οι  “σκοτεινοί” δεσμοί του με την μαφία.

Το 2011 ο Μπερλουσκόνι ήταν ο δεύτερος πρωθυπουργός “θύμα” της οικονομικής κρίσης: Ανετράπη με πραξικοπηματικό τρόπο από τον τότε πρόεδρο Τζόρτζιο Ναπολιτάνο, που διόρισε στην θέση του τον τεχνοκράτη Μάριο Μόντι και λίγο μετά καταδικάστηκε τελεσίδικα για απάτη και έχασε πολιτικά του δικαιώματα. Όμως, αυτές οι μικρές “αναποδιές” δεν τον είχαν εμποδίσει να κατέβει και πάλι στις εκλογές που ακολούθησαν με το παλιό του κόμμα, το Forza Italia. Και, μάλιστα, με το όνομα του φαρδιά πλατιά επάνω στο σύμβολο: “ψηφίστε Μπερλουσκόνι, που δεν μπορεί ούτε να ψηφίσει, ούτε να εκλεγεί”!

Η επανεμφάνιση του Forza Italia

Ο Μπερλουσκόνι γνώριζε πως το όνομα του επηρεάζει και κινητοποιεί τη μεγάλη πλειοψηφία των ψηφοφόρων του κόμματος. Αν και δεν είχε παραβιάσει την εκλογική νομοθεσία, σε μία σοβαρή χώρα ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, εγγυητής του Συντάγματος, θα είχε πατήσει πόδι και θα είχε αναγκάσει τον πρώην πρωθυπουργό να διαγράψει το όνομα του. Αυτό, όμως, δεν είχε συμβεί και ο λόγος ήταν καθαρά πολιτικός.

Ήταν τότε που στα mainstream Μίντια της Ιταλίας βρίσκονταν στο επίκεντρο δύο πολιτικοί: Ο γραμματέας του Δημοκρατικού Κόμματος Ματέο Ρέντσι και ο Σίλβιο Μπερλουσκόνι. Τα δημοσιεύματα, εμμέσως πλην σαφώς, πρόκριναν ως την μόνη αποδεκτή διέξοδο στην πολιτική κρίση, την συνεργασία ανάμεσα στους δυο αυτούς ηγέτες. Επομένως, μόνον ο “ευρωπαϊσμός” των Ρέντσι και και του Μπερλουσκόνι ήταν σε θέση να ανακόψει την επέλαση του (τότε αντισυστημικού) “Κινήματος 5 Αστέρων” και να καθησυχάσει τις Βρυξέλλες και, κυρίως, το Βερολίνο.

Ιδού η εξήγηση για τον λόγο που ο Μπερλουσκόνι παρέμεινε στο προσκήνιο παρά την ανατροπή του και τις καταδίκες του, φιλοξενούμενος και πάλι στα μέσα ενημέρωσης, με τις δημοσκοπήσεις να διογκώνουν τεχνητά τα ποσοστά του κόμματος του. Βέβαια, ο ίδιος προσπάθησε τότε να εμφανιστεί ως μεταρρυθμιστής. Πάντως, η μόνη άξια λόγου πρόταση του είναι η επιβολή της flat tax, δηλαδή ίδια φορολογία για όλους, ανεξάρτητα από το εισόδημα. Μια ιδέα της Μάργκαρετ Θάτσερ, δημοφιλή σήμερα σε πολλά ευρωπαϊκά κόμματα της Δεξιάς, την οποία ο Μπερλουσκόνι είχε “φρεσκάρει” ειδικά για το κοινό του, αποτελούμενο ως επί το πλείστον από ηλικιωμένους αυτοαπασχολούμενους.

Το γεγονός ότι ο ίδιος ήταν σεσημασμένος για υποθέσεις φοροδιαφυγής και ένας από τους πλουσιότερους ανθρώπους της Ευρώπης, δεν τον είχε επηρέασε καθόλου. Πέραν βεβαίως των προτάσεων του, προσπάθησε να κερδίσει την παράσταση με την πληθωρική, αλλά και γνώριμη πια εμφάνιση του: Τα ίδια ανέκδοτα, τους ίδιους θεατρινισμούς, με τον ίδιο “σκιά” πλέον του χαρισματικού εαυτού του, με ορατές πλαστικές επεμβάσεις στο πρόσωπο, εμφυτευμένα κατάμαυρα μαλλιά και επιτηδευμένο μακιγιάζ.

Σκιά του εαυτού του 

Η ίδια εικόνα αποτυπώθηκε και στα ποσοστά του Forza Italia: Πλέον, κινούνταν παγίως κοντά στο 10%, ποσοστό που ουδέποτε ξεπέρασε έκτοτε. Χρησιμοποιώντας την οικονομική του ισχύ, ο Μπερλουσκόνι είχε καταφέρει με τα πολλά να πείσει τη “Λέγκα του Βορρά” να υπογράψει κοινό εκλογικό πρόγραμμα με το Forza Italia και το (τότε) μικρό ακροδεξιό κόμμα “Αδελφοί της Ιταλίας” της Τζόρτζια Μελόνι.

Όμως, ο ηγέτης της Λέγκας, Ματέο Σαλβίνι, όταν ξεπέρασε κατά πολύ το ποσοστό του Forza Italia, επέλεξε να εγκαταλείψει την συμμαχία με τον Μπερλουσκόνι και συγκυβερνήσει με τα Πέντε Αστέρια. Ως τότε κυρίαρχος της ιταλικής Δεξιάς, θα ήταν αυτοκτονία του να συμμετάσχει σε μια κυβέρνηση καθοδηγούμενη από τον Αντόνιο Ταγιάνι, την προσωποποίηση της μπερλουσκονικής νομενκλατούρας.

Όμως, ούτε η επεισοδιακή ρήξη του Σαλβίνι με τα Πέντε Αστέρια που ακολούθησε δεν έφερε την επανάκαμψη του Forza Italia. Η ιταλική Δεξιά βρήκε την νέα “ηρωίδα” της στο πρόσωπο της Τζόρτζια Μελόνι, εκτινάσσοντας το ποσοστό του άλλοτε περιθωριακού της κόμματος, κάνοντας την τελικώς πρωθυπουργό. Ο Μπερλουσκόνι εμφανίστηκε και πάλι ως ένα είδος “επιτηρητή” των Αδελφών, ώστε να “παραμείνουν σταθερά” εντός ευρωπαϊκού πλαισίου, κάτι που η Μελόνι έπραξε και μάλιστα με το παραπάνω.