Μπορεί ο ανασχηματισμός να ανακόψει τη χιονοστιβάδα των εξελίξεων; 

Καθώς ο ανασχηματισμός είναι μία από τις λίγες κινήσεις που έχει στο οπλοστάσιό του για να βελτιώσει κατά τι το αρνητικό κλίμα για την κυβέρνηση, το εύρος του ανασχηματισμού, οι αλλαγές, τα νέα πρόσωπα που θα μπουν στην κυβέρνηση και εκείνα που θα αποχωρήσουν, αποκτούν σημασία. Και φυσικά παίζει καθοριστικό ρόλο το timing.

Σύμφωνα με ορισμένες πληροφορίες ο Κυριάκος Μητσοτάκης σκεπτόταν να τον κάνει σύντομα, στις αμέσως προσεχείς ημέρες. Ο λόγος είναι απλός: καθώς οι αλλαγές στο κυβερνητικό σχήμα έχουν προεξοφληθεί όλοι οι υπουργοί και υφυπουργοί, τελούν σε αναμονή. Τα μολύβια όπως λέγεται χαρακτηριστικά έχουν κατέβει, τίποτε δεν υπογράφεται και δεν προωθείται, παρά μόνο τρέχουσες διεκπαιρεώσεις. Το περιέγραφε με τον καλύτερο τρόπο “γαλάζιος” βουλευτής στο εντευκτήριο της Βουλής: «ούτε τα ρουσφέτια δεν μας κάνουν πια, άντε να τον κάνει να τελειώνουμε». 

Το αντεπιχείρημα είναι ότι πάντα μέχρι να γίνει ο ανασχηματισμός όλοι οι υπουργοί και βουλευτές είναι προσεκτικοί, προκειμένου να παραμείνουν στο κυβερνητικό σχήμα ή να ενταχθούν εάν είναι εκτός. Οι αλλαγές προκαλούν δυσαρέσκειες, από εκείνους που θα χάσουν τον θώκο, ή από εκείνους που διαψεύστηκαν οι προσδοκίες τους και απελευθερώνει γλώσσες. Μέχρι χθες το βράδυ κυκλοφορούσαν πληροφορίες ότι ήταν θέμα εικοσιτετράωρων.

Σήμερα το πρωί κυκλοφόρησαν διαφορετικές πληροφορίες ότι ο πρωθυπουργός σκέπτεται να δώσει την επόμενη συνέντευξη του σε μεγάλο μέσο ενημέρωσης και να παγώσει το θέμα. Το ότι ο πρωθυπουργός σκεπτόταν να δώσει συνέντευξη είχε κυκλοφορήσει λίγο μετά την τελευταία, που παραχώρησε στον ALPHA και δεν πήγε καθόλου καλά, για να ανασκευάσει και να διασκεδάσει τις αρνητικές εντυπώσεις που επικράτησαν. 

Ανασχηματισμός Τεμπών

Η περιρρέουσα πολιτική ατμόσφαιρα προσδιορίζεται από το μεγάλο συλλαλητήριο για τα Τέμπη που αποσταθεροποίησε και απαξίωσε περισσότερο την κυβέρνηση και από τις εξελίξεις που αναμένονται με επίκεντρο το έγκλημα και την συγκάλυψη του. Στο πλαίσιο αυτό εκκρεμούν τα δύο πορίσματα του Πολυτεχνείου και του Εθνικού Οργανισμού Διερεύνησης Σιδηροδρομικών και Αεροπορικών Ατυχημάτων.

Σύμφωνα με τα όσα έχουν διαρρεύσει θα προσδιορίζουν εάν η έκρηξη μετά την σύγκρουση των αμαξοστοιχιών οφείλεται στα έλαια μηχανής ή σε άλλη εύφλεκτη ουσία και ενδεχομένως από το δεύτερο πόρισμα να προσδιοριστεί επακριβώς. Σε κάθε περίπτωση θα αναζωπυρώσουν την κοινωνική αγανάκτηση, καθώς θα βεβαιώσουν ότι μετά την σύγκρουση υπήρχαν ακόμη ζωντανοί, καθώς επίσης ότι γινόταν λαθρεμπόριο, το οποίο από την πρώτη στιγμή προσπάθησε να συγκαλύψει η κυβέρνηση με πρώτο τον πρωθυπουργό. 

