Μπορεί ο Κυριάκος να κάνει restart; 

Το ότι η κυβέρνηση είναι σε υποχώρηση είναι σαφές, το έδειξαν οι ευρωεκλογές, το επιβεβαιώνουν και οι δημοσκοπήσεις που δείχνουν ότι είναι αμφίβολο εάν κρατά το 28%, ενώ σε κάθε περίπτωση κατρακυλά στα λεγόμενα ποιοτικά στοιχεία και φθείρεται η εικόνα του πρωθυπουργού. Παρόλα αυτά η διαλυτική κατάσταση στον χώρο της αντιπολίτευσης, η έλλειψη αξιόπιστης εναλλακτικής πρότασης για την χώρα και ενός κόμματος που θα είναι ο υποδοχέας της διογκούμενης κοινωνικής αμφισβήτησης, της εξασφαλίζει πολύτιμο χρόνο. Το ερώτημα πλέον είναι εάν ξεκινώντας από την Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης, ο Κυριάκος Μητσοτάκης μπορεί να αναστρέψει την πτωτική πορεία και να πετύχει το πολυπόθητο restart.  

Καθώς ο πρωθυπουργός είναι σε αναζήτησή πολιτικού αφηγήματος, την εβδομάδα που πέρασε μίλησε για ένα νέο σχέδιο Μάρσαλ, υποσχόμενος ότι τα επόμενα τρία χρόνια θα πέσουν περί τα 100 δις ευρώ στην οικονομία, σε δημόσια και ιδιωτικά έργα χρηματοδοτούμενα από διάφορες πηγές. Σύμφωνα με το κυβερνητικό αφήγημα θα υπάρξουν επενδύσεις, η ανάπτυξη θα ενισχυθεί, τα εισοδήματα θα αυξηθούν, η ανεργία θα μειωθεί περαιτέρω.

Το κυβερνητικό αφήγημα ωστόσο το διαψεύδει η μέχρι τώρα πορεία της κυβέρνησης. Στην πρώτη πενταετία οι πόροι δεν έλλειψαν και η κυβέρνηση είχε ανοικτό πολιτικό πεδίο και αυξημένη κοινωνική αποδοχή για να εφαρμόσει το μεταρρυθμιστικό της σχέδιο. Το αποτέλεσμα είναι απογοητευτικό: Οι θέσεις εργασίας που δημιουργήθηκαν είναι κακοπληρωμένες, η πολυδιάστατη ακρίβεια δεν αντιμετωπίστηκε, η δημόσια υγεία καταρρέει και η δημόσια παιδεία υποβαθμίζεται. Συνολικά το εισόδημα των πολιτών με την ακρίβεια, την έμμεση φορολογία και την υποβάθμιση του κοινωνικού κράτους μειώνεται.

Χωρίς αφήγημα

Πέντε χρόνια μετά, το επιτελικό κράτος εγκαταλείπεται αφού οδήγησε στις υποκλοπές και εν συνεχεία στην συγκάλυψη του σκανδάλου, όπως και των Τεμπών. Οι μεγάλες φυσικές καταστροφές δεν αποτράπηκαν και οι πληγείσες περιοχές δεν αποκαταστάθηκαν. Ακόμη και στον τομέα της ασφάλειας οι εξαγγελίες διαψεύστηκαν και το οργανωμένο έγκλημα ενισχύεται. Η κυβέρνηση Μητσοτάκη πέτυχε την κοινωνία του ενός τρίτου, η όποια ανάπτυξη οδήγησε στην διεύρυνση των ανισοτήτων. Στον τομέα της εξωτερικής πολιτικής τα ήρεμα νερά στο Αιγαίο έχουν σαν συνέπεια την δορυφοροποίηση της χώρας ή φινλανδοποίηση, όπως είναι ο όρος που προτιμούν οι επικριτές της εντός της ΝΔ. 

Το λογικό ερώτημα είναι γιατί το restart να αποδώσει εκεί που δεν πέτυχε η πρώτη πενταετία. Η πολιτική εμπειρία δείχνει ότι είναι σπάνιες οι περιπτώσεις που μία κυβέρνηση που πέρασε το σημείο καμπής μπόρεσε να ανακάμψει ή έστω ανέκοψε την περαιτέρω πτώση. 