Το επόμενο στοιχείο που λαμβάνεται υπόψη για τον χρόνο του ανασχηματισμού, είναι η επέτειος του δυστυχήματος στις 28 Φεβρουαρίου που αναμένεται να βγάλει ξανά την κοινωνία στον δρόμο. Το εάν θα πορίσματα θα δοθούν στην δημοσιότητα πριν ή μετά τα συλλαλητήρια δεν είναι δίχως σημασία. Η κυβέρνηση έχει κάθε λόγο να καθυστερήσουν. 

Εν τω μεταξύ εξελίσσονται και οι κινήσεις στο πολιτικό πεδίο, ο ΣΥΡΙΖΑ και το ΚΚΕ έχουν ζητήσει προ ημερησίας διατάξεως συζήτηση για να υποχρεωθεί ο πρωθυπουργός να έλθει στην Βουλή και να δώσει απαντήσεις. Το ΠΑΣΟΚ έχει καταθέσει αίτημα για Προανακριτική Επιτροπή για τον Χρήστο Τριαντόπουλο που αναμένεται να εισαχθεί στην Ολομέλεια στην αρχή της επόμενης εβδομάδας. Το κλίμα ακόμη και μέσα στην Κοινοβουλευτική Ομάδα της ΝΔ δεν είναι καλό και διαπιστώνεται απροθυμία των βουλευτών να συμμετάσχουν στην προανακριτική, μετά την αποδοκιμασία του Κυριάκου για την Εξεταστική.

Σε εκκρεμότητα τελεί και η πρόταση μομφής κατά της κυβέρνησης στην περίπτωση που συμφωνήσει τελικά το ΠΑΣΟΚ. Είναι κάτι που εξαρτάται από τα πορίσματα των ερευνών για το δυστύχημα. Ο πρωθυπουργός αποφεύγει να πάει στην Βουλή και να βρεθεί αντιμέτωπος με τους πολιτικούς αρχηγούς και τα ερωτήματα για ευνόητους λόγους. Υπό προϋποθέσεις, εάν κάνουν οι αρχηγοί καλά την δουλειά τους, θα είναι η χαριστική βολή για το αποδυναμωμένο προφίλ του.

Συνολικά, το να περιμένει τις εξελίξεις, και το συλλαλητήριο, να αφομοιώσει την δυσαρέσκεια και να προχωρήσει μετά σε μία κίνηση επαναφοράς, είναι ένα σκεπτικό, αλλά δεν είναι καθόλου βέβαιο ότι θα αντέξει. 

Χιονοστιβάδα

Καθώς η αποσταθεροποίηση και η υποχώρησης της κυβέρνησης τείνει να αποκτήσει χαρακτήρα χιονοστιβάδας το ερώτημα είναι εάν ένας ανασχηματισμός, ακόμη και επιτυχημένος, μπορεί να ανακόψει έστω και προσωρινά τις εξελίξεις; Πόση σημασία θα έχει εάν ο Κωστής Χατζηδάκης που είναι ένα από τα κομβικά πρόσωπα, παραμείνει στο υπουργείο Οικονομικών ή όπως λένε κάποιες πληροφορίες μετακινηθεί στο υπουργείο Εξωτερικών, ώστε ο Γιώργος Γεραπετρίτης να επιστρέψει ως επιτελάρχης στο Μέγαρο Μαξίμου – που έχει μείνει με λοχαγούς και δίχως στρατηγό, κάτι που όπως λένε επηρεάζει τον συντονισμό και την συνολική εικόνα της κυβέρνησης;

Περισσότερη σημασία έχει εάν ο Κωστής Χατζηδάκης, όπως είναι το δεύτερο σενάριο, αναβαθμιστεί σε αντιπρόεδρο της κυβέρνησης με αυξημένες αρμοδιότητες και ενταχθεί στον Μηχανισμό του Μαξίμου. Αυτό το σενάριο εντάσσεται στην προοπτική της αποχώρησης του πρωθυπουργού εν πλω και προετοιμάζει την επιλογή του για την διαδοχή. Από την άλλη εάν ο Γεραπετρίτης φύγει από το υπουργείο Εξωτερικών θα φανεί ωσάν ο Κυριάκος να υποχωρεί έστω και ετεροχρονισμένα στην πίεση του Αντώνη Σαμαρά –που είχε ζητήσει την αποπομπή του.

Το συναφές ερώτημα είναι εάν με την επιλογή του επόμενου υπουργού Εξωτερικών σηματοδοτήσει και αλλαγή πολιτικής στα ελληνοτουρκικά; Κάτι τέτοιο δεν προκύπτει εάν επιλέξει να μετακινήσει τον Κωστή Χατζηδάκη στο Εξωτερικών – όπως είναι ένα ακόμη σενάριο – ή εάν το αναθέσει στον πρώην επίτροπο Μαργαρίτη Σχοινά όπως επίσης κυκλοφόρησε.

Ο κ. Χατζηδάκης πάντως, λέγεται ότι δεν αποχωρεί από το Οικονομικών, παρά μόνο για την ενισχυμένη αντιπροεδρία ή το Εξωτερικών. Παρομοίως ο Νίκος Δένδιας έχει διαμηνύσει ότι μετακινείται από το Αμύνης, μόνο προκειμένου να επιστρέψει στο Εξωτερικών. Πρόκειται για μηνύματα που δεν θα δίνονταν από τους δελφίνους όσο ο Μητσοτάκης ήταν στην παντοδυναμία του και τότε θα αντιμετωπίζονταν αναλόγως. 

Καθώς είναι εμφανές ότι το επιτελικό κέντρο του Μαξίμου έχει αποδυναμωθεί, διάφορες πληροφορίες φέρουν εναλλακτικά με την επιστροφή Γεραπετρίτη, τον Σταύρο Παπασταύρου σε ρόλο υπουργού Επικρατείας – είχε διατελέσει ξανά για λίγους μήνες μέχρι την ατιμωτική απομάκρυνση του, εξ αιτίας της συνομιλίας που είχε με τον Βαγγέλη Μαρινάκη.  Ένα ακόμη ερώτημα είναι εάν θα είχε αποτέλεσμα η απομάκρυνση υπουργών όπως οι Χρήστος Σταϊκούρας, Γιώργος Φλωρίδης, Άδωνις Γεωργιάδης που επικρίνονται για τους χειρισμούς τους στο πολιτικό ή επικοινωνιακό πεδίο. 

Η μεγάλη εικόνα

Ακόμη όμως και αν οι εξελίξεις διαμορφώνονται από τα Τέμπη η μεγάλη εικόνα εξακολουθεί να προσδιορίζεται από την ηγεσία Τραμπ και τις αλλαγές που επιφέρει στο εσωτερικό των ευρωπαϊκών κρατών. Ο Κυριάκος έκανε μία πρώτη προσαρμογή στο φραστικό πεδίο σηματοδοτώντας δεξιά στροφή και απομακρύνοντας από το επιτελείο του τον Αλέξη Πατέλη και τον Άκη Σκέρτσο, που μαζί με την Κατερίνα Σακελλαρόπουλου “πλήρωσαν” τον εμβληματικό γάμο των ομοφυλοφίλων. Αλλά μάλλον δεν είναι αρκετό καθώς, σύμφωνα με πληροφορίες, ο Κυριάκος Μητσοτάκης δεν βρίσκει ερείσματα στο περιβάλλον Τραμπ. 

Ένας ανασχηματισμός θα μπορούσε να έχει σημασία εάν αποτελούσε μία κομβική πολιτική κίνηση, ένα reset όπως είναι η φράση του Κυριάκου Μητσοτάκη. Το τερατώδες και πλαδαρό σχήμα των 62 προσώπων (τους περισσότερους δεν τους ξέρουν ούτε οι ψηφοφόροι τους) σε συνθήκες αποδρομής δεν είναι λειτουργικό. Μόνο που θα έπρεπε να έχει προετοιμάσει στα σχεδόν έξι χρόνια της διακυβέρνησης, μία λειτουργική νέα δομή σε κάθε περίπτωση πιο ολιγομελή και προσαρμοσμένη στις προτεραιότητες μία ορθολογικής διακυβέρνησης.

Παρομοίως θα έπρεπε να έχει αναδείξει νέα πρόσωπα με βάση τις ικανότητες τους. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης δεν έκανε ούτε το ένα ούτε το άλλο. Ανέδειξε πρόσωπα όπως η Ειρήνη Αγαπηδάκη από το ακραίο κέντρο, με βάση το πόσο ταυτισμένοι μαζί του είναι. Και φυσικά φρόντισε όλες οι εξουσίες να περνάνε λειτουργώντας σαν CEO στην Μαξίμου ΑΕ. Ακόμη και εάν ήταν στις προθέσεις του να αλλάξει πορεία – που δεν είναι – δεν έχει πλέον περιθώριο.