Η συζήτηση για το μισογεμάτο ή μισοάδειο καλάθι του πρωθυπουργού στην ΔΕΘ επανέρχεται κάθε χρόνο και έχει γίνει πλέον γραφική. Φυσικά ο πρωθυπουργός θα ακολουθήσει την πεπατημένη. Όπως διαρρέει από το Μαξίμου θα ανακοινώσει στοχευμένα επιδόματα για την ενίσχυση της καταναλωτικής δύναμης, μικρο-παρεμβάσεις στην καθημερινότητα για διόρθωση αδικιών, στεγαστικά μέτρα για τα νέα ζευγάρια, εξαγγελίες για ενισχύσεις στον πρωτογενή τομέα, μείωση ασφαλιστικών εισφορών για τους ελεύθερους επαγγελματίες και υποσχέσεις για επιτάχυνση των έργων υποδομής.

Στο εσωτερικό της ΝΔ περισσεύει η καχυποψία. Οι βουλευτές και τα μεσαία κομματικά στελέχη είναι δυσαρεστημένα. Ο Αντώνης Σαμαράς και ο Κώστας Καραμανλής γίνονται αποδέκτες παραινέσεων από ψηφοφόρους και στελέχη που συνοψίζονται στο “κάντε κάτι”, εννοώντας για να αλλάξει η πορεία ή και η ηγεσία της κυβέρνησης. Το ψυχικό ρήγμα που άνοιξε με τον γάμο των ομόφυλων ζευγαριών όχι μόνο δεν κλείνει, αλλά διευρύνεται από την δυσαρέσκεια που προκαλεί στα λαϊκά στρώματα η παρατεταμένη ακρίβεια και οι υποχωρήσεις στα εξωτερικά θέματα και στο μεταναστευτικό. 

Παρακμή

Ενδεικτικό της πορείας παρακμής είναι ότι προβλήματα υπάρχουν και στο εσωτερικό του Μεγάρου Μαξίμου. Η απομάκρυνση των Σταύρου Παπασταύρου και Γιάννη Μπρατάκου λόγω της μεσολάβησης που ανέλαβαν με τον Βαγγέλη Μαρινάκη, δεν έχει ξεχαστεί. Οι πληροφορίες θέλουν ξανά δύο “φράξιες”, τη μία περί τους Άκη Σκέρτσο και Γιώργο Πατέλη που πολιτικά κινείται στο νεοφιλελεύθερο κέντρο και την άλλη περί τον Μάκη Βορίδη που προσπαθεί να πείσει τον πρωθυπουργό να ακολουθήσει δεξιές πολιτικές στα πέραν της οικονομίας θέματα. Παράλληλα οι βουλευτές που έμειναν εκτός κυβέρνησης και έχουν χάσει την ελπίδα για υπουργοποίηση, αποστασιοποιούνται όλο και περισσότερο. 

Η δυσαρέσκεια στο εσωτερικό της ΝΔ φουντώνει τα πέραν αυτής δεξιά κόμματα. Το “παίζουμε χωρίς αντίπαλο” αφορά την κεντροαριστερή αντιπολίτευση, όχι όμως και τις ζυμώσεις στον δεξιό χώρο. Η δυσαρεστημένη λαϊκή βάση του κόμματος και τα πέραν της ΝΔ δεξιά κόμματα λειτουργούν σαν συγκοινωνούντα δοχεία. 

Ο Κυριάκος Μητσοτάκης, έστω και αποδυναμωμένος, παραμένει πολιτικά κυρίαρχος. Όμως τα υποσυστήματα στον επιχειρηματικό και μιντιακό χώρο, αναζητούν διάδοχη κατάσταση. Ο χρόνος που διαθέτει δεν είναι άπλετος. Οι εξελίξεις στον ΣΥΡΙΖΑ και στο ΠΑΣΟΚ θα κάνουν τον κύκλο τους μέσα στο Φθινόπωρο. Είτε με τον έναν τρόπο είτε με τον άλλο θα προκύψει αντιπολίτευση και στην κεντροαριστερά αλλά και στην πέραν της ΝΔ δεξιά. Ενώ οι οικονομικές δυσκολίες θα αναδείξουν και την κοινωνική αντιπολίτευση. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο το restart του Κυριάκου Μητσοτάκη είναι αμφίβολο εάν θα αποδώσει